Week 1. les 1 medicatie Verpleegtechnische vaardigheden

• Verpleegtechnische vaardigheden
• MBO
• Studiejaar 1

Het is belangrijk dat er nauwkeurig wordt omgegaan met medicijnen.

In Nederland is de wet op geneesmiddelen. Geen proeven op zwangere vrouwen

Nadat alle onderzoeken voor registratie van een medicijn zijn gedaan, blijven er op de 1000 voorgestelde medicijnen slechts ongeveer twee over voor daadwerkelijke registratie.

Als een medicijn in aanmerking komt voor registratie, kan de fabrikant voor dat middel octrooi aanvragen. Dan mag hij gedurende een vastgestelde periode (een aantal jaren) als enige dit medicijn gaan produceren. Na afloop van deze periode kan iedere fabrikant het medicijn gaan produceren.

De opiumwet is een onderdeel  van de wet opgeneesmiddelen

Op welke manieren kun je
medicijnen toedienen?

De toedieningsweg hangt af van verschillende factoren:

Paracetamol

Causaal pakt oorzaak aan: Antibiotica

IJzer, vitamines

Anticonceptie, trombose-injecties zh

Placebo mag niet meer, allen bij wetenschappelijk onderzoek, vroeger zoetje oid

De farmacokinetiek beschrijft wat er in het lichaam met het medicijn gebeurt. Dit begint met de opname van het medicijn in de bloedbaan en eindigt met de uitscheiding ervan.

Absorptie betekent dat een medicijn in de bloedbaan terechtkomt. Chemische eigenschappen van de stof zelf, toedieningswijze en tijdsinname

Distributie Na de absorptie verdeelt het bloed het medicijn door het hele lichaam, dit bepaalt de plasmaconcentratie

De halfwaardetijd (t1/2) is de tijd die nodig is om een medicijn de helft van de oorspronkelijke plasmaconcentratie te laten bereiken. bepaalt het interval waarmee je medicijnen moet toedienen

De chemische en fysische processen die medicijnen in het lichaam ondergaan heet metabolisme/stofwisseling. Voor het grootste gedeelte vindt dit metabolisme plaats in de lever en soms ook in andere organen als longen, darmen en nieren.

Medicijnen worden uiteindelijk ook weer uitgescheiden. Dat proces heet eliminatie en gebeurt langs verschillende wegen.

 

Waarom kunnen medicijnen minder effect hebben bij leverziekten?

De meeste medicijnen zullen op celniveau aangrijpen op receptoren die in of op de celwand zitten, het effect wordt meestal waargenomen in het hele lichaam of in een orgaansysteem.

De meeste medicijnen zullen op celniveau aangrijpen op receptoren die in of op de celwand zitten, het effect wordt meestal waargenomen in het hele lichaam of in een orgaansysteem.

Vanuit de lessen over cellen en weefsels weet je misschien nog wel dat op en in de celwand receptoren zitten, maar ook transporteiwitten, enzymen en ionen. Dit zijn allemaal soorten eiwitten waar medicijnen op aangrijpen. Eiwitten zijn goede aangrijpingspunten omdat ze een belangrijke rol spelen bij elk fysiologisch proces, zoals het functioneren van de ademhaling, de bloedsomloop, zenuwen, spijsvertering, enzovoort. Dit kan natuurlijk ook een tegengestelde werking hebben. Daarom zal de fabrikant bij een patiënt met een hartprobleem het liefst een geneesmiddel ontwikkelen dat enkel en alleen op het hart werkt. Omdat er in hartweefsel eiwitten zitten die alleen in het hart voorkomen, kunnen we die eiwitten en daarmee het hart als aangrijpingspunt nemen.

Hormonen, neurotransmitters enzovoort zijn in staat om de cel te openen. Het eiwit is het slot en bijvoorbeeld het hormoon is de sleutel. Zo zorgt insuline dat de cel opengaat waardoor glucose uit het bloed wordt opgenomen.

Door de binding van het medicijn aan de receptor kunnen een aantal dingen gebeuren. De receptor wordt gestimuleerd, door reacties in gang te zetten, dan heet het middel een agonist. Of de de activiteit van een receptor en de bijbehorende reacties wordt blokkeert (antagonist).

Waar moet een
recept aan voldoen?

Nitrofurantoïne is generieke naam, furadantine is merknaam, chemische naam wordt zelden gebruikt

Is dit medicijn juist genoteerd op het recept:

R/ morfinetablet tien milligram, 30 stuks

Ja

Nee

Is dit recept juist
voorgeschreven?

1. Ja
2. Nee

Dermaal

Per os 

Rectaal

Subcutaan

Intramusculair

Epiduraal of intrathecaal

Intraveneus

Inhalatie

Huid, bv  corticosteroïdenzalf bij eczeem en een fentanyl pleister bij pijn

Mond, tablet, smelttablet, drank, capsule en spray onder de tong (sublinguale toediening)

Endeldarm, bv zetpil of klysma

Onder de huid

In de spier

Naast het ruggenmerg, of in de vliesruimte rond het ruggenmerg ingespoten, bv anesthesie

In de ader

Verneveling, bv luchtwegverwijders of neusspray, bv pijnstilling

Farmocokinetische begrippen

Farmacodynamieke begrippen

absorptie

distributie

metabolisme

eliminatie

werkingsmechanisme

competitie

reversibiliteit

Polyfarmacie

Octrooi

Antagonist

Agonist

Biologische beschikbaarheid

Plasmaspiegel

Therapeutische breedte

Toxische spiegel

Halfwaardetijd

Gebruik van meerdere medicijnen per patiënt

Alleenrecht

Remmen van effecten

Activeren of verhogen van een stof of enzym

Het gedeelte medicatie dat na toediening in de bloedbaan komt

De concentratie van een medicijn in de bloedbaan

Gebied tussen minimaal effectieve concentratie (MEC) en maximaal veilige concentratie (MVC) 

Concentratie van medicijnen waarboven (ernstige) bijwerkingen optreden

 Tijd die nodig is om een medicijn de helft van de oorspronkelijke plasmaconcentratie te laten bereiken

Tijd over?

Maak vast een samenvatting van de stof 

Lesstof:

• H1 module 5 uit Basisboek Pathologie
• H2 (m.u.v. paragraaf 2.4.2) en H3 (m.u.v. paragraaf 3.5.2) uit     verpleegtechnische handelingen