H1L12 - 2THF - Donderdag - 1.7 Grammatica zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom 2THF : )

Planning van dit uur

• Tien minuten stillezen (pizzamaffia) + onderwerp en thema bespreken 
• Samen een zin ontleden + uitleg naamwoordelijk gezegde
• Ga verder met het maken van opdracht 1 van 1.7 Grammatica zinsdelen 
  
• Klaar? Kijk opdracht 1 na. Maak opdracht 2 t/m 10 (je mag misschien opdrachten overslaan) 

Aan het einde van deze les

• weet je (weer) wat de vaste stappen van zinsontleding zijn;
• weet je (weer) hoe je pv, o, lv, mv en bwb vindt; 
• weet je (weer) wat een naamwoordelijk gezegde is. 

Nederlands

Aankomende toetsen en opdrachten:

• SO Woorden en grammatica (week 41)
  
• Repetitie hoofdstuk 1 (toetsweek)
  
• Boekopdracht (week 47) 

Onderwerp en thema

Onderwerp	Thema
Waar het boek over gaat + wat de bedoeling van de schrijver is	Heel korte samenvatting van het verhaal
Eén woord of enkele woorden	Zin of vraag (onderwerp zit hierbij)

Tijdens de pauze geeft de gymdocent de leerlingen

gymnastiekoefeningen op het schoolplein. 

Tijdens de pauze geeft de gymdocent de leerlingen

gymnastiekoefeningen op het schoolplein. 

Tijdens de pauze | geeft | de gymdocent | de leerlingen |

gymnastiekoefeningen | op het schoolplein. 

                                  wg

Tijdens de pauze | geeft | de gymdocent | de leerlingen |

gymnastiekoefeningen | op het schoolplein. 

                                  wg               o

Tijdens de pauze | geeft | de gymdocent | de leerlingen |

gymnastiekoefeningen | op het schoolplein. 

                                 wg                o

Tijdens de pauze | geeft | de gymdocent | de leerlingen |

              lv

gymnastiekoefeningen | op het schoolplein. 

                                  wg               o                       mv

Tijdens de pauze | geeft | de gymdocent | de leerlingen |

              lv

gymnastiekoefeningen | op het schoolplein. 

           bwb              wg                 o                       mv

Tijdens de pauze | geeft | de gymdocent | de leerlingen |

              lv                                 bwb

gymnastiekoefeningen | op het schoolplein. 

De kat is aan het dansen op tafel.

Doet de kat iets of is de kat iets?

1. doet
2. is

De kat is boos op zijn baasje.

Doet de kat iets of is de kat iets?

1. doet
2. is

Alle leerlingen trekken die dag een extra warme trui aan.

Doen de leerlingen iets of zijn ze iets?

1. doen
2. zijn

Alle leerlingen zijn verveeld tijdens de les Nederlands.

Doen de leerlingen iets of zijn ze iets?

1. doen
2. zijn

Werkwoordelijk of naamwoordelijk?

Werkwoordelijk gezegde	Naamwoordelijk gezegde
Het onderwerp in de zin doet iets	Het onderwerp in de zin is iets
Ik | pak | mijn tas. wg = pak	Ik | ben | boos. ng = ben boos

De kat is aan het dansen op tafel.

Heeft deze zin een naamwoordelijk of werkwoordelijk gezegde?

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

De kat is boos op zijn baasje.

Heeft deze zin een naamwoordelijk of werkwoordelijk gezegde?

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Alle leerlingen trekken die dag een extra warme trui aan.

Wat is het gezegde van deze zin?

1. trekken aan - werkwoordelijk gezegde
2. trekken aan - naamwoordelijk gezegde

Alle leerlingen zijn verveeld tijdens de les Nederlands.

Wat is het gezegde van deze zin?

1. zijn - werkwoordelijk gezegde
2. zijn - naamwoordelijk gezegde
3. zijn verveeld - werkwoordelijk gezegde
4. zijn verveeld - naamwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

            dierenarts . 

            gelukkig .

Koppelwerkwoord (zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen)

    o   ng          ng

zelfstandig naamwoord

bijvoeglijk naamwoord

Zij | is |

Werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde?

Werkwoordelijk gezegde                          Naamwoordelijk gezegde

Wat is de kern van de zin?

doet het onderwerp iets                                 of                               is het onderwerp iets? 

Hij zingt op de fiets.                                                               Hij is sportief geworden. 

             kern = werkwoord                                                                               kern = naamwoord

Persoonsvorm

• Werkwoord
• Meestal één woord
• Enkelvoud of meervoud
• Je vindt de persoonsvorm met de tijdproef
  
  Hij loopt op straat.  

Zinsdeel

• Eén woord of een groepje woorden dat bij elkaar hoort
• Een zinsdeel heeft een functie binnen de zin
• Je kan een zinsdeel vinden met de zinsdeelproef 

Onderwerp

• Meestal degene die de 'actie' van de zin uitvoert
• Je vindt het onderwerp met de getalproef 
  
   o
  Hij | loopt | op straat.  

Lijdend voorwerp

• Meestal degene die de 'actie' van de zin ondergaat (heeft niets in te brengen) 
• Je vindt het lijdend voorwerp met de vraag: wie/wat + wg + o? 
   o                  lv
  Hij | pakt | de fiets.  

Meewerkend voorwerp

• Meestal degene die meedoet aan de actie van de zin
• Je vindt het meewerkend voorwerp met de vraag: aan/voor wie/wat + wg + o? 
   o                       mv                     lv
  Hij | geeft | aan zijn oma | een breinaald.  

Bijwoordelijke bepaling

• Zinsdeel dat overblijft
• Geeft vaak aan wanneer, waarom, waar, hoe, waardoor, waarmee de handeling in de zin gebeurt
  
   o                       mv                     lv                   bwb
  Hij | geeft | aan zijn oma | een breinaald | in de tuin.