Mentorles metacognitie

• Mentorles
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Mentorles 

Start energizer

Metacognitie plan voor de pww

Stuur een leuke foto van afgelopen internationaliseringsweek in!

Wat is waar?

Dezelfde reizen bij elkaar in een lokaal

Groepjes maken

3 ervaringen - 2 zijn waar en 1 is een leugen

Wat was de leukste leugen in je groep?

Metacognitie "was da???"

Dikke van Dale

Wat is metacognitie?

Metacognitie is het vermogen om na te denken over ons eigen denken en leren.

Leg uit dat metacognitie ons helpt om te begrijpen hoe we leren en hoe we ons leren kunnen verbeteren.

Metacognitie

- Leren leren

- Leren organiseren

- Jezelf motiveren

- Vaardigheden

Welke metacognitieve vaardigheden heb je nodig bij zelfgestuurd leren?

1. Plannen, motiveren, discipline, evalueren
2. Plannen, monitoren, evalueren, oriënteren
3. Plannen, monitoren, oriënteren, reflecteren
4. Motiveren, oriënteren, plannen, reflecteren

"Hoe kun je toch aan de gang gaan, ook al vind je het saai?"

Dat kan ik

Dat kan ik (nog) niet

"Hoe zorg je ervoor dat je tijdens het leren bijhoudt of je de stof nog snapt?"

Dit kan ik

Dit kan ik (nog) niet

Zelfregulatie 

Een voorbeeld. Klik op de volgende link. (marshmallow test)

Dit filmpje ging over kinderen, maar hoe zit dit bij jongeren?

• Zelfbeheersing is een onderdeel van zelfregulatie. De wijze waarop een persoon in interactie staat met zijn omgeving en zelfstandig en adequaat zijn doelen en handelen weet te sturen binnen een steeds veranderende (leer)omgeving.
• Dit is het meest bepalend voor succesvolle leerprestaties en sociaal functioneren. 

Zowel cognitieve strategieën en zelfregulatiestrategieën nodig voor schoolprestaties:

 Welke strategieën zijn er en hoe en wanneer moet ik ze gebruiken?

 

cognitieve en metacognitieve strategieën

Cognitieve strategieën: de concrete manieren van leren die je kunt inzetten om het leren zo goed mogelijk te laten verlopen. (Dijkstra, 2015) 

Voorbeelden  > herhalen (opnieuw lezen)

                           > verdiepen (bedenken voorbeelden)

                           > structureren (schema, mindmap, samenvatting)

Niet alle strategieën werken. Is afhankelijk van de taak.

                     

Opdrachtje

We kijken met elkaar naar een fragment van het boodschappenspel

van Max.

opdrachtje: onthoud de acht boodschappen die je voorbij ziet komen. Aan het eind van de pitch vraag ik jullie zo veel mogelijk boodschappen te noemen.

Metacognitieve strategieën: helpen om het denken en leren in goede banen te leiden.

Onderdelen van dit proces:

1. vooruitkijken (plannen in tijd/taken, doelen en prioriteiten stellen)

2. bijhouden (lig je nog op schema? Zonodig bijsturen)

3. terugkijken (reflecteren op eigen leerproces en checken of het klopt wat je hebt gedaan)

40% van de leerprestatie wordt bepaald door metacognitieve strategieën. (Dijkstra, 2015) Deze vaardigheid is volgens hem belangrijker dan intelligentie, motivatie of sociaaleconomische achtergrond.

Het aanleren (de ontwikkeling van) metacognitieve vaardigheden moet aan een aantal voorwaarden voldoen:

1.  train deze vaardigheden 

2. leg het nut van deze vaardigheden expliciet uit aan leerlingen

3. structureel toepassen in de les door middel van vragen en feedback.

Noem de 8 boodschappen die je nog hebt onthouden van het boodschappenspel

Welke strategie heb je gebruikt?

Deze cognitieve strategieën werken soms wel, soms niet:

  

• ezelsbruggetjes > niet te veel maken/niet te ingewikkeld;

• samenvatten> alleen als je goed hoofd- en bijzaken kunt scheiden

Deze strategieën werken meestal niet:

• herlezen > helpt soms bij onthouden en begrijpen, maar niet bij toepassen

• highlighten /onderstrepen > wordt vaak te veel gedaan, lijkt op samenvatten >       gaat om denkproces

Niet elke strategie is dus geschikt voor elke taak. Wat is wel effectief?

Verdiepen, zoals:  

aantekeningen maken, voorbeelden bedenken, oefentoets maken, zelf uitleg geven aan een ander, in eigen woorden een samenvatting maken, bevragen, verbanden leggen tussen wat je eerder heb geleerd en de nieuwe stof.

Structureren, zoals:

een samenvatting maken van de stof, de rode draad vertellen, een tekening of mindmap maken, een PPT-presentatie maken, grafiek tabel maken over de stof,

schema maken.

Zelfregulatie

• Wanneer studenten hun leerproces zelf kunnen reguleren moeten zij beschikken over metacognitieve vaardigheden:
• Ze hebben inzicht in het eigen leren en kunnen in een cyclisch proces doelen stellen, leeractiviteiten plannen, vervolgens uitvoeren en evalueren. 
• Dit wordt gedaan in drie verschillende fases: vooruitkijken, uitvoeren en zelf reflecteren (Zimmerman, 2002).
  
  

*
Volgens het zelfregulatiemodel van Zimmerman (2002) staan drie fasen centraal om leren succesvol te reguleren. In de voorbereidende fases het belangrijk om de taak te begrijpen (wat moet ik doen?), doelen te stellen en een planning te maken. Vervolgens staat in de uitvoerende fase het ondernemen van leeractiviteiten centraal, zoals het indelen van de tijd binnen een planning, het monitoren van de voortgang en het bijsturen waar nodig. Tot slot is er de zelfreflectie fase: reflecteren op voortgang en effectiviteit tijdens het leren (heb ik mijn doelen behaald?) en eventueel aanpassen van de leerstrategie.

Verschillende strategieën zijn van belang om zelfregulerend te leren, waarbij vaak vier zelfregulatiestrategieën worden onderscheiden:1. Cognitieve strategieën, zoals herhalen, uitwerken en organiseren van lesstof.2. Metacognitieve strategieën, zoals het leerproces monitoren, plannen en evalueren.3. Motivatie strategieën, zoals doelgerichtheid en zelf-effectiviteit (vertrouwen in eigen kunnen).4 . Management strategieën, zoals inzet/betrokkenheid, informatie zoeken en samenwerken met studie genoten. Deze strategieën en bijbehorende vaardigheden ontwikkelen zich niet spontaan. Om deze strategieën effectief in te zetten en dus zelf-regulerend te studeren, hebben (de meeste) studenten adequate en actieve ondersteuning nodig. Door zelfregulatie actief te ondersteunen, kunnen zowel de zelfregulatie als de prestaties verbeteren.

Vooruitkijken / uitvoeren / zelf reflectie

Kies de leerstrategie die jij al goed beheerst
(metacognitieve vaardigheden)

vooruitkijken ( plannen en voorspellen)

bijhouden (monitoren en controleren)

terugkijken ( evalueren)

Welke leerstrategie gebruik jij het meest?

in kleine stukken verdelen en herhalen

alles in één keer doen vlak voor toets

spiekbriefjes maken

samenvatting of mindmap maken

ezelsbruggetjes

je laten overhoren

toetsvragen bedenken

beelden of plaatjes maken in je hoofd

leren terwijl je beweegt

liedje of rap ervan maken

Afsluiting:
Wat zijn metacognitieve vaardigheden?

1. Kennis over jezelf en anderen
2. Kennis over de taak
3. Kennis over de strategie
4. vermogen tot zelfregulatie