Basisstof 3: Veranderingen in de puberteit

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3,4

Thema 2: Voortplanting

Basisstof 3: Veranderingen in de puberteit

Wat gaan we doen?

• Herhaling vrouwelijk geslachtsorgaan
  
• Leerdoelen doornemen
• Uitleg basisstof 3
• Aan het werk! 

Herhaling vrouwelijk geslachtsorgaan

Wat: Werkblad 'een vrouw'

Hoe: Met je groepje

Tijd: 8 minuten

Hulp: Vraag je buur/kijk in je boek/steek je vinger op

Klaar: Na 8 minuten gaan we bespreken. Eerder klaar? Kijk zelf je blad na m.b.v. je boek

Uitkomst: Werkblad 'een vrouw' is af

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Omschrijven wat primaire en secundaire geslachtskenmerken zijn en hier voorbeelden van geven;
• De processen tijdens de menstruatiecyclus beschrijven.

Geslachtskenmerken

Geslachtskenmerken geven aan welk geslacht iemand heeft.

• Geslacht (lichamelijk) is anders dan gender (alle associaties, verwachtingen en normen bij man/vrouw/beide)
• Primaire geslachtskenmerken zijn aanwezig vanaf de geboorte
• Secundaire geslachtskenmerken ontstaan in de puberteit

Hormonen

De ontwikkeling van geslachtskenmerken wordt geregeld door hormonen (regelstoffen in het lichaam).

• Worden gemaakt door hormoonklieren
• Worden vervoerd door het bloed

De hypofyse stuurt alle hormoonklieren in het lichaam aan.

Hormonen

Hormonen uit de hypofyse sturen ook de teelballen en eierstokken aan.

• De teelballen gaan testosteron en zaadcellen maken
• De eierstokken gaan oestrogeen maken en de eicellen gaan rijpen

Hormonen

Testosteron (mannelijk geslachtshormoon) zorgt voor de ontwikkeling van mannelijke secundaire geslachtskenmerken.

Oestrogeen (vrouwelijk geslachtshormoon) zorgt voor de ontwikkeling van vrouwelijke secundaire geslachtskenmerken.

Menstruatiecyclus

De eicellen liggen in follikels, deze nemen tijdens het rijpen vocht op.

• Als de follikel openbarst komt de eicel vrij: ovulatie (eisprong)
• De follikel produceren oestrogeen, hierdoor wordt het baarmoederslijmvlies dikker en meer doorbloed.

Waarom moet het baarmoederslijmvlies beter doorbloed worden als de eicel vrijkomt?

Menstruatiecyclus

Als een eicel niet wordt bevrucht, sterft het gele lichaam (overblijfsel follikel) af. 

• Het baarmoederslijmvlies wordt gedeeltelijk afgestoten: menstruatie.
• Na de menstruatie rijpt een nieuwe follikel, ongeveer 14 dagen later is er weer een ovulatie: de menstruatiecyclus herhaalt zich.

Aan het werk!

Wat: Basisstof 1 t/m 3 van thema 2

Hoe: Eerst stil (8 min), daarna zachtjes overleggen (7 min)

Tijd: 15 min

Hulp: Kijk in je boek/steek je vinger op/vraag je buur (behalve de eerste 8 min)

Klaar: Basisstof 4 lezen, nakijken en verbeteren

Uitkomst: Basisstof 1 t/m 3 zijn af