V6 ges: Rechtsstaat & Democratie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Geschiedenis klas 6 

Politiek en Ideologie in China,  Duitsland & Nederland

In de les: 

- Welkom en kennismaken

- Wat gaan we doen in periode 1? 

- Wat gaan we doen in sprint 1? 

- Politieke theorie; rechtsstaat & Democratie 

- Zelfstandig werken

- Afsluiting

Huiswerk volgende les: opdr. 2 & 6 (blz. 184 wb)

Deelvraag: 

1. 1. Hoe zijn de ideeën over politiek, rechtsstaat en democratie veranderd van de klassieke oudheid t/m de Verlichting? 

Sprint 1: introductie & politieke theorie

Wat gaan we doen in deze periode? 

Thema 1: Politiek en Ideologie in China & Duitsland

Thema 2: Rechtsstaat & Democratie in Nederland.  

Sprint 0: Introductie & politieke theorie (thema R&D) -  1 sept. 

Sprint 1: rechtsstaat & Democratie in de Nederlandse Republiek ( HC lage landen) - 15 sept. 

Sprint 2 Rechtsstaat & Democratie in Nederland (P.O.) (thema R&D) + PO - 29 sept. 

Sprint 3: Confucianisme, communisme en kapitalisme in China (HC China) - 13 okt.

Sprint 4: Democratie & dictatuur in Duitsland (HC Duitsland) - 3 nov. 

Sprint 5: Uitloop en examentraining - 17 nov. (SE-week). 

Wat gaan we doen in deze sprint? 

Sprint 0: Sprint 0: Introductie & politieke theorie (thema R&D) - 1 sept. 

Zelfstandig/huiswerk/voorbereiding: 

- D7, par 1 t/m 3 gelezen (blz. 184 t/m 189 HB)

- Bekijken lessonups & video KA 4, 6, 12, 14, 17, 19, 20, 23, 26, 27, 28, 30. En Rechtsstaat & Democratie.

- Verwerkingsopdrachten 1 t/m 13 (blz. 184 WB) gemaakt en nagekeken.

In de les: 

- Verdiepingsopdrachten 2 & 6 (blz. 187 WB), 1, 6 en 7 (blz. 188 WB), 3 (blz. 189)

- P.O.-groep gevormd.

Deelvraag: 

1. Hoe zijn de ideeën over politiek, rechtsstaat en democratie veranderd van de klassieke oudheid t/m de Verlichting? 

Hoe zat het ook alweer? 

- Werk in tweetallen

- Geef de betekenis van de onderstaande begrippen (gebruik je boek)

- Bedenk bij elk van deze begrippen in hoeverre ze van toepassing zijn op het Nederland van nu?

onderdanen                       burgers

burgerrechten                  burgerplichten

vrijheidsrechten              politieke rechten

algemeen belang            private belang

Onderdaan en burger

- Staat = gebied binnen staatsgrenzen met inwoners waarover een overheid regeert. 

- Relatie inwoners en overheid: 

       - Onderdanen: onderworpen aan een oppermachtige heerser, zonder zelf iets in te brengen              te hebben, geen rechten waarop ze zich kunnen beroepen. 

       - burgers: denken na over het bestuur van hun staat en naar die mening wordt ook                    geluisterd, wel rechten waarop ze zich kunnen beroepen. 

Burgerrechten: 

- Vrijheidsrechten: regelen wat een overheid niet mag doen. 

- Politieke rechten: hierin wordt vastgesteld hoe burgers mogen deelnemen aan het bestuur van hun staat (bijvoorbeeld stemmen/verkiezingen). 

Algemeen belang vs. Privaat belang 

Wat uiteindelijk het beste is voor iedereen

Wat het beste is voor afzonderlijke personen. 

- Continue afweging van deze belangen. 

- VB: belastingen, dienstplicht, 

Belastingdienst

algemeen vs. privaat? 

Ik snap wel dat het bestaat, maar het is gewoon kankerkrom geregeld

Belastingdienst

Ik zie zeker nut In een gemeenschappelijke pot

Maar als de rijken niet betalen is het hele ding kapot

Belasting

Fuck de fiscus

Trickle down m'n lul (o, no) met je marktflauwekul

Terwijl jij zakken vult met de multinationals

Burgerschap & Burgerplichten

- Burgerschap is moeilijk!

- Burgers zijn verantwoordelijk

- Zelf nadenken en mening vormen!

Aan het werk: 

1. Opdracht 2 & 6 (blz. 184 WB) - hw

2. verder werken aan studiewijzer: 

Geschiedenis klas 6 

Politiek en Ideologie in China, Duitsland & Nederland

Voorbereiding:

In de les: 

- Binnen = Beginnen: opdracht 2 & 6 bespreken. 

- Politieke theorie: klassieke ideeën, Machiavelli & Hobbes

- Aan het werk

- Afsluiting

Huiswerk volgende les: opdr. 1, 6 & 7 (blz. 188 wb)

Deelvraag: 

1. Hoe zijn de ideeën over politiek, rechtsstaat en democratie veranderd van de klassieke oudheid t/m de Verlichting? 

Sprint 1: introductie & politieke theorie

Klassieke ideeen over politiek en burgerschap. 

- polis & politiek

- Aristoteles: menswaardig leven alleen mogelijk in gemeenschapsverband 

(mens = politiek wezen, "zoon politicon")

        - Drie zuivere hoofdvormen van bestuur: Monarchie, aristocratie en wettige democratie

        - drie corrupte vormen van bestuur: tirannie, oligarchie en volledige democratie

- Het verschil tussen de twee hoofdvormen is de rol die het algemeen belang speelt. 

- Aanbeveling van Aristoteles: combineren van de drie zuivere vormen (imperium mixtum)

- Navolging van Aristoteles: Marsilius van Padus (1280 - 1343): scheiding wereldlijke en geestelijke macht. 

Renaissance & Humanisme:

Nicolo Machiavelli

- "Il principe" - realisme in het politieke denken. 

- Ging uit van het egoisme en de onbetrouwbaarheid van mensen. 

- "Het is beter om als vorst gevreesd te zijn dan geliefd." 

- Een vorst moet alles kunnen doen om de orde te handhaven, desnoods wreedheid, terreur en misleiding. 

17e eeuw: Thomas Hobbes

- Mensen hadden in de natuurstaat een afschuwelijk bestaan: 

'het ergste is nog dat iedereen dan in voortdurende angst leeft en gevaar loopt 

een geweldadige dood te sterven. Het leven van een mens is dan eenzaam, 

armoedig, akelig, dierlijk en kort.' 

- "Homo homini lupus est"  (De mens is de mens een wolf)

- Oplossing: Sociaal contract; deel van de vrijheid ingeleverd aan een absolute en onbetwistbare vorst. 

'Wie zich erover beklaagt dat hem iets is aangedaan door zijn vorst, beklaagt zich over iets wat hij zelf heeft veroorzaakt. Hoe moet dan dus niemand anders beschuldigen dan zichzelf.' 

Aan het werk: 

1. Opdracht 1, 6 & 7 (blz. 188WB) - hw

2. verder werken aan studiewijzer: 

Geschiedenis klas 6 

Politiek en Ideologie in China,  Duitsland & Nederland

In de les: 

- Welkom/binnen = beginnen

- Politieke theorie; Verlichting

- Zelfstandig werken

- Afsluiting

Huiswerk volgende les: opdr. 3  (blz. 189 wb)

Deelvraag: 

1. 1. Hoe zijn de ideeën over politiek, rechtsstaat en democratie veranderd van de klassieke oudheid t/m de Verlichting? 

Sprint 1: introductie & politieke theorie

Binnen = beginnen: 

machiavelli

17e eeuw: Thomas Hobbes

- Mensen hadden in de natuurstaat een afschuwelijk bestaan: 

'het ergste is nog dat iedereen dan in voortdurende angst leeft en gevaar loopt 

een geweldadige dood te sterven. Het leven van een mens is dan eenzaam, 

armoedig, akelig, dierlijk en kort.' 

- "Homo homini lupus est"  (De mens is de mens een wolf)

- Oplossing: Sociaal contract; deel van de vrijheid ingeleverd aan een absolute en onbetwistbare vorst. 

'Wie zich erover beklaagt dat hem iets is aangedaan door zijn vorst, beklaagt zich over iets wat hij zelf heeft veroorzaakt. Hoe moet dan dus niemand anders beschuldigen dan zichzelf.' 

John Locke

- Civil society (burgerlijke samenleving) 

- Sociaal contract, maar geen absolute vorst als uitgangspunt. 

- Machtsevenwicht. 

Charles-Louis de Montesquieu - scheiding der machten

- Machtsevenwicht: Controleren en in evenwicht houden van de verschillende staatsmachten.

- De macht niet in handen van één persoon of partij. 

- Onafhankelijke rechter van groot belang: Zo neutraal mogelijk. 

Locke & Rousseau- het sociaal contract; overeenkomsten en verschillen

- In de natuurtoestand leefde de mens als vrije en gelijke individuen. 

- sociaal contract: "overeenkomst" van mensen om een staat te stichten, 

waarbij...

     - ze een deel van hun vrijheid inleverden ten behoeve van een regering of 

        koning. 

     - de hoogste macht uiteindelijk bij het volk lag (volkssoevereiniteit)

     - het volk ook één algemene belang had (Rousseau); dat wat het beste 

        was voor iedereen. - volkswil

     - Het is onmogelijk om iets anders te willen dan wat het volk in volksbesluiten 

        had vastgesteld (Rousseau) - volledige democratie???? / Terreur?

Edmund Burke (1729- 1797)

- Engels perspectief op Verlichting en radicale fase van Franse Revolutie. 

- Engelse systeem: Monarchie, Hogerhuis, Lagerhuis. 

- Weerspiegeling van het evenwicht van Aristoteles: Imperium mixtum (beetje van alle zuivere bestuurssystemen)

 

John Stuart Mill

- Kritiek op idee van algemeen belang/volkswil: er is niet 1 algemeen belang of 1 volkswil. 

- Dictatuur van de massa: volledige democratie??

- Macht van de overheid = verbieden van wat anderen kan schaden. (minimale rol v.d. overheid)

" Een mens kan niet gedwongen worden om iets te doen of te laten, omdat het beter voor hem zou zijn om dit te doen, omdat het hem gelukkiger zou maken, omdat, naar de mening van anderen, het verstandig of zelfs juist zou zijn." 

" Het enige gedrag van iemand waarvoor hij verantwoordelijk is aan de samenleving, is datgene wat anderen aangaat. In het gedrag dat alleen hemzelf aangaat, is zijn onafhankelijkheid absoluut. Over zichzelf, over zijn eigen lichaam en geest, is het individu soeverein." 

Aan het werk: 

1. Opdracht 3 (blz. 189WB) - hw

2. verder werken aan studiewijzer: