18.5 Eiwitten in een cel 6V 2425

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

18.5      Eiwitten    in een cel

Lesdoel 18.5 Je kunt

12. uitleggen hoe je actieve genen in een cel aantoont. 

13. technieken beschrijven om eiwitten van elkaar te scheiden en hun massa te bepalen. 

Proteoom

Proteoom: het totaal aan aanwezige eiwitten in een cel op een bepaald moment

Proteomics: studie naar de aanwezigheid van eiwitten in een cel 

DNA-micro array - mRNA 

We gaan het zelf doen.

Nodig: schaar en fluorescerende stift (of marker).

Je wilt weten of bij een persoon deze genen actief zijn.

Je isoleert bij de persoon mRNA uit cellen (bijvoorbeeld in een specifiek weefsel)

Voer alle stappen (bewust!) uit.

DNA micro array

DNA micro array

1. mRNA uit een cel wordt geisoleerd

DNA micro array

2. mRNA wordt met behulp van reverse transcriptase terugvertaald naar DNA (met fluorescerende nucleotiden)

DNA micro array

Het cDNA bevat geen

introns

Het cDNA is

complementair aan

de coderende streng

(en niet aan het gen zelf!)

DNA micro array

3. cDNA stukjes worden opgebracht op een micro-array

DNA micro array

3. In de vakjes van die micro-array bevinden zich stukken van de coderende streng van interessante genen

DNA micro array

3. Alleen de stukken cDNA die complementair zijn aan de DNA stukken in de vakjes blijven zitten

DNA micro array

4. Je kunt zien van welke genen mRNA aanwezig was in de cel door de fluorescentie

Andere technieken - eiwit 

2D electroforese: eiwitten scheiden op lading en gewicht

Massaspectografie: hoeveelheid eiwit van bepaald gewicht meten

2D electroforese

1. Eiwitten worden in een pH kolom

gescheiden op basis van hun 

iso-elektrisch punt (pH waarbij ze 

elektrische neutraal zijn).

2D electroforese

2. Eiwitten met hetzelfde iso-

elektrisch punt scheiden op

gewicht.

* eiwitten migreren naar de +pool

* kleine eiwitten migreren sneller

Massaspectometrie

Eerst worden de eiwitten

ge-ioniseerd. Daarna

versneld. De iondetector

meet hoeveel ionen er

per tijdseenheid op

terecht komen. De zwaardere ionen (dus de zwaardere eiwitten) komen later dan de lichte.

Lesdoel 18.5 Je kunt

12. uitleggen hoe je actieve genen in een cel aantoont. 

13. technieken beschrijven om eiwitten van elkaar te scheiden en hun massa te bepalen. 

Huiswerk

In de online methode.

Kies leerweg B.

18.5: alle vragen