Normen, waarden & groepen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Normen, waarden & groepen

Wat ga je leren vandaag?

✅ Je kunt uitleggen wat normen en waarden zijn en hoe ze verschillen per tijd en cultuur.

✅ Je begrijpt het verschil tussen tolerantie en sociale controle.

✅ Je herkent hoe generatieconflicten en groepsdruk werken.

✅ Je weet hoe identificatie en jongerenculturen invloed hebben op jouw leven.

 Wat is normaal? Normen & waarden

⚖️ Normen = Regels over hoe je je hoort te gedragen. (Voorbeeld: Je moet op tijd komen.)

❤️ Waarden = Belangrijke principes over wat goed en fout is. (Voorbeeld: Respect is belangrijk.)

"Noem een voorbeeld van een norm die vroeger anders was dan nu."

💡

Normen komen voort uit waarden!

✏️ Waarde: Respect → 

Norm: Je laat anderen uitpraten.

✏️ Waarde: Zorg voor het milieu → Norm: Je gooit afval in de prullenbak.

📊

Mondelinge Uitleg:

• Normen komen voort uit waarden. Als je eerlijkheid belangrijk vindt, dan lieg je niet.
• Wat ‘normaal’ is, verschilt per tijd en plaats. Vroeger was het normaal dat vrouwen niet werkten, nu is dat veranderd.

🟢 Positieve sociale controle (mensen helpen elkaar):

• ✔️ Een vriend die zegt: "Goed dat je afval opruimt!"
• ✔️ Een leraar die je aanmoedigt om je best te doen.

🔴 Negatieve sociale controle (druk om je aan te passen):

• ❌ Roddelen over iemand die ‘anders’ is.
• ❌ Een groep die lacht om iemand met een andere kledingstijl.

Tolerantie & sociale controle

🌍 Tolerantie = Accepteren dat mensen anders zijn dan jij.

👀 Sociale controle = Mensen letten op elkaars gedrag en corrigeren elkaar.

"Hoe tolerant ben jij? Kun jij vrienden zijn met iemand die heel anders denkt dan jij?"

💡

Mondelinge Uitleg:

• Normen komen voort uit waarden. Als je eerlijkheid belangrijk vindt, dan lieg je niet.
• Wat ‘normaal’ is, verschilt per tijd en plaats. Vroeger was het normaal dat vrouwen niet werkten, nu is dat veranderd.

Vraag:
"Hoe tolerant ben jij? Kun jij vrienden zijn met iemand die heel anders denkt dan jij?"

Generatieconflict

👴 Generatieconflict = Meningsverschillen tussen jong en oud

Meningsverschillen over:

 Social media (ouders vinden dat je te veel op je telefoon zit).

 Kledingstijl (wat je draagt is niet ‘netjes genoeg’).

 Muziekkeuze (jouw muziek is ‘herrie’ volgens je ouders).

📱

👗

🎵

Mondelinge Uitleg:

• Normen komen voort uit waarden. Als je eerlijkheid belangrijk vindt, dan lieg je niet.
• Wat ‘normaal’ is, verschilt per tijd en plaats. Vroeger was het normaal dat vrouwen niet werkten, nu is dat veranderd.

Groepsdruk

🤯 Groepsdruk = De invloed van een groep om je aan te passen.

Groepsdruk:

🔹 Positieve groepsdruk:

✔️ Je vrienden motiveren je om te sporten of goede cijfers te halen.

🔹 Negatieve groepsdruk:

❌ Iedereen in je groep rookt, dus jij doet mee om erbij te horen.

"Heb jij weleens groepsdruk gevoeld? Wat deed je toen?"

💡

Mondelinge Uitleg:

• Normen komen voort uit waarden. Als je eerlijkheid belangrijk vindt, dan lieg je niet.
• Wat ‘normaal’ is, verschilt per tijd en plaats. Vroeger was het normaal dat vrouwen niet werkten, nu is dat veranderd.

Identificatie – Bij welke groep hoor jij?

🆔 Identificatie = Je herkent jezelf in anderen en voelt je verbonden met een groep.

👥 Groepsidentificatie = Je neemt gewoonten, kledingstijl of interesses over van een groep.

🎭 Voorbeelden van groepen:

👨‍👩‍👧 Familie – Opvoeding, normen en waarden.

🏫 School – Invloed van klasgenoten en docenten.

⚽ Sportclub – Teamgevoel, samenwerken.

🎮 Gamers – Online communities en gaming-stijl.

🎶 Muziekfans – Fan zijn van een bepaalde artiest of muziekstijl.

"Bij welke groep voel jij je het meest thuis? Waarom?"

💡

Mondelinge Uitleg:

• Normen komen voort uit waarden. Als je eerlijkheid belangrijk vindt, dan lieg je niet.
• Wat ‘normaal’ is, verschilt per tijd en plaats. Vroeger was het normaal dat vrouwen niet werkten, nu is dat veranderd.

Jongerenculturen & groepsgevoel

(Vroeger)

🎵 Jongerenculturen = Groepen jongeren met dezelfde gewoonten, kleding en muziek.

Vroeger (subculturen met sterke stijlen):

✌️ Hippies – Vredelievend, lange haren, felle kleding.

🎸 Punkers – Rebellen, leren jasjes, hanenkammen.

🕺 Gabbers – Trance-muziek, trainingspakken, houseparty’s.

✌️

🎸

🕺

Mondelinge Uitleg:

• Normen komen voort uit waarden. Als je eerlijkheid belangrijk vindt, dan lieg je niet.
• Wat ‘normaal’ is, verschilt per tijd en plaats. Vroeger was het normaal dat vrouwen niet werkten, nu is dat veranderd.

Jongerenculturen & groepsgevoel

(Nu)

🎵 Jongerenculturen = Groepen jongeren met dezelfde gewoonten, kleding en muziek.

Nu (invloed van social media en trends):

📱  TikTok-trends – Dansjes, challenges, beautyhacks.

🎮  Gaming-cultuur – Streamers, esports, online gemeenschappen.

👟  Streetwear-cultuur – Sneakers, designermerken, influencers.

"Zijn jongerenculturen nog steeds belangrijk, of zijn social media nu de nieuwe subculturen?"

💡

📱

👟

🎮

Mondelinge Uitleg:

• Normen komen voort uit waarden. Als je eerlijkheid belangrijk vindt, dan lieg je niet.
• Wat ‘normaal’ is, verschilt per tijd en plaats. Vroeger was het normaal dat vrouwen niet werkten, nu is dat veranderd.

Normen, waarden & groepen

🧠 Wat hebben we vandaag geleerd?

• Normen & waarden → Normen zijn gedragsregels, waarden zijn principes waarop ze gebaseerd zijn.
• Tolerantie & sociale controle → Mensen letten op elkaar, soms positief (complimenten), soms negatief (roddels).
• Generatieconflict & groepsdruk → Jong en oud botsen over bepaalde onderwerpen, groepsdruk kan goed of slecht zijn.
• Identificatie & jongerenculturen → Iedereen voelt zich verbonden met een groep, vroeger door subculturen, nu meer via social media.

"Met welk onderwerp uit deze les ben jij het meest bezig in je dagelijks leven?"

💡