Ontleden van zinnen in het Nederlands

Ontleden van zinnen in het Nederlands

Wat weet je al over de ontleding van zinnen in het Nederlands?

Leerdoel

Aan het einde van deze les weet je wat een persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, onderwerp en lijdend voorwerp is. 

Aan het eind van de les weet je hoe je een persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, onderwerp en lijdend voorwerp in een zin kunt vinden.

Wat is zinsontleding?

Zinsontleding is het analyseren van zinnen om de verschillende onderdelen te identificeren, zoals de persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, onderwerp en lijdend voorwerp.

Waarom is zinsontleding belangrijk?

- Je weet hoe een zin is opgebouwd.

- Je kunt de betekenis makkelijker achterhalen. 

- De spelling van sommige woorden is afhankelijk van hun plaats in de zin

- Voor het leren van een andere taal is het heel erg belangrijk, je maakt dan gebruik van de overeenkomsten tussen talen.

Persoonsvorm

De persoonsvorm is het werkwoord dat aangeeft in welke tijd de zin staat en verandert als het onderwerp van de zin verandert.

Persoonsvorm

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit de persoonsvorm en eventuele andere werkwoorden in de zin.

Werkwoordelijk gezegde

Onderwerp

Het onderwerp van een zin is degene of datgene waar de zin over gaat.

Onderwerp

Lijdend voorwerp

Het lijdend voorwerp is het woord in de zin waarop de werking van het gezegde direct wordt uitgeoefend.

Lijdend voorwerp

Schema: hoe kan ik vinden wat ik zoek?

Welk woord is persoonsvorm van deze zin? 'De kat speelt met de bal.'

1. De
2. met
3. kat
4. speelt

Wat is het onderwerp in de zin?: 'Mijn moeder bakt een heerlijke taart'?

1. Een heerlijke taart
2. Mijn moeder
3. Bakt een
4. Mijn

Wat is het lijdend voorwerp in de zin: 'Ik lees een interessant boek.'

1. Ik lees
2. een interessant boek
3. interessant boek
4. Ik

Wat is het gezegde in de zin: 'Hij heeft de hele dag gewerkt'?

1. de hele dag gewerkt
2. de hele
3. dag gewerkt
4. Hij heeft

Samenvatting

We hebben vandaag geleerd over de persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, onderwerp en lijdend voorwerp in zinnen. Vergeet niet om deze begrippen te blijven oefenen!

Opdracht

Schrijf 3 dingen op die je hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.