H4: Taalverzorging: Meewerkend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Het meewerkend voorwerp

Doel van de les:

• Je kan het meewerkend voorwerp vinden in een zin.

Meewerkend voorwerp (mv)

Het meewerkend voorwerp is een zinsdeel. 

Dit zinsdeel geeft aan voor wie iets bestemd is. 

https://nieuwnederlands.digitaal.noordhoff.nl/#/plp/book/0819c51c-40be-4c83-a4bd-a59023c00f51/chapter/bef149fe-1a16-40b2-9a42-07717a4c62c1/paragraph/92df6358-c1e9-4233-8fb3-d69adb0d46f5/lesson/661b5865-c476-4dd6-9488-ff9c3b666e06

Meewerkend voorwerp (mv)

Stappen

1. Persoonsvorm
2. Onderwerp
3. Gezegde (alle werkwoorden)
4. Lijdend voorwerp 
5. Meewerkend voorwerp

Even de stappen herhalen...

1. PV = Eerste werkwoord als je een vraagzin maakt OF het veranderde werkwoord nadat je de tijd van de zin verandert.
2. OW = wie/wat + PV?
3. GEZ = Alle werkwoorden in de zin (INCLUSIEF PV)
4. LV = Wie/wat + GEZ + OW?
5. MV = Aan wie/voor wie + GEZ + OW + LV?

Meewerkend voorwerp

Meewerkend voorwerp

• Ik wil aan mijn tante een grote bos bloemen geven
• Pv = wil
• ow = ik (Wie wil?)
• Gezegde = wil geven
• lv = een grote bos bloemen (Wat wil ik geven?)
• mv --> Aan wie wil ik een een grote bos bloemen geven? aan mijn tante
• Controle: kan ik aan weglaten? 
• JA: Ik wil mijn tante een grote bos bloemen geven. --> meew. voorwerp

Let op:

• Geen lijdend voorwerp in de zin dan ook geen meewerkend voorwerp
• Bij een meewerkend voorwerp moet aan of voor weggelaten kunnen worden (of kunnen worden toegevoegd).

Het meewerkend voorwerp...

1. aan wie of voor wie
2. wie + gezegde + onderwerp
3. wat + gezegde + onderwerp
4. is altijd een voorwerp

Vul de vraag in die je moet stellen om het meewerkend voorwerp te vinden. Zet ook het antwoord (het meewerkend voorwerp) achter de vraag.

De politieagente gaf de fietser zonder licht een bekeuring.

Vul de vraag in die je moet stellen om het meewerkend voorwerp te vinden. Zet ook het antwoord (het meewerkend voorwerp) achter de vraag.

Wil jij deze papieren even aan Vasco doorgeven?

Vul de vraag in die je moet stellen om het meewerkend voorwerp te vinden. Zet ook het antwoord (het meewerkend voorwerp) achter de vraag.

Tijdens de pauze stelde Brandon allemaal vragen aan zijn vrienden.

Aan de slag:

Maken Taalverzorging:

Meewerkend voorwerp

  

Lesdoelen

Aan het eind van de les weet je weer hoe je een zin opdeelt in zinsdelen.

Aan het eind van deze les kun je de volgende zinsdelen benoemen:

• pv (persoonsvorm)                            
• ow (onderwerp)                                 

Zinsdelen
= zinnen in zindelen verdelen (streepjes zetten)
- persoonsvorm
- onderwerp
- werkwoordelijk gezegde
- lijdend voorwerp
- meewerkend voorwerp
- bijwoordelijke bepaling

Woordsoorten
= de woorden in soorten verdelen (ieder woord apart)
- lidwoord
- zelfstandig naamwoord
- werkwoord
- bijvoeglijk naamwoord
- voorzetsel

Noem eens een manier om de persoonsvorm(en) in een zin te vinden.

Manier 1: Maak de zin vragend

Als je de zin vragend maakt, komt de pv vooraan te staan

Bijvoorbeeld: Henry maakt zijn huiswerk

Vragend: Maakt Henry zijn huiswerk?

schrijf op!

Manier 2: Zet de zin in een andere tijd

Maak van de tegenwoordige tijd de verleden tijd

Maak van de verleden tijd de tegenwoordige tijd

Bijvoorbeeld: Marko voetbalt iedere avond

Andere tijd: Marko voetbalde iedere avond

schrijf op!

Manier 3: Verander het "getal"

Maak van meervoud enkelvoud

Maak van enkelvoud meervoud

Bijvoorbeeld: Henk fietst door de straat

Getal veranderen: Henk en Jessica fietsen door de straat 

schrijf op!

Wat is de pv?
De verdwaalde toerist vroeg de weg aan de politie.

1. verdwaalde
2. toerist
3. vroeg
4. de weg

Onderwerp? (ow)

Staat altijd naast persoonsvorm

Is antwoord op de vraag: wie/wat + pv?

schrijf op!

Wat is het ow?
Zal de oud-kampioen vanavond de winnaar een medaille opspelden?

1. de winnaar
2. de oud-kampioen
3. zal
4. een medaille

Wat is het onderwerp in de zin?
Vastberaden stond het jongetje naast zijn moeder op het podium.

1. Vastberaden
2. het jongetje
3. zijn moeder
4. stond

Lesdoelen

Aan het eind van dit lesdeel kun je de volgende zinsdelen benoemen:

• wg (werkwoordelijk gezegde)     
  
• lv (lijdend voorwerp)
• mv (meewerkend voorwerp)  
• bwb (bijwoordelijke bepaling)

werkwoordelijk gezegde

Wat weet je er nog van?

Gebruik het woordweb op de volgende dia

lijdend voorwerp (lv)

Staat niet in elke zin!

Staat alleen in zinnen waarin iets wordt ge...

... daan

... geven

... zongen

... maakt

... enz.

schrijf op!

Wat is het lijdend voorwerp in de zin? Ik ga Alberto mijn oude fiets verkopen.

1. Alberto
2. Ik
3. mijn oude fiets
4. ga verkopen

Wat is het lijdend voorwerp in de zin? Ik ga Alberto mijn oude fiets verkopen.

1. Alberto
2. Ik
3. mijn oude fiets
4. ga verkopen

Wat is het lijdend voorwerp?
De verdwaalde toerist vroeg de weg aan de politie.

1. de verdwaalde toerist
2. de politie
3. vroeg
4. de weg

In elke zin staat een lijdend voorwerp

1. juist
2. onjuist

meewerkend voorwerp (mv)

Staat niet in elke zin!

Staat vaak in zinnen waarin ook een lv staat

Staat in zinnen waarin iets van de een naar de ander gaat

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp komt voor in zinnen waarin iemand iets 'vertelt' (uitleggen, zeggen, enzovoort) of 'geeft' (lenen, sturen, overhandigen, enzovoort).

Tip!

Bij het meewerkend voorwerp moet je de woorden 'aan' of 'voor' toe kunnen voegen of weg kunnen laten.

Wat is het mv?
Alle aanwezigen zongen voor de jarige een vrolijk welkomstlied.

1. voor de jarige
2. de jarige
3. alle aanwezigen
4. een vrolijk welkomstlied

Wat is het meewerkend voorwerp?
'De jongen schrijft een liefdesbrief aan zijn vriendin.'

1. De jongen
2. een liefdesbrief
3. aan zijn vriendin
4. Er is geen meewerkend voorwerp

Wat is het meewerkend voorwerp?
'Mijn oma appt mij het recept.'

1. Mijn oma
2. mij
3. het recept
4. Er is geen meewerkend voorwerp