P3_litgs_renaissance(2) theorie periode

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Renaissance (2)

Renaissance betekent 'wedergeboorte'. Wedergeboorte van wie of wat?

1. Literatuur, kunst, filosofie etc. uit de klassieke oudheid.
2. Jezus Christus
3. Het protestantisme
4. Het katholicisme

middeleeuwen

renaissance

memento mori

carpe diem

theocentrisch

antropocentrisch

individualisme

collectivisme (groep)

ridderlijk

burgerlijk

Herhaling renaissance

• Waarden ontleend aan klassieke tijd
• De vrouw wordt als aanbedene neergezet
• de Tachtigjarige Oorlog
• Twee lijnen: godsdienst (reformatie) en zelfstandigheid ten opzichte van Spanje
• tekst: Wilhelmus - De tekst is omstreeks 1570 aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog geschreven op een bestaande melodie.

Renaissance (1)

• DRIE GROTE SPELERS
• (Nog steeds wordt maatschappij bepaald door
  mannen)
• Gerrit Adriaanszoon Bredero
• Pieter Cornelis Hooft
• Joost van den Vondel
• Rol: volk opvoeden + opinie vormen
• Verdedigen van christelijke en humanistische
  levensidealen + algemene opvattingen

Renaissance (2)

• Van rederijkersliteratuur naar renaissanceliteratuur
  

Translatio: vertaling (vertaalde teksten)

Imitatio: navolging (eigen draai eraan te geven)

Aemulatio: verbetering (in de hoop het klassieke werk

te overtreffen)

Voldoen aan strenge regels >

3 eenheden: actie/tijd/plaats

G.A. Bredero (1585-1615)

• Man dicht bij het volk, dichtst bij de middeleeuwen

P.C. Hooft (1581-1647)

• Rijke familie
• Klassiek geschoold
• Schreef sonnetten

Sonnet (gedicht)

Kenmerkende eigenschappen:

• 14 regels (4-4-3-3)
• Rijmschema: abba/abba/cdc/dcd
• Twee delen (met een wending)
• Opbouw: natuurbeschrijving gevolgd door gevoelens dichter
  
• Petrarca > liefdesklacht van de minnaar, onbereikbare liefde, platonisch

P.C. Hooft (1581-1647)

Kijk/lees/luister ‘Mijn lief, mijn lief, mijn lief’

J. van den Vondel (1587-1679)

• Van katholieke komaf
• Veel toneelteksten geschreven
• Onder andere de Gijsbrecht van Aemstel
• Gebaseerd op Latijnse bron, de Aeneis
• Originele tekst vernederlandst

Gijsbrecht van Aemstel

• Gaat over bevrijding van Amsterdam 
• Op een bepaald moment is er een lied/gedicht waarin de lof wordt bezongen van de huwelijkse liefde.
• ‘Waar werd oprechter trouw’

Opdracht - zie studiewijzer som

Gedicht Van Veldeke - middeleeuwen (bewaar het gedicht + de analyse goed --> leesdossier). Praktische opdrachten rond liefdesteksten uit de middeleeuwen-verlichting. Bundel deze voor je leesdossier onder de titel literaire liefdesteksten uit de periode 1500-1800. Dit is 1 punt.

We lezen klassikaal het gedicht

- Hoeveel strofen heeft het gedicht?                                      - Wat is het genre?      

- Wat is het rijmschema?             

- Hoe noemen we de soortrijm?

- Waar zie je alliteratie? (Lientje leerde Lotje lopen ..)

- Zit er natureingang in?

- Waar gaat het gedicht over?

- Zit er beeldspraak in het gedicht en welke?