Spelling

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Welkom!

Vandaag:

Interpunctie

Hoofdletters

Samenstellingen

Meervouden

Interpunctie

Interpunctie = het gebruik van leestekens

Lees dit eens hardop voor. Hoe gaat dat?

hallo allemaal welkom bij het onderdeel spelling hoofdletters en leestekens je leert wanneer je een hoofdletter moet plaatsen en wanneer je leestekens moet gebruiken zoals je ziet mist dit hele stuk hoofdletters en punten wat vind jij daarvan leest het makkelijk of leest het juist moeilijk leestekens en hoofdletters zijn er voor om teksten makkelijker te kunnen lezen dus hoe het hier staat is natuurlijk helemaal fout maar hoe moet het dan wel wanneer plaats je een hoofdletter

Punt. 

• Geeft een pauze aan tussen twee zinnen
  
• Aan het eind van een zin schrijf je een punt.
  
• Als de zin eindigt met een afkorting die al een punt heeft, komt er geen tweede punt. 

Voorbeeld: Tot ziens op 12 mei a.s.

Komma,

• Geeft aan dat je bij het lezen kort moet pauzeren.
• In een opsomming (maar niet voor het woordje 'en'): Ik heb een hond, twee katten, zes goudvissen en een konijn.
• Tussen twee gezegdes: Doordat het heeft gevroren, is het glas buiten.
• Voor voegwoorden: Myrthe moet naar de dokter, omdat ze ziek is.
• Voor en na een bijstelling: Natasja, die leuke meid, gaat morgen op vakantie.
• Voor of nadat iemand wordt aangesproken: Niels, wil je ook een stukje taart?
• Voor of na woorden als: ach, hè, etc.: Ach, zoek het uit! Dit vind je leuk, hè?

Uitroepteken!

• Na een waarschuwende tekst schrijf je vaak een uitroepteken, bijvoorbeeld op een bordje: "Pas op, nat!"
  
• Als je in een tekst wilt laten zien dat iets geroepen wordt, gebruik je ook een uitroepteken, bijvoorbeeld als iemand roept: "Ik ben hier!"
  
• Er komt geen spatie vóór het uitroepteken.
  

Vraagteken?

• Na een vraag schrijf je een vraagteken.
• Er komt geen spatie vóór het vraagteken.

Dubbele punt:

• Na een dubbele punt komt meestal een opsomming, een uitleg of een citaat.
  
• Het eerste woord na de dubbele punt krijgt meestal geen hoofdletter (tenzij het een hoofdletterwoord is, zoals een naam). Na de dubbele punt schrijf je wel een hoofdletter als er een volledige zin geciteerd wordt. Bijvoorbeeld:

1. De dag begint altijd met een heel ritueel: opstaan, douchen, aankleden, ontbijten en naar school.
2. Er zijn twee mogelijkheden: het gaat door of het gaat niet door.
   
3. De minister heeft gezegd: "Hier is geen geld meer voor.“
   

Als ik naar buiten ga doe ik mijn jas wel even aan. Waar moet in deze zin de komma?

1. achter 'ga'
2. achter 'doe'
3. achter 'buiten'
4. Er hoeft helemaal geen komma in deze zin.

Hoofdletters

Wanneer schrijf je een hoofdletter? Je mag ook een voorbeeld geven.

Hoofdletters

• Begin van een zin
• Namen
• Citaat na een dubbele punt
• Officiële feestdagen (Kerstmis, maar kerstboom!)
• Historische gebeurtenissen (Tweede Wereldoorlog)
• Aardrijkskundige namen (Limburgse vlaai, Engeland)

apple

spanje

dinsdag

zweedse

tulp

evi

appel

cola

pepsi

Samenstellingen

• Een samenstelling is een combinatie van twee of meer woorden die los ook een betekenis hebben.

Rug + zak = rugzak

Kind + opvang + toeslag + affaire = kinderopvangtoeslagaffaire

• Basisregel: Samenstellingen schrijf je aan elkaar!
  

Bedoel je één ding? Schrijf het dan als één woord!

Welke zin is correct?

1. Mijn licht blauwe hemd past goed bij mijn broek.
2. Mijn lichtblauwe hemd past goed bij mijn broek.

'Tussen-n' bij samenstellingen

Als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is, waarvan de meervoudsvorm op –en eindigt, dan schrijf je een tussen-n.

• pannenkoek: de meervoudsvorm van pan is pannen. 

Maar!

• Horlogemaker: het meervoud van horloge is horloges
  
• Groentesoep: het meervoud van groente is groentes of groenten
  

Uitzondering?	Waarom?	Dus? Geen -n!
Groente + soep	meervoud op -s én -n	groentesoep
Rogge + brood	geen meervoud	roggebrood
Zon + stelsel	is er maar één van	zonnestelsel
plat + land	bijvoeglijk naamwoord	platteland
knorren + pot	werkwoord	knorrepot
Aap + trots	versterkend	apetrots

Welk woord is correct?

1. Maanschijn
2. Manenschijn
3. Maneschijn
4. Manesschijn

rijstepap of rijstenpap?

rijstepap

rijstenpap

Streepje ertussen

• Gelijkwaardige woorden: hotel-restaurant, minister-president

• Woorden met hoofdletters: Zuid-Afrika
• Met een speciaal teken of cijfer: een 80-jarige, het &-teken
• Bij een afkorting: mbo-opleiding
• Bij verwarring in de uitspraak (botsende klinkers): diplomauitreiking - diploma-uitreiking, milieuinspectie - milieu-inspectie
• Radioantenne = geen klinkerbotsing
  

blind + darm + ontsteking = ....?

Auto + ongeluk = ....?

Meervoud

Kijk het volgende filmpje, hier worden alle regels rondom meervoud uitgelegd. Daarna krijgen jullie vragen hierover!

Wat is het meervoud van probleem?

1. probleems
2. probleemen
3. problemmen
4. problemen

Meervoud van: bangerik

1. Bangerikken
2. Bangeriken

Wat is het meervoud van stad?

1. steden
2. stadden
3. staden
4. stads

wat is het meervoud van idee

1. ideën
2. ideeën

Het meervoud van museum is:

1. museums
2. musea
3. museums en musea
4. museum heeft geen meervoud

Afsluiting

Interpunctie

Hoofdletters

Samenstellingen

Meervouden

Hoe vond je de les?

😒🙁😐🙂😃