samenstellingenspel

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Nederlands

Herhaling lesstof vorige week:

Woorden los of aan elkaar vast:

- bij samenstellingen

- Streepje bij klinkerbotsing van klinkercombinaties die in het NL vaak voorkomen: 

    solo-optreden, stage-evenement;

- Streepje bij afkortingen: cv-ketel, mbo-opleiding

- spatie of niet hangt af van de betekenis: zak geld of zakgeld.

Wat is een samenstelling?

samenstelling

Als twee woorden samen één nieuw woord vormen

de simpele basis

Aan elkaar of los

maar ook 

kindercarnavalsoptochtcommitéleden

staat in Guiness book of records

Maar je kunt eigenlijk blijven plakken...

alles plakken

woorden juist los

Aan elkaar of los? Welke woorden zijn goed gespeld?

1. Gamedesigner
2. schoolboek
3. spelling controle
4. auto coureur

aan elkaar of los, klinkerbotsing

Je verbindt woorden met een koppelteken (streepje) als:

het woord begint met de voorvoegsels: niet-, non-, bijna-, oud-, ex-, aspirant, chef-, kandidaat-, stagiair-, leerling-, assistent-, collega- of meester:

ex-echtgenoot/oud-voetballer/assistent-manager, kandidaat-notaris  enz.

Je verbindt woorden met een koppelteken (streepje):

bij afkortingen die je niet als woord uitspreekt:

mbo-opleiding

cv-ketel

maar: havodiploma/horecagelegenheid --> afkortingen die je wel als een woord uitspreekt.

welk woord is juist geschreven?

1. stage instelling
2. stage-instelling
3. stageinstelling

welk woord is juist geschreven?

1. stageverslag
2. stage-verslag
3. stage verslag

welk woord is juist geschreven?

1. autoexpert
2. auto-expert
3. auto expert

welk woord is juist geschreven?

1. politie-auto
2. politieauto
3. politie auto

Ik richt mij op mijn

1. lange termijn doelen
2. lange termijndoelen
3. langetermijn doelen
4. langetermijndoelen

1. ex-gedetineerde
2. ex gedetineerde
3. exgedetineerde
4. exge-detineerde

1. assistent trainer
2. asisstenttrainer
3. assistent-trainer

Afkortingen:
welk woord is goed?

1. PSVstadion
2. PSV-stadion
3. PSV Stadion

Afkortingen:
welk woord is goed?

1. mbo-diploma
2. mbo diploma
3. mbodiploma

Afkortingen:
welk woord is goed?

1. havo-diploma
2. havodiploma
3. havodiploma

welk woord is goed?
(pin is de afkorting van persoonlijk identificatienummer)

1. pin automaat
2. pinautomaat
3. pin-automaat

samenstellingen

onthouden: altijd plakken

wat is juist?

1. faxapparaat
2. fax apparaat

wat is juist?

1. sollicitatie gesprek
2. sollicitatie-gesprek
3. sollicitatiegesprek

wat is juist?

1. zak geld
2. zakgeld

wat is juist: lange afstandsloper of langeafstandsloper?

1. Ik zie geen verschil
2. lange afstandsloper
3. kan allebei, het betekent iets anders
4. langeafstandsloper

Je leest dat een biologische boer vlees verkoopt van twee jarige koeien. Wat denk je?

1. Hmm, blijkbaar zijn koeien na twee jaar op hun lekkerst.
2. Heeft die boer echt maar twee koeien?
3. Schandalig, precies op hun verjaardag. Is dat nou diervriendelijk?
4. Ik snap niks van deze vraag.

Je leest de krantenkop 'Hoofd commandant voor bureau afgeleverd'. Wat denk je?

1. Wat aardig dat ze die man daar hebben afgeleverd.
2. Wat een luguber verhaal
3. ik snap niks van deze vraag.

supergoed gedaan

nooit meer een spatie te veel

wat begrijp je nu beter over los of vast schrijven van woorden?

Waar wil je nog extra uitleg over hebben?

DUS:

REGEL 1: JE SCHRIJFT SAMENSTELLINGEN AAN ELKAAR. DIT ZIJN MEESTAL 2 ZELFSTANDIGE NAAMWOORDEN DIE SAMEN EEN NIEUW WOORD VORMEN:  VOET + BAL = VOETBAL.

BEHALVE IN DE VOLGENDE GEVALLEN:

1. Streepje bij klinkerbotsing van klinkercombinaties die in het NL vaak voorkomen: 

    solo-optreden, stage-evenement;

    politieauto/stageafspraken: geen streepje, want ea komt als combinatie niet voor in het NL.

2. Streepje bij afkortingen: cv-ketel, mbo-diploma. Maar: havodiploma/horecagelegenheid.     Streepje bij voorvoegsels: ex-echtgenoot, assistent-trainer, kandidaat-notaris. 

3. spatie of niet hangt af van de betekenis: zak geld of zakgeld.