3H - Nederlands les 3 ww-spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Bijles Nederlands

Dinsdag 9 februari

Herhaling persoonsvorm 

De persoonsvorm (pv) kun je dus op drie manieren vinden: 

1. een vraagzin maken, de persoonsvorm komt dan vooraan in de zin te staan;
2. de tijdproef (tt-vt), de persoonsvorm verandert;
3. de getalsproef (ev-mv), de persoonsvorm én het onderwerp verandert. 

Herhaling persoonsvorm (de ik-vorm)

Je kunt de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd (tt) en in de verleden tijd (vt) schrijven. Bij de spelling van zowel de tegenwoordige tijd als de verleden tijd ga je uit van de ik-vorm. 

Hoe vind je de ik-vorm?

Je haalt van het hele werkwoord (het infinitief) de laatste twee letters (-en) weg. 

VB: helpen - help

Soms moet je een extra letter weglaten of toevoegen of verandert er een letter. 

VB: redden --> red

        vrezen --> vrees

Herhaling persoonsvorm tegenwoordige tijd

Zo schrijf je de persoonsvorm tegenwoordige tijd (pvtt):

ik of jij erachter	ik-vorm	ik word, vind jij
enkelvoud: jij/hij/zij/het	ik-vorm + t	jij wordt, zij vindt
meervoud: wij/zij/jullie	hele werkwoord	wij vinden, jullie worden

Herhaling persoonsvorm verleden tijd

Zo schrijf je de persoonsvorm verleden tijd (pvvt) :

Er zijn sterke en zwakke werkwoorden. 

• sterke werkwoorden: veranderen in de verleden tijd van klank

VB: lopen - liep 

• zwakke werkwoorden: veranderen in de verleden tijd niet van klank. Zie schema op volgende slide.

VB: maak - maakte, ruil - ruilde 

Herhaling persoonsvorm verleden tijd

Zo schrijf je de persoonsvorm verleden tijd (pvtt) van zwakke werkwoorden:

Enkelvoud (ik, jij, hij, zij, het, etc.)	ik-vorm + de of te	ik stuur de, jij hoest te
Meervoud (wij, jullie, zij, etc.)	ik-vorm + ten of den	wij stuur den, zij hoest ten

Herhaling persoonsvorm verleden tijd

Persoonsvorm verleden tijd:

Om te weten of je -t(en) of -d(en) schrijft, gebruik je 't Kofschip zit.

Hele werkwoord min 'en'. Zit de letter voor 'en':

• wél in 't Kofschip - je schrijft een 't' 

             VB: printen - ik printte, dansen - jij danste 

• niet in 't Kofschip - je schrijft een 'd'

              VB: landen - wij landden, horen - jij hoorde 

Herhaling voltooid deelwoord 

Maar wat is ook alweer een voltooid deelwoord en hoe schrijf je dit?

Een voltooid deelwoord geeft vaak aan dat een handeling is afgerond (voltooid). Bij het voltooid deelwoord staat een vorm van hebben, zijn of worden in de zin. 

1. Dat liedje heeft Minco ook gezongen.
2. Is de wedstrijd al gespeeld?
3. Op sommige scholen wordt weinig getoetst. 

Herhaling voltooid deelwoord 

Hoe schrijf je het voltooid deelwoord?

Sommige voltooid deelwoorden eindigen op -en. Een voltooid deelwoord kan ook op een 'd' of 't' eindigen. Net zoals bij de persoonsvorm verleden tijd, gebruik je dan 't Kofschip om te bepalen of het gaat om een 'd' of 't'. 

VOORBEELDEN

1. De trui is gebreid. - De gebreide trui.
2. Het werkstuk is geprint. - Het geprinte werkstuk.
3. Het kind werd gered. - Het geredde kind.
4. Het schilderij is gestolen. - Het gestolen schilderij. 

Herhaling bijvoeglijk naamwoord

Zoals je misschien nog wel weet geeft een bijvoeglijk naamwoord extra informatie over een zelfstandig naamwoord.

BV: De lege fles of een halve maand

Sommige bijvoeglijke naamwoorden zijn ingewikkelder om te schrijven. Een voltooid deelwoord kan namelijk ook als bijvoeglijk naamwoord geschreven gebruikt worden.

Als je een voltooid deelwoord als bijv. nw. schrijft, dan schrijf je dit zo kort mogelijk. Zie 'voorbeelden'. Het mag alleen zo kort mogelijk, als je het nog goed kunt uitspreken. Zie het voorbeeld van 'het geredde kind'. Als je 1 'd' schrijft, dan klopt het werkwoord niet meer als je het uitspreekt.

Leg in je eigen woorden uit wat een onvoltooid deelwoord is.

Welke werkwoordsvorm moet op de puntjes worden ingevuld: vd of od?

... (Vluchten) door de grotten werd James Bond ... (raken) door een kogel van zijn achtervolger. 

1. vd - od
2. od - vd
3. od - od
4. vd - vd

Welke werkwoordsvorm moet op de puntjes worden ingevuld: vd of od?

De weggestuurde leerling is ... (tergen) langzaam het lokaal uit ... (wandelen). 

1. vd - od
2. od - vd
3. od - od
4. vd - vd

Welke werkwoordsvorm moet op de puntjes worden ingevuld: vd of od?

Zich een weg ... (banen) door de menigte keek Lex ... (zoeken) in het rond om zijn vrienden terug te vinden.

1. vd - od
2. od - vd
3. od - od
4. vd - vd

Leg in je eigen woorden uit wat een infinitief is.

Kijk eerst goed om welke werkwoordsvorm het gaat (pvtt - pvvt - inf - bn). 

Een maand geleden ... (verpoten) de eigenaar van de volkstuin zijn plantjes. 

1. pvtt
2. pvvt
3. inf
4. bn

 Wat is de juiste spelling?

Een maand geleden ... (verpoten) de eigenaar van de volkstuin zijn plantjes. 

1. verpootte
2. verpoote
3. verpotte
4. verpote

Schema werkwoordspelling

Werkwoordspelling oefenen

Met de volgende link gaan we een oefentoets werkwoordspelling maken. Op deze manier ronden we dit onderdeel van de bijles af. 

Ter ondersteuning kun je het schema erbij houden.

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=Sevl6L10uUWQWhGTy1qZE3H6urFTx05JtOVVXdfPwfNURTFVU0s2SlQ2WTJDVzE0QVhTME1IOTlIVi4u