Bloedvaten

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Bloedvaten

Leerdoel

1.  Je leert de 3 typen bloedvaten

2. Je leert welke functies en kenmerken de 3 typen bloedvaten hebben

1

2

5

4

3

7

8

longader 

longslagader 

aorta 

onderste holle ader

bovenste holle ader

haarvaten

Bloedvaten

Door je bloedvaten stroomt het bloed naar al je cellen in je lichaam.

Er zijn 3 soorten bloedvaten:

- slagaders  : transport bloed van hart af

- haarvaten : dunne bloedvaatjes in al je 

                     organen

- aders        : transport bloed naar het hart 

                     toe

Drie type bloedvaten

1 ader                        2 haarvaten                 3 slagader

Slagaders

Het hart pompt bloed de slagaders in. Dat gaat met behoorlijk wat kracht. Het bloed drukt daardoor hard tegen de wand van een slagader aan. Daarom is de bloeddruk in de slagaders hoog. Gelukkig zijn de wanden van de slagaders dik, stevig en elastisch. Ze kunnen die druk wel hebben.

De slagaders liggen meestal diep in je lichaam. Dat is veiliger want als een slagader stuk gaat, komt er veel bloed vrij.

- lopen van het hart af.

- hebben een gespierde wand

- de bloeddruk is hoog

- liggen vaak diep in het lichaam

Haarvaten

De slagaders vertakken in de organen tot steeds kleinere bloedvaten. De wand wordt steeds dunner.

Als een wand maar 1 cel dik is, noem je dat bloedvat een haarvat. De bloeddruk is in een haarvat veel lager. Omdat de wand zo dun is, kan er vocht met zuurstof en voedingsstoffen doorheen naar de cellen.

De cellen geven vocht met koolstofdioxide en afvalstoffen af aan het bloed in het haarvat. 

De haarvaten komen samen in grotere bloedvaten. Die bloedvaten noem je aders. 

- zijn maar 1 cellaag dik

- vormen een netwerk

- de bloeddruk is laag

- er vindt uitwisseling plaats van stoffen

Aders

Door de aders stroomt het bloed van de organen weg terug naar het hart. Het hart zuigt het bloed in de aders naar zich toe.

- lopen naar het hart toe

- de bloeddruk is laag

- de wanden zijn minder gespierd dan bij de 

  slagaders

- liggen minder diep in je lichaam dan de

  slagaders

- bevatten vaak aderkleppen

Aderkleppen zorgen ervoor dat het bloed in de aders niet terugstroomt naar de organen.

Spierpomp

Spieren spelen een rol bij het verplaatsen van het bloed in de aders in de richting van het hart.

welke drie soorten bloedvaten zijn er?

1. Aorta, slagaders en aders
2. Aorta, aders en haarvaten
3. Aorta, slagaders en haarvaten
4. Slagaders, aders en haarvaten

Je kunt je hartslag meten bij je pols.
Dit is een voorbeeld van een

1. aorta
2. slagader
3. ader
4. haarvat

Tekst

Slagaders

Haarvaten

Aders

Gespierde wand

1 cellaag dik

Dunne wand, weinig gespierd

Vervoert bloed van hart af

Heeft kleppen

Hier is gaswisseling

Door welke bloedvaten stroomt het bloed vanuit je lichaam terug naar het hart?

1. Aders
2. Haarvaten
3. Slagaders
4. de aorta

In welke bloedvaten worden stoffen in het bloed opgenomen en aan organen afgegeven?

1. aders
2. haarvaten
3. slagaders
4. de holle aders

Tekst

Tekst

Uitscheidingsorganen

Koolstofdioxide en water

medicijnen

alcohol

afvalstoffen

Zouten

water

Water, zouten, overtollige vitaminen, afvalstoffen

Nierschors

Niermerg

Nierbekken

Urineleider

1

2

3

4

De nieren

Een nier bestaat uit:

1.  Nierschors

2. Niermerg

3. Nierbekken

Vertel welke functies de onderdelen hebben.

Nierschors

Zuivert bloed.

De afvalstoffen, overtollig water en zouten en allerlei schadelijke stoffen worden uit het bloed gehaald.

Niermerg

Zuivert bloed.

De afvalstoffen, overtollig water en zouten en allerlei schadelijke stoffen worden uit het bloed gehaald.

Nierbekken

Hier worden de stoffen verzameld. De stoffen samen heten urine

Urineleider

via het nierbekken komt de verzamelde urine in de urineleider. Het wordt afgevoerd naar de urineblaas. Daar wordt het opgeslagen zodat je niet elk moment naar de w.c. moet.

Urinebuis

Als de urineblaas vol zit, krijg je aandrang om te plassen.

Via de urinebuis (de plasbuis) verlaat de urine je lichaam. 

Het gezuiverde bloed komt via de nierader terecht in de bloedsomloop.

Het bloed behoudt de bloedcellen en voldoende vocht.

Filteren

Nieren filteren per dag 200 liter vocht

99% komt weer terug in de bloedsomloop

Bij vocht te kort heb je donkere urine

Bij veel drinken is je urine licht van kleur

Bekijk je ochtendurine, hoe ruikt urine soms?

Wat doen de nieren?

1. Afvalstoffen uit het bloed halen
2. Zuurstof aan het bloed toevoegen
3. Voedingstoffen aan het bloed toevoegen
4. Koolstofdioxide verwijderen

Hoe krijgen de nieren
zuurstofrijk bloed?

1. Door de nierader
2. Door de poortader
3. Door de nierslagader
4. Door de nierhaarvaten

Waar wordt urine verzameld?

1. Nierschors
2. Nierbekken
3. Niermerg
4. in de lever

Leerdoel

1.  Je weet en kunt uitleggen wat de onderdelen van de nieren zijn

2. Je weet en kunt uitleggen welke functies en kenmerken de onderdelen van de 

    nieren hebben

Wat zijn de functies van je nieren?

1. Geven een signaal af als je blaas vol is en dan moet je plassen.
2. bloed filteren en urine maken
3. afbreken alcohol en medicijnen
4. opslaan van eiwitten en glucose

Wat zijn de "zuiveringsinstallaties"
van je lichaam?

1. Lever en maag
2. Lever en nieren
3. Maag en nieren
4. Lever, maag en nieren