Thema 3, basisstof 8 en 9

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

Thema 3, basisstof 8 en 9

5 minuten opstarten
Zometeen komt de uitleg, zorg ervoor dat je mee kan schrijven!

Wat gaan we vandaag doen?

 opstarten

Oefening kruisingen

Uitleg basisstof 7 en 8

 zelfstandig aan de slag 

afsluiten

Oefening 1

Daisy heeft sikkelcel-anemie. Bij iemand met sikkelcel-anemie bevatten de rode bloedcellen een afwijkende vorm van hemoglobine. Daardoor kunnen deze cellen niet goed functioneren. Sikkelcel-anemie wordt veroorzaakt door een recessief gen (a).

Een tante en een oom van Daisy zijn beiden heterozygoot voor het gen dat sikkelcel-anemie veroorzaakt. Ze verwachten samen een kind.

Hoe groot is de kans dat dit kind sikkelcel-anemie krijgt?

Oefening 2

Thalassemie wordt veroorzaakt door een recessief gen. In de stamboom staan gegevens over een familie waarin deze ziekte voorkomt.

Is Stef heterozygoot, homozygoot dominant of homozygoot recessief voor thalassemie? Of is dat uit de gegevens niet af te leiden?

Oefening 3

• De stamboom op het bord:
• Beschrijf van zoveel mogelijk familieleden het genotype

Leerdoelen basisstof 8

• Ik kan uitleggen wat een drager van een gen zijn inhoud
• Ik kan uitleggen wat een prenataal onderzoek is en drie voorbeelden hiervan benoemen

Onderzoek

• De meeste genen voor erfelijke ziekten zijn recessief
• Mensen kunnen drager zijn (Aa), maar dat zie je niet
• Dus je kan genetisch advies krijgen, door middel van een onderzoek
• Prenataal onderzoek
  

Echoscopie

• Groei en ligging in de gaten houden
• Wordt gedaan door middel van geluidsgolven
• Hiermee kan je achterhalen wat het geslacht is
  

Vlokkentest

• 8e week
  
• Weefsel van de placenta bekijken
  
• Dit weefsel bevat cellen van de embryo
• Hiermee kan ook het geslacht al worden gezien (xx/xy)
  

Vruchtwaterpunctie

• 16e week
• Vanuit het vruchtwater worden cellen van het embryo gevangen om te onderzoeken
• Deze onderzoeken (ook vlokkentest) worden niet zomaar gedaan
  

Biotechnologie

• Dat zijn technieken waarbij organismen (bio) wordt gebruikt om producten voor de mens te maken (technologie)

Genetische modificatie

• Erfelijke eigenschappen veranderen
• Transgeen is een genetisch gemodificeerd organisme

Misdaad

• DNA is per persoon uniek, dus handig bij het bestrijden van misdaad
• Je hebt maar 1 lichaamscel nodig!

Zelfstandig aan de slag

Eerste 10 minuten in stilte zelfstandig

Tweede 10 minuten mag je overleggen

Bezig t/m basisstof 8 van thema 3

Klaar? maak kruisingsschema's