Zorg en dwang

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Wet Zorg en Dwang 

Waar gaan we het over hebben?

• Wat is de wet zorg en dwang? 
• Filmpje: wet zorg en dwang in vogelvlucht.
• Onvrijwillige zorg
• Onvrijwillige zorg in de thuiszorg
• wat zijn de stappen in het stappenplan van de wet zorg en dwang?
• Alternatievenbundel

Ik weet wanneer er sprake is van WZD

Ja! Natuurlijk!

Hmmm, ik denk het te weten

Nee... geen idee

Wat weten jullie al
van de wet
zorg en dwang?

Wet zorg en dwang

De Wet zorg en dwang regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie).

De Wzdregelt de rechten van:

•Mensen met een verstandelijke beperking

•Mensen met een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie)

•Mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH), Korsakov of Huntington, die dezelfde gedragsproblemen en hetzelfde regieverlies ervaren

.. wanneer bij hen onvrijwillige zorg of opname wordt overwogen

Wet zorg en dwang 

Wat is de wet zorg en dwang?

Wet zorg en dwang is er om vrijheidsbeperking tegen te gaan en gaat uit van een getrapt zorgmodel. Als het niet lukt om een vrijwillig alternatief te vinden voor de onvrijwillige zorg, wordt er steeds meer deskundigheid ingeschakeld om mee te denken.

De wet beschermt cliënten tegen onvrijwillige zorg met een stappenplan dat waarborgt dat alle mogelijkheden voor vrijwillige zorg in beeld komen.

De wet zorg en dwang (wzd) is sinds 1 januari 2020 een feit!

Uitgangspunt Wet zorg en dwang

Het uitgangspunt van de nieuwe wet is ‘Nee, tenzij’. Dat betekent dat vrijheidsbeperking of onvrijwillige zorg in principe niet mag worden toegepast. Tenzij er sprake is van ernstige nadeel voor de cliënt of zijn omgeving. Zelfs bij ernstig probleemgedrag of in een gevaarlijke situatie is vrijwillige zorg het uitgangspunt. Thuiszorgmedewerker krijgen hier vaak mee te maken!

bron; Kennisplein Zorg voor Beter, 2020 

Onvrijwillige zorg mag niet, tenzij..

–* er sprake is van 'ernstig nadeel’

–* er geen andere oplossingen / alternatieven zijn om dat te bestrijden

Hoe vaak komt vrijheidsbeperking in de thuiszorg voor?

Uit onderzoek is gebleken dat vier op de tien mensen met dementie die thuis verzorgd worden, hebben te maken met vrijheidsbeperkende maatregelen. 

Van de mensen die te maken hadden met vrijheidsbeperking had 79% te maken met ‘onvrijwillige behandeling’ (gedwongen douchen, eten en drinken, verstoppen medicatie, wegnemen telefoon, afsluiten internet, et cetera) en ontving 41% kalmerende medicatie.

In 74% van de gevallen vroeg de familie de maatregelen aan, in 33% de thuiszorgmedewerker en in 21% de huisarts. Soms kwam het verzoek van meerdere kanten. Hoe zwaarder de belasting van de mantelzorger, hoe meer dwangmaatregelen worden toegepast

Bron: Involuntary Treatment in Care of Persons with Cognitive Impairment at Home in the Netherlands, J. Hamers, M. Bleijlevens, M.Gulpers, H. Verbeek, in Journal of the American Geriatrics Society, 25 januari 2016.

Noem voorbeelden uit de praktijk van onvrijwillige zorg, die jij bent tegengekomen, en wat  jij toen hebt gedaan:

Bij welke groepen clienten kan sprake zijn van onvrijwillige zorg volgens de wet zorg en dwang? Bij clienten met...

1. een verstandelijke beperking
2. een psycho geriatrische beperking zoals dementie
3. een fysieke beperking
4. een psychiatrische beperking

Onvrijwillige zorg is volgens de wet zorg en dwang:

1. zorg die door de arts verplicht wordt opgelegd
2. zorg die door de wettelijk vertegenwoordiger of familie wordt opgelegd
3. zorg waar de client ( of diens vertegenwoordiger) niet mee instemt en zorg waartegen de client zich verzet
4. zorg waar de client om heeft gevraagd

Een client wil niet douchen. Wat zijn mogelijke uitingen van verzet?

1. De client is de hele dag vrolijk maar loopt apatisch mee naar de douche
2. de client werkt niet mee en doet dat bij andere dingen wel
3. Dat hij aangeeft nu niet te willen douchen maar wel op een ander moment
4. de client zegt 'nee'

Is psychofarmaca onvrijwillige zorg?

1. ja
2. nee
3. soms wel/soms niet

Als je onvrijwillige zorg probeert af te bouwen weet je nooit hoe dit uitpakt. Mag je lichtere vormen van zorg of vrijwillige alternatieven uitproberen bij de client?

1. ja
2. nee

Ik weet wat ik moet doen als er sprake is van onvrijwillige zorg

😒🙁😐🙂😃

Zet de te nemen stappen in de juiste volgorde...

stap 1

stap 2

stap 3

stap 4

stap 5

stap 6

stap 7

stap 8

Schakel deskundigen en disciplines 

 Bespreek de overweging met de zorgvrager en/of zijn vertegenwoordiger.

 

Onderzoek alternatieven

De zoco gaat in overleg met een deskundige 

Volg stappenplan WZD.

Geen alternatieven gevonden 

Alternatieven opnemen in het zorgplan 

De cliënt vertoont tekenen van ongenoegen/ verzet 

Stelling: Ik ken de alternatieven bundel

Waar zou jij deze alternatieven bundel zoeken?

1. Careynplein / KMS
2. Vilans
3. Zorg voor Beter
4. V&VN

www.vilans.nl

Mag een professional in voorkomende situaties medicatie van de cliënt achter slot en grendel opbergen bij cliënten thuis met (beginnende) dementie?

Ja, als de cliënt hiermee instemt

Nee

Weet ik niet

Hangt af van de situatie

Het mag niet, maar gebeurt in de praktijk wel

Ja, als dit de veiligheid voor de cliënt vergroot

Ja, als de cliënt hierdoor langer thuis kan blijven wonen

Wanneer is een cliënt wilsonbekwaam?

1. Er een diagnose dementie is
2. wanneer degene met dementie niet meer in staat is om bewust beslissingen te nemen
3. Er een levenstestament of volmacht aanwezig is
4. Wanneer de arts zegt dat je niet meer thuis kan wonen.

Er kan sprake zijn van WZD als... (meerdere antwoorden kunnen)

1. Als de cliënt een vertegenwoordiger heeft
2. Ik even in de koelkast van de cliënt kijk of de maaltijden nog goed zijn
3. Ik medicijnen met vla/ appelmoes geef
4. Als mw. vraagt de deur achter ons op slot te doen.

Ik weet na deze scholing wat de wet zorg en dwang inhoud.

😒🙁😐🙂😃