Tijd (havo 2)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Nederlands

Hoofdstuk 22: Tijd

29 november 2021

Wat gaan we doen vandaag?

• Verteltijd en vertelde tijd
• Versnelling en vertraging
• Flashback en flashforward

Leerdoel

Je leert hoe een schrijver spanning creëert met het gebruik van tijd. 

Tijd in verhalen (boek, serie of film) 

Tijden gaan soms door elkaar heen, soms gaan ze logisch van begin tot einde. Maar soms ook niet.... 

Chronologisch = gebeurtenissen vinden plaats in de volgorde waarin ze hebben plaatsgevonden

Verteltijd

Elk verhaal heeft een bepaalde lengte; woorden, zinnen, bladzijden.

Aantal pagina's van een boek

Wat is de verteltijd in de volgende zin: 'In twee jaar tijd werkte Eva als afwasser, serveerster, pakketbezorger, badjuf en receptioniste.'

1. Twee jaar
2. Een zin

Vertelde tijd

De tijdsperiode die in een verhaal wordt besproken.

Dat kunnen minuten, uren, dagen, weken, maanden of jaren zijn.

Wat is de vertelde tijd in de volgende zin: 'In twee jaar tijd werkte Eva als afwasser, serveerster, pakketbezorger, badjuf en receptioniste.'

1. Twee jaar
2. Een zin

Tijd versnellen of vertragen

Versnelling= als je in een paar zinnen een hele dag, hele week of zelfs een heel jaar (of nog langer) beschrijft

Vertraging = als je juist heel precies elke gedachte, beweging, gebeurtenis beschrijft.  

Voorbeeld 

"Je slaapt. Je droomt. Van olifanten en je oma. Je bent iets vergeten en moet ergens naar toe. En dan dus je oma die iets over olifanten zegt, en jij vraagt: 'Welke olifanten bedoel je' en zij zegt: 'Wat een domme vraag nou weer, de olifanten, daar zou jij toch voor zorgen!"

Eerst staan jullie bij haar in de keuken, maar dan komt de bus, en eindelijk weet je wat je vergeten bent. Je abonnement." 

Was dit versnellen of vertragen?

1. versnellen
2. vertragen

Flashback of Flashforward

Flashback = terugkijken

Flashforward = vooruit kijken

Let op: een flashback of -forward kan een zin zijn, maar ook een heel hoofdstuk of langer. Dan wordt de 'chronologie' verbroken. 

Voorbeeld

Proloog (soort inleiding, voorafgaand aan een verhaal) : Nacht van woensdag op donderdag 01.58 

Waarin het meisje dat vermoord is, vertelt hoe dat gebeurt. Het eindigt met 'Doodgaan op een schoolreisje naar Vlieland. Dommer kan echt niet'

Dan hoofdstuk 1: Woensdag 14.45 

Wat geeft de proloog in dit geval?

1. flashback
2. flashforward

Opdracht

• Individueel (daarna klassikaal bespreken)
• Tijd: 5 minuten

Opdracht

• Individueel (daarna klassikaal bespreken)
• Tijd: 5 minuten

Kies een boek dat je recent hebt gelezen of een film die je recent hebt gezien. Hoe werd tijd hierin gebruikt? Leg uit wat de vertelde tijd van het verhaal was, of het verhaal chronologisch werd verteld en of er veel flashbacks of flashforwards in zaten.