HA - Week 22 - les 1 en 2- spelling ww H5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Nederlands

Mevrouw Takken, TNL

[e-mail]

- Stillezen

- Werkwoorden - is het bijv. naamwoord een (on)voltooid deelwoord?

- Zelf aan de slag

Doel:

- Je kunt in zinnen de volgende werkwoordsvormen goed schrijven en benoemen: pvtt, pvvt, vd, od, bn

Wat gaan we doen vandaag:

Stillezen

1. De trein heeft gestoomd

2. stomend rijdt de trein het perron af.

In zin 1 heeft de trein gestoomd, maar nu is de rook opgetrokken

In zin 2 is hij bezig met de actie weggaan, maar stoomt hij ook.

Dit kun je ook als bijvoeglijk naamwoord gebruiken:
De gestoomde trein    -   de stomende trein

Deelwoorden als bijv. naamwoord

1. De trein heeft gestoomd

2. stomend rijdt de trein het perron af.

In zin 1 heeft de trein gestoomd, maar nu is de rook opgetrokken

In zin 2 is hij bezig met de actie weggaan, maar stoomt hij ook.

Dit kun je ook als bijvoeglijk naamwoord gebruiken:
De gestoomde trein    -   de stomende trein

Deelwoorden als bijv. naamwoord

Is deze betekenis hetzelfde?

1. De trein is vertrokken

2. De trein rijdt vertrekkend het station uit. 

In zin 1, het de trein al weg

In zin 2 is hij bezig met de actie weggaan.

 
De vertrokken trein    -   de vertrekkende trein

Deelwoorden als bijv. naamwoord

voltooid deelwoord 

onvoltooid deelwoord 

Deelwoorden als bijv. naamwoord

Dezelfde regels gelden hier, als bij de normale bijvoeglijk naamwoorden.

Dus, zo kort mogelijk!

Hij vergrootte de foto (pv)

Hij keek naar de vergrote foto (bn)

het gebroken been

het verroeste tuinhek

de wachtende treinreizigers

de bekladde buitenmuur

het vergrote sportpark

de gebraden kippetjes

het geaarde stopcontact

de verliezend finalist

Gisteren ...... Jacob als eerste geholpen.

word

wordt

werd

werdt

Vandaag is Jacob als eerste ...... .

behandelt

behandeld

behandeldt

behandelen

De ...... weg is eindelijk af en kan gebruikt worden.

bestraatten

bestraten

bestraatte

bestrate

....... liep het verdrietige jongetje naar zijn moeder.

huilend

huilent

huilende

gehuild

Van de... (drukken) loten, is meer dan de helft verkocht.

De .... (bloeden) wond doet veel zeer

De .... (er zit bloed op) broek werd niet schoon in de was.

Waarom ... (beantoord pvvt) je de brief niet op tijd?

De .... (beantwoorden) brief was te laat binnen bij de directie.

Aan de slag - eigen leerlijn

1. Maken leerlijn:

- Hoofdstuk 5 - spelling ww - deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord .

Wanneer:

Deze week!

TIP:

- Weet je alle vormen van het werkwoord niet meer?

-> zoek eerst de persoonsvorm en kijk dan goed hoe de zin in elkaar zit.

Wat:

Spelling

H5 - deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord : hele leerlijn

Wanneer: 

Deze week

Aan de slag

Hoe schrijf je het VD bij zwakke ww?

Bij zwakke ww. moet het eindigen op een -d/-t

1. verlengproef = hoor-hoorde = gehoord

2. 't exfokschip = laatste letter in de stam hierin = -t

(in  't exfokschip zitten alleen harde klanken, dan eindig je ook met een harde klank, anders dus een -d)

Het voltooid deelwoord - schrijven

Er is maar 1 vorm van het onvoltooid deelwoord:

Hele werkwoord +D

Huilen = huilen +d = huilend

Lachen = lachen +d = lachend

rennen = rennen +d = rennend

Het onvoltooid deelwoord

1. De trein is vertrokken

2. De trein rijdt vertrekkend het station uit. 

In zin 1, het de trein al weg

In zin 2 is hij bezig met de actie weggaan.

VD/OD als bijv. naamwoord

Van de functie van een stukje van zin 

naar 

de benaming van elk individueel woord

Grammatica woordsoorten

woordsoorten - Wat is een voorzetsel?

Plaats

Voorbeeld voorzetsels plaats

Aan, te (Barneveld), voor, achter, naast, op, onder, tussen, etc.

Wat is een voorzetsel?

Tijd

Voorbeeld voorzetsels tijd

tijdens, terwijl, gedurende

Wat is een voorzetsel?

Voorbeeld voorzetsels reden/oorzaak

vanwege, door

Voorbeeld vaste combinaties

IN combinatie MET 

Wat is geen voorzetsel?

1. Tijdens
2. eerste
3. achter
4. langs

Wat is GEEN voorzetsel?

1. Links
2. Uit
3. Op
4. Boven

Zet het juiste voorzetsel in de zin.

Is jouw voetbaltrainer ook zo trots ... zijn team?

op

achter

met

bij

tegen

aan

Zet het juiste voorzetsel in de zin.

Ben jij bang ... spinnen?

op

achter

voor

bij

tegen

aan

Welk woord in de zin is het voorzetsel :
Let op, het zijn er 2!
Na schooltijd fiets ik langs de bakker.

Vul aan met een voorzetsel:
Zij twijfelen ... zijn eerlijkheid.

Vul aan met een voorzetsel:
Wij zorgen ... de taart.

Haal alle voorzetsels uit de volgende zin:

Mijn vader zit te vissen, want hij mag niet naar zijn werk.

Maak een zin met 2 voorzetsels.

Aan de slag - eigen leerlijn

1. Maken leerlijn:

- Hoofdstuk 5 - grammatica woordsoorten - voorzetsel

Wanneer:

Vandaag en morgen.

TIP:

- Weet je alle woordsoorten niet meer? -> maak een overzicht voor jezelf met alle woordsoorten van H1 t/m H5 (met uitleg en voorbeelden)

Die, deze (als je naar een de woord verwijst)

dit, dat (als je naar een het woord verwijst)

Zulke, dergelijke, zo'n, dezelfde, hetzelfde

Deze woorden gebruik je alleen als je iets aan kan wijzen.  Verwijzen is weer iets anders!

1.  die jongens lopen wel op straat  (aanwijzend vnw)

2. de jongens die wel op straat lopen  (geen aanw. vnw)

Aanwijzend voornaamwoord

Wie, wat, welke, wat voor een (alleen die vier)

- Ze staan altijd in een vraag

- Het antwoord op die vraag is  altijd een ding of persoon.  (geen plaats  of tijd)

1. Wie was er vandaag op tijd? = Luuk! = vr. vnw

2. Ik weet niet wie er vandaag was.  = geen vr.vnw

Vragend voornaamwoord