Theorie werkwoorden; NN- 1basis

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1,2

Werkwoorden en werkwoordsvormen

Doel:

• Je weet wat WERKWOORDEN zijn;
• Je kent de vormen van een WERKWOORD;
• Je kunt een werkwoord vinden in een gegeven zin; 
• Je kunt met een gegeven werkwoord een goede zin maken; 
• Je kunt zelf een zin maken waarin je het werkwoord op de goede manier gebruikt.

Wat is een werkwoord?

Werkwoorden

- werkwoorden zijn doe-woorden. Ze vertellen je wat iemand of iets doet of wat er gebeurt;

- zonder werkwoord heb je geen goede zin. 

Vormen van een werkwoord (1)

Er zijn meerdere werkwoordsvormen:

- persoonsvorm;

- hele werkwoord;

- voltooid deelwoord.

Werkwoordsvormen (2)

- staat er in een zin één werkwoord, dan is dat automatisch de persoonsvorm;

- staan er meer werkwoorden in de zin, dan weet je dankzij de tijdproef welke de persoonsvorm is;

- voor de overige werkwoorden geldt: het is een voltooid deelwoord en/of een heel werkwoord.

Persoonsvorm

- een werkwoord heeft verschillende persoonsvormen. Het past zich aan, aan wie of wat het doet;

- in iedere zin staat een persoonsvorm.

enkelvoud 1 ik                      meervoud 1 wij

                       2 jij                                            2 jullie

                       3 hij/zij/het                           3 zij

Hele werkwoord

- dat eindigt op -en;

- gelijk aan de meervoudsvormen.

Voorbeelden: lopen, denken, zeggen, spelen, lachen.

 

Voltooid deelwoord

- begint meestal met ge-, be- en ver-;

- eindigt op een -t, een -d of -en;

- dit is de werkwoordsvorm als er een persoonsvorm van de werkwoorden 'hebben', 'worden' of 'zijn' in de zin staat. 

Voorbeelden: gemaakt, verteld, gelachen.

Schrijf alle persoonsvormen op van het werkwoord 'maken'

Mijn tante heeft lasagne gemaakt.
Wat is de persoonsvorm in deze zin?

1. mijn tante
2. heeft
3. lasagne
4. gemaakt

Benoem het hele werkwoord in de zin:
Habib mag zijn opdracht later inleveren.

1. mag
2. zijn
3. opdracht
4. inleveren

'De jongste dochter heeft op vakantie een pizza gegeten.'
Het voltooid deelwoord in deze zin is:

1. de jongste dochter
2. heeft
3. gegeten
4. op vakantie

Wij gaven de buren een bosje bloemen.

De persoonsvorm is:

Benoem het hele werkwoord in de zin:
De tamme grasparkiet kan uren door de kamer vliegen.

Benoem het voltooid deelwoord in de zin:

De meester heeft symmetrie uitgelegd.

Wat heb ik vandaag geleerd?

- ik weet wat WERKWOORDEN zijn; 

- ik ken de vormen van een WERKWOORD; 

- ik ken een WERKWOORD vinden in een gegeven zin;  

- ik ken met een gegeven WERKWOORD een goede zin maken;  

- ik ken zelf een zin maken waarin je het WERKWOORD op de goede manier gebruikt. 

BBL

• Blok 1 (1.4: opdr. 9 t/m 18 digitale lesboek)
• Blok 2 (12 t/m 14)
  

Extra oefenen: 

Bijspijkeren Grammatica Blok 1 en Blok 2

Voldoende:

Opstromen Grammatica Blok 1 en 2

 KBL

• Blok 1 (opdr. 10 t/m 21 digitale lesboek) 
• Blok 2 (16 t/m 19)
  

Extra oefenen: 

Bijspijkeren Grammatica Blok 1 en Blok 2

Voldoende: 

Opstromen Grammatica Blok 1 en 2

TL

Blok 1 (opdr. 6 t/m 11 digitale lesboek) 

 

Extra oefenen:  

Bijspijkeren Grammatica Blok 1 

 

Voldoende: 

Opstromen Grammatica Blok 1