3A 5.8 Dominant en recessief NOG AANPASSEN

1 / 32

Slide 1: Slide

BiologieMiddelbare schoolmavoLeerjaar 3

This lesson contains 32 slides, with text slides.

Lesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Programma

Leerdoelen
Uitleg basisstof 2 --> Genen
Opdrachten maken
Afsluiting --> leerdoelen checken

Slide 2 - Slide

Thema 3 Erfelijkheid en evolutie

5.1 Genotype en fenotype les 2

5.2 Chromosomen

5.3 Genen en allelen

5.4 Transcriptie

5.5 De evolutietheorie

5.6 Geschiedenis, leven op aarde

5.7 DNA-technieken

5.8 Dominant of recessief

5.9 Kruisingen

Slide 3 - Slide

Leerdoelen

Je kunt uitleggen hoe elke van de ouders 50% van de chromosomen levert
Je kunt uitleggen dat bij mensen het geslacht wordt bepaald door geslachtschromosomen

Slide 4 - Slide

Homozygoot en heterozygoot

Twee dezelfde genen/allelen voor een bepaalde eigenschap op de chromosomen van 1 paar:

HOMOZYGOOT

Twee verschillende genen/allelen voor een bepaalde eigenschap op de chromosomen van 1 paar:

HETEROZYGOOT

homo = hetzelfde hetero = anders

Slide 5 - Slide

Homozygoot

Hetzelfde

De 2 genen/allelen voor één erfelijke eigenschap zijn hetzelfde.

Slide 6 - Slide

Heterozygoot

Verschillend

De 2 genen/allelen voor één erfelijke eigenschap zijn verschillend.

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Slide

Dominant en recessief

Bepaald de eigenschap die het kind krijgt.

Het gen waarvan het kind de eigenschap krijgt noemen we DOMINANT. (Dit gen 'wint')

Het gen dat heeft 'verloren' heet RECESSIEF.

Slide 9 - Slide

Hoe schrijven we dit op?

Dominant gen --> HOOFDLETTER

Recessief gen --> kleine letter

Homozygoot dominant: AA = heeft de dominante eigenschap

Homozygoot recessief: aa = heeft de recessieve eigenschap

Heterozygoot: Aa = heeft dominante eigenschap --> A wint van a

Er zijn dus altijd 3 mogelijkheden

Slide 10 - Slide

Homozygoot

Hetzelfde

De 2 genen/allelen voor één erfelijke eigenschap zijn hetzelfde

Slide 11 - Slide

Heterozygoot

Verschillend

De 2 genen/allelen voor één erfelijke eigenschap zijn verschillend

Slide 12 - Slide

3.8

Dominant en recessief

Slide 13 - Slide

Genen en allelen

Voorbeeld:

Gen: B - oogkleur, A - haarkleur

Gen A - twee verschillende allelen voor haarkleur

Gen B - twee dezelfde allelen voor oogkleur

Slide 14 - Slide

Belangrijke termen

Genotype

Fenotype

Dominant

Recessief

Heterozygoot

Homozygoot

Slide 15 - Slide

Eigenschappen doorgeven

We nemen een ander voorbeeld dan uit het boek

Versimpelde weergave

Slide 16 - Slide

Op deze chromosomen

ligt het gen

voor haarkleur

Slide 17 - Slide

allel: donker haar

allel:

rood haar

Slide 18 - Slide

Wat is het genotype van vader?

Wat is het fenotype van vader?

Welke van de twee genen is dominant?

Welke van de twee genen is recessief?

donker haar

rood haar

Schrijf de antwoorden in je schrift!

Slide 19 - Slide

Wat is het genotype van vader? donker / rood

Wat is het fenotype van vader? donker haar

Welke van de twee genen is dominant? donker

Welke van de twee genen is recessief? rood

donker haar

rood haar

Slide 20 - Slide

allel: rood haar

allel:

rood haar

Slide 21 - Slide

Wat is het genotype van Sander?

Wat is het fenotype van Sander?

Wanneer komt een recessief gen tot uiting in het fenotype?

rood haar

Schrijf de antwoorden in je schrift!

Slide 22 - Slide

Wat is het genotype van Sander? rood / rood

Wat is het fenotype van Sander? rood haar

Wanneer komt een recessief gen tot uiting in het fenotype?

Alleen als er GEEN dominant gen aanwezig is

rood haar

Slide 23 - Slide

Sander heeft twee genen die hetzelfde zijn: rood/rood.

Dit noemen we:

HOMOZYGOOT

(denk aan homoseksueel. Een homoseksueel stel, dat zijn twee mannen of twee vrouwen, dus allebei hetzelfde geslacht)

allel: rood haar

allel:

rood haar

Slide 24 - Slide

Vader heeft twee genen die verschillend zijn: donker/rood.

Dit noemen we:

HETEROZYGOOT

(denk aan heteroseksueel. Een heteroseksueel stel, dat is een man en een vrouw, dus allebei een ander geslacht)

allel: donker haar

allel:

rood haar

Slide 25 - Slide

vader moeder Sander zus

genotype donker/rood donker/rood rood/rood donker/donker

fenotype donker donker rood donker

heterozygoot heterozygoot homozygoot homozygoot

rood donker

Slide 26 - Slide

Een eenvoudigere schrijfmethode voor het genotype

dominante gen: hoofdletter

recessieve gen: kleine letter

Gebruik altijd de A of B (dus Aa of BB)

(Bijv: een grote C lijkt te veel op een kleine c)

Slide 27 - Slide

vader moeder Sander zus

genotype Aa Aa aa AA

fenotype donker donker rood donker

heterozygoot heterozygoot homozygoot homozygoot

rood donker

Slide 28 - Slide

Intermediair fenotype

Slide 29 - Slide

Beide allelen zijn even sterk.

Intermediair: Beide fenotypen komen tot uiting bij een heterozygoot genotype

Intermediair fenotype

Slide 30 - Slide

Intermediair fenotype

Beide genen zijn even sterk

Wit leeuwenbekje = A_wA_w

Roze leeuwenbekje = A_rA_w

Rood leeuwenbekje = A_rA_r

Slide 31 - Slide

Huiswerk

Lezen 5.1

Maken opdracht 2 t/m 7 en 9

Herhalen en/of extra oefenen

Oefeningen erfelijkheid

Playlist uitlegvideo's (havo)

Effectief leren video's

Slide 32 - Slide

3A 5.8 Dominant en recessief NOG AANPASSEN

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Slide

More lessons like this

9.2 Stamboomonderzoek

5.3 Stamboomonderzoek dl1

D2BTh6 B3bc:Oefenen

9.2 Stamboomonderzoek

9.3 Overerving in de familie dl1

Erfelijkheid (VWO3)

5.6+5.8

3.2 - Genen