Ontdek de wereld van zinsdelen!

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Ontdek de wereld van zinsdelen!

Link over nut van grammatica 

Leerdoel

Aan het einde van de les 

- kun je zinsdelen vinden in een zin

- begrijp je wat het verschil is tussen woordsoorten en zinsdelen.

- kun je zinsdelen benoemen

- formuleer je zelf zinnen met zinsdelen 

Wat weet je al over zinsdelen?

Wat zijn zinsdelen?

Zinsdelen zijn delen van een zin met een specifieke grammaticale functie zoals: persoonsvorm, onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp en bijwoordelijke bepaling.

Zinsdeel vinden

Om een zinsdeel te vinden, moet je stappen zetten en vragen stellen zoals 

Stap 1: wat is de PV? verander daarom de zin van tijd (naar verleden tijd of naar tegenwoordige tijd; het werkwoord dat dan verandert is de persoonsvorm. 

ALLES WAT VOOR DE PV KAN STAAN IN DE ZIN = EEN ZINSDEEL !!! 

Stap 2: nog meer werkwoorden? samen met de PV zijn die het WWG (altijd werkwoorden)

Stap 3: 'wie of wat + werkwoordelijk gezegd?' zo vind je het OW (atlijd een tes of iemand)

Stap 4: 'wie of wat + WWG + OW?' zo vind je het  voor het LV. (altijd een iets of iemand)

Stap 5: ''aan wie of wat + WWG + OW + LV? zo vind je het MV (altijd een iets of iemand)

Verschil tussen woordsoorten en zinsdelen

Woordsoorten zijn de verschillende categorieën woorden zoals werkwoorden, zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden. Zinsdelen zijn de functionele onderdelen van een zin.

Chris geeft de bal aan Levi.    Woordsoorten: Chris =zn/ geeft=ww, /de = lidwoord  /bal=zn/ aan= vz/ Levi=zn.

Voorbeeld:  woordsoorten en zinsdelen

Tijdens de wedstrijd gaf Chris de bal aan Levi.    Woordsoorten:  

Tijdens= vz, de= lw, wedstrijd=zn, Chris =zn, geeft=ww, de = lidwoord, bal=zn, aan= vz, Levi=zn.

Tijdens de wedstrijd /gaf/ Chris /de bal /aan Levi. Zinsdelen:

PV= geeft

WWG=geeft

OW= Chris

LV= de bal

MV=aan Levi

BWB= tijdens de wedstrijd

stap 1: persoonsvorm benoemen 

• De zin vragend te maken 
  Het eerste werkwoord is dan de persoonsvorm.

   Ik mag mijn jas aantrekken.  Mag ik mijn jas aantrekken? 

• Beter is het om de zin in een andere tijd te zetten. 
  Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

   Jullie werken hard tijdens de les. Jullie werkten hard tijdens de les. 

Stap 2: zinsdelen begrenzen / 

Samengevat: zinsdelen benoemen

Om een zinsdeel te vinden, moet je stappen zetten en vragen stellen zoals 

Stap 1: wat is de PV? verander daarom de zin van tijd (naar verleden tijd of naar tegenwoordige tijd; het werkwoord dat dan verandert is de persoonsvorm. 

Stap 2 begrenzen/ / / / / ALLES WAT VOOR DE PV KAN STAAN IN DE ZIN = EEN ZINSDEEL !!! 

Stap 2: nog meer werkwoorden? samen met de PV zijn die het WWG (altijd werkwoorden)

Stap 3: 'wie of wat + werkwoordelijk gezegde?' zo vind je het OW ( een iets of iemand)

Stap 4: 'wie of wat + WWG + OW?' zo vind je het  voor het LV. ( een iets of iemand)

Stap 5: ''aan wie of wat + WWG + OW + LV? zo vind je het MV (  een iets of iemand)

Zet de stappen om een zin te ontleden in de juiste volgorde. Stap A staat al op de goede plaats.

A. Onderstreep de pv en zet zinsdeelstrepen.

  B.

  C.

 D.

  E.

  F.

Zet lv boven het lijdend voorwerp.

Zet wg boven het werkwoordelijk gezegde.

Zet bwb boven de bijwoordelijke bepalingen.

Zet ow boven het onderwerp.

Zet mv boven het meewerkend voorwerp.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

Zin:

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

lijdend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

Het leven van Eva

wordt verstoord

door een plan van haar vader.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

Volgens het blad Quest

geef

je

hackers

op deze manier

een eenvoudig klusje.

Oefenzinnen 

We gaan nu oefenzinnen ontleden om de verschillende zinsdelen te identificeren. 

Vorige week kocht mijn vader een piano op Markplaats

Zet de namen van de zinsdelen op de juiste plek. 

TIP: Je houdt er twee over!

PV

o

mv

lv

wg

wg

bwb

bwb

Mijn zusje  heeft op vakantie haar man ontmoet. 

Zet de juiste namen onder ieder zinsdeel.

Tip: Je houdt er 2 over!

PV

o

mv

lv

wg

wg

bwb

bwb

Schrijf de losse zinsdelen op en noteer erachter: pv, ow, gez, lv, mv en bwb’en.
Ieder zinsdeel krijgt een naam, MAAR niet alle namen hoef je per se te gebruiken; je kunt sommige namen ook vaker gebruiken.

De overbuurjongen heeft gisteren aan de collectant van Amnesty tien euro gegeven.

Schrijf de losse zinsdelen op en noteer erachter: pv, ow, gez, lv, mv en bwb’en.
Ieder zinsdeel krijgt een naam, MAAR niet alle namen hoef je per se te gebruiken; je kunt sommige namen ook vaker gebruiken.

De trainer riep de schaatser zijn rondetijden toe tijdens de race.

Uitwerking oefenzinnen 

Bekijk je huiswerk nog eens goed en verander wat je fout gemaakt hebt. 

Uitwerking oefenzinnen 

Kijk nu het huiswerk na met behulp van de antwoorden hiernaast . 

Maak samen zinnen

Nu is het tijd voor jullie om zelf zinnen te maken en de zinsdelen te benoemen. Wees creatief!

Maak nu zelf 3 zinnen met anderen die in een e-mail kunnen voorkomen. De volgorde van zinsdelen mag anders ! 

E-mail zin 1:  Met OW/PV/WWG/LV

E-mail zin 2: Met OW/PV/WWG/LV/MV

E-mail zin 3. Met OW/PV/WWG/BWB

Noteer zin 3 van je groepje op het whiteboard 

Zet op het grote whiteboard zin 3 van jullie groepje. 

Bekijk elkaars zinnen. 

Zet zinsdeelstrepen in de zin van een ander groepje  en schrijf een nieuwe zin eronder met dezelfde woorden in een andere volgorde.  

Benoem het mv:
Hem geef ik niets.

1. Hem
2. geef
3. ik
4. niets

Een BWB is :

1. Het zinsdeel waarover in een zin iets gezegd wordt.
2. Een zinsdeel dat bepaald waar, wanneer, hoe, waarom,... iets gebeurt.
3. Het zinsdeel dat de handeling van het WWG ondergaat.
4. Duidt aan voor wie/wat of aan wie/wat de handeling bedoeld is.

Als er geen lv is, heb je ook geen mv.

1. waar
2. niet waar

Hoe vind je de bwb?

1. wie/wat + gez.?
2. alle ww + te + aan het + zich + splitsbare ww
3. prullenbakwoorden + antwoord op w+h-vragen
4. wie/wat + gez. + o (+gez.)?

Wat is het mv?
Zij heeft het ons toch verteld

1. ons
2. zij
3. aan ons

Wat is de bwb?

Wie wil dit morgen doen?

1. Geen bwb
2. Wie
3. Dit
4. Morgen

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.

Stripverhaalstijl 

Stripverhaalstijl: Maak een reeks afbeeldingen in stripverhaalstijl die de handeling in de zin stap voor stap weergeven, waarbij elk frame een ander zinsdeel (ow/pv/wwg/lv/mv/bwb)  illustreert.

Taaloefenen.nl 

Ga naar taaloefenen.nl en oefen zinsdelen

https://www.taaloefenen.nl/oefenen.html?thiskind=3

KIES

niveau 3

alle zinsdelen in de zinnen.