Erfelijkheid B les 5.3 en 5.4

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

vandaag: 

• Lesdoelen bespreken 
• Uitleg + quiz basisstof 5.3: Variatie in genotype  
• Uitleg + quiz basisstof 5.4: De evolutietheorie 
• Beginnen met maken: Opdr. 1 t/m 8, Havo ook opdr. 9  
• Samen afsluiten met quiz 

leerdoelen basisstof 5.3 

Variatie in genotype

6 Je kunt uitleggen hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat.

7 Je kunt omschrijven wat een mutatie is.

8 Je kunt omschrijven wat kanker is.

leerdoel basisstof 5.4 

De evolutietheorie

9 Je kunt de evolutietheorie beschrijven.

Herhaling vorige les: 

Wat is het Genotype?

Wat was het verschil tussen genotype en fenotype

Als je je haar verft, wat verandert er dan?

1. Fenotype
2. Genotype

Waar bevindt zich het DNA?

1. in het cytoplasma
2. in de celkern
3. in de celwand
4. in de bladgroenkorrels

Hoeveel chromosomen heeft een mens?

1. 23
2. 22
3. 46
4. 44

Meiose

Meiose 

Gewone celdeling heet ook wel:
A) mitose B)meiose

1. mitose
2. meiose

Heb je broers of zussen? Zo ja, lijk je op ze? Als je het in procenten zou uitdrukken, hoeveel is dat dan?

Bij de vorming van geslachtscellen ontstaan veel verschillende genotypen

Meiose

Een wit kalf in een kudde met bruine koeien 

waar komt het witte kalf vandaan?

Een nakomeling heeft een ander genotype dan de ouders door geslachtelijke voortplanting

Mutatie

mutatie in lichaamscel / mutatie in geslachtscel

Mutant

Mutatie in een lichaamscel is niet zichtbaar in het fenotype

Mutatie in een bevruchte eicel is meestal wel zichtbaar

Mutatie zichtbaar--> mutant

Is elke mutatie erg?

1. Ja
2. Nee

Huidkanker wordt veroorzaakt door een mutatie, in wat voor soort cel zit deze mutatie?

1. Lichaamscel
2. Geslachtscel

Mutagene invloeden 

Hoe ontstaat kanker?

ontstaan van kanker

Basisstof 5: erfelijkheid en evolutie 

Natuurlijke selectie

 

Natuurlijke selectie:

Individuen met een bepaalde eigenschap (gelere slakken) hebben een grotere kans om te overleven (ze worden niet opgegeten door lijsters).

De individuen met deze eigenschap kunnen zich dus wel/vaker/meer voortplanten dan de individuen zonder deze eigenschap.

De nakomelingen krijgen in hun DNA deze eigenschap van hun ouders (geel zijn).

Uiteindelijk komen er dus meer individuen met die eigenschap.

natuurlijke selectie 

Hoe ontstaat een nieuwe soort?

1. Er is variatie (in ander voedsel eten dan gras)
2. Deze variatie is erfelijke variatie (alle jongen lusten ook ander voedsel)
3. Er treedt verschil op in natuurlijke selectie (alleen de jongen die ook andere dingen dan gras eten overleven en planten zich voort)
4. De twee groepen leven geisoleerd van elkaar (ze kunnen niet bij elkaar komen)

Na lange tijd zullen individuen van beide groepen niet meer met elkaar kunnen/willen voortplanten. Er is een nieuwe soort ontstaan.

Met welke letters zijn soorten aangegeven die uit soort 1 zijn ontstaan?

1. A, B, C, D, E
2. A, B, C, D
3. A, B
4. C,D

Op de afbeelding hiernaast zie je een vorm van

1. Selectie
2. Natuurlijke selectie
3. Seksuele selectie

Natuurlijke selectie is noodzakelijk voor evolutie

1. Waar
2. Niet waar

Lesdoelen gehaald? 

Herhaling: Als je een 23e paar chromosoom XX is, welke geslacht heb je dan?

1. man
2. vrouw

Bij een mutatie in welk type cellen zijn de gevolgen het grootst?

1. Bij een mutatie in bloedcellen.
2. Bij een mutatie in geslachtscellen.
3. Bij een mutatie in huidcellen.

Bij welke deling worden chromosoomparen gescheiden?

1. Mitose
2. Meiose
3. Zowel mitose als meiose
4. Zowel niet in mitose als meiose

Mutagene invloeden vergroten de kans op mutaties (plotselinge verandering in de cel)
Welke mutagene invloed vergroot de kans op huidkanker?

1. Roken
2. Asbest
3. Zonnebaden

Waarvan spreken we als het gaat om het sterkste dier overleeft?

1. Isolatie
2. Natuurlijke selectie
3. Kunstmatige selectie

Wat is de beste omschrijving van evolutie?

1. Evolutie is een geleidelijke ontwikkeling, waarbij steeds ingewikkelder gebouwde organismen ontstaan.
2. Evolutie is de ontwikkeling van het leven op aarde, waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.
3. Evolutie is het ontstaan van een nieuwe soort, doordat een andere soort uitsterft.
4. Evolutie is de ontwikkeling van het leven op aarde doordat organismen zich aanpassen aan hun milieu.