1.1 Nieuwe samenlevingen

• geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Het Britse rijk, 1585-1900

Politieke situatie eind 16e eeuw: toenemende spanningen tussen Spanje en Engeland.

- Spanje is katholiek en Engeland is protestants

- Filips II meent rechten te hebben op de Engelse troon

- Elizabeth steunt de Nederlandse opstand

- 1588: de Armada

Spanje had vooral koloniën in Zuid en Midden Amerika, en had veel minder belangstelling voor het Noorden

Engeland, maar ook Frankrijk en de Republiek zien daar wel kansen.

Belangrijk:

- motieven om koloniën te stichten (overheid en individu)

- de moeizame beginperiode (Roanoke)

De inwoners van de VS grijpen terug op twee ontstaansmythen:

1. Jamestown (1607).

     - eerste succesvolle kolonie

     - Pocahontas (Rebecca)

     - tabak, economisch gericht

     - zuiden (Virginia)

2. Pilgrims Fathers (1620)

     - godsdienst / Mayflower / Thanksgiving

     - New England / hard werken / verhouding met Indianen

     - noorden

Let op onderlinge verhouding kolonisten-Indianen:

- aanvankelijk nodig om te overleven

- handig om mee te handelen

- na incidenten steeds onvriendelijker

- verdwijnen van steeds meer Indianen ( gezien als de wil van God)

Let op verschillende economische systemen tussen het zuiden en het noorden

Zuiden:

agrarisch, plantages, veel slavernij

Noorden:

kleinschalige landbouw, handel en nijverheid. Minder slavernij. Vestigingskoloniën.

Koloniën in de Caraïben:

- suikerrietplantages 

- uitbuiting

- slavernij

- geen vestigingskoloniën

- aanvankelijk zeer winstgevend

Let op economische samenhang tussen de Engelse koloniën.

- Welke kenmerkende aspecten horen hier bij?

- Verband handel op Azië en de driehoekshandel

- Verband trans-Atlantische slavenhandel en plantage-       economie

- Koloniën zorgen voor rijkdom in Engeland

Leg uit bij welk kenmerkend aspect de oprichting van de Royal African Company past.

Oplopende spanningen in Noord-Amerika

Waarom zorgde de oorlog met Frankrijk voor spanningen tussen de kolonisten en het moederland?

Verlichting en onafhankelijkheid

- Volkssoevereiniteit tegenover godssoevereiniteit

- Trias politica tegenover absolutisme

- Natuurlijke rechten tegenover rechteloosheid

Afschaffing slavernij

Tekst

* Welke reden voor abolitionisme voert Wilberforce aan?

* Noem nog een andere reden uit de 18e eeuw

Verplichte jaartallen

1620

1776

1807

1833

verbod slavernij

Pilgrim Fathers

onafhankelijkheids-verklaring

verbod slaven-handel

Afschaffing slavernij VS

Kolonisatie Roanoke Island

Aankomst Pilgrim Fathers

Boston Teaparty

Onafhankelijkheid VS

Afschaffing slavernij GB

Afschaffing van de handel in slaven in het Britse Rijk

VS krijgt een president en een congres

1585

1620

1773

1776

1789

1807

1833

1865