bs 5

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

https:

lesdoel

Kunnen:

• uitleggen wat een mutatie is
• uitleggen wat het verschil van een mutatie is in geslachtscellen dan wel lichaamscellen
• uitleggen hoe kanker ontstaat

Mutaties

• Mutaties betekenen veranderingen in het genenpakket
  
• In een lichaamcel heeft een mutatie geen grote gevolgen
  
• In een geslachtscel geeft deze de mutatie verder aan de nakomeling
  
• Na een mutatie spreek je van mutant

Ontstaan

• Mutaties ontstaan als foutje bij het kopieren
  
• Door mutagene invloeden (straling of chemische stoffen)
• Mutaties kunnen positief uitpakken, zoals bij de Tibetanen op grote hoogte
• De evolutie is hierop gebaseerd

Mutagene invloeden

Stralingen

• radioactieve straling
• röntgenstraling
• ultraviolette straling
  

Chemische stoffen

• stoffen in sigarettenrook
• asbest
  

kanker

ontstaat door mutatie in de genen die de celdeling regelen.

tumor, gezwel, kanker

langzame groei <-> snelle groei

ingekapseld, afgerond <-> invasieve groei

uitzaaiingen, metastasen

Uit welke stof bestaan chromosomen?

1. DNA
2. Genen
3. Mutaties
4. Draden

Een mutatie is een verandering in het fenotype, veroorzaakt door milieufactoren.

1. juist
2. onjuist

Wat veroorzaakt kanker?

1. nicotine
2. koolstofmonoxide
3. teer
4. rook

Hoe noemen deze mutatie?

1. witte vrouw
2. vrouw met rode ogen
3. albino
4. mabino

Als in een lichaamscel een mutatie plaatsvindt, heeft dit meestal geen gevolgen.

1. juist
2. onjuist

Een vrouw is zwanger. Tijdens de zwangerschap ontstaat in de vagina een mutatie.
Kan de vrouw deze mutatie aan haar kind doorgeven?

1. ja
2. nee
3. alleen als het kind een meisje wordt
4. alleen het een dominant gen is

Waarom heeft een mutatie in een lichaamscel vaak geen gevolgen?

1. omdat een lichaamscel zich niet verder deelt
2. omdat het genotype van de overige cellen niet verandert
3. omdat niet het volledige genotype van de cel is veranderd

FH is een erfelijke ziekte die het gevolg is van een mutatie in een bepaald gen. FH-patiënten hebben meestal van een van beide ouders het gemuteerde gen geerfd en zijn heterozygoot. De kans om van beide ouders een gemuteerd gen te erven, is zeer klein. De kinderen sterven zeer jong. Peter is heterozygoot voor het FH-gen. Hana heeft de ziekte niet en is homozygoot recessief.
Hoe groot is de kans dat ene kind van Peter en Hana de ziekte FH krijgt?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%