2. De Franken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Monniken en Ridders

2. de Franken

Herhaling 

1. Wie was Karel Martel en welke dingen waren er bijzonder aan hem?
   
2. Wie waren de Franken en waar woonden zij?
   
3. Hoe kon je merken dat Karel Martel machtig was?
   
4. Waarom waren de Franken belangrijk voor de geschiedenis? 

Bij welke Franse stad werden de veroveringen door de Moren gestopt door Karel Martel?

1. Toulouse
2. Lourdes
3. Parijs
4. Poitiers

Noem twee redenen waarom de Franken belangrijk waren voor de Geschiedenis

Leervragen

1. - Wie was Clovis en hoe werd hij de leider van de Franken?
   
2. - Wat gebeurde er na zijn dood met het rijk van Clovis?
   
3. - Hoe werden de hofmeiers van de Merovingen machtiger dan de Merovingen zelf?
   
4. - Hoe kun je bepalen of een bron betrouwbaar is? (welke drie vragen stel je?)
   
5. - Noem een aantal oorlogen die Karel de Grote voerde.
   
6. - Hoe werkte het leenstelsel? (leenheer/vazallen/leenman/leen). Teken eventueel een schema met hoe het werkt.
   
7. - Waarom voerde Karel de Grote het leenstelsel in?
   

Leerdoel: Hoe ontstond het rijk van de Franken en hoe werd het bestuurd.

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Tijd van Grieken en Romeinen

(500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Tijd van Monniken en Ridders

(500-1000)

(Vroege Middeleeuwen)

Tijd van Steden en Staten

(1000-1500)

(Late Middeleeuwen)

1492: Columbus 'ontdekt' Amerika

(Einde van de Middeleeuwen)

⚓️

476: Val van het West-Romeinse Rijk

(Begin van de Middeleeuwen)

🔥

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

(1500-1600)

Tijd van Regenten en Vorsten

(1600-1700)

Tijd van Pruiken en Revoluties

(1700-1800)

De Franken en Merovingen (1)

• Vanaf 300 tot 500 waren er volksverhuizingen in het Romeinse rijk. 

• één van de volkeren die al in het Romeinse rijk woonden waren de Franken 

• Verdeeld maar uiteindelijk verenigd door Koning Clovis 

• Clovis komt uit de familie --> Merovingen Dit is een Koningsfamilie.

• Clovis was een barbaar en veroverde met zijn Krijgsmannen heel Frankrijk.

Het rijk na de dood van Clovis (2)

• Koning Clovis stierf in 511.

• Het rijk werd opgedeeld tussen de zonen.
  

• Dit zorgt voor veel onrust, de zonen vechten meer met elkaar dan met hun gemeenschappelijk vijanden. 

• Beetje bij beetje verliezen de Merovingen hun macht 

Video

Oud Nieuws: Merovingen naar Karolingen

Wat zijn de volksverhuizingen?

1. Het binnendringen van de Germanen in het oude Romeinse Rijk
2. Verschillende volkeren verhuisden naar Amerika
3. De Romeinen verhuizen naar West-Europa
4. Oude Romeinen trekken weg uit het Romeinse Rijk

Wat gebeurde er met het Frankische rijk na de dood van Clovis?

Hofmeiers van de Koning (3)

• Hofmeiers = Beheerders van de bezittingen van koning.
• Werden hierdoor rijker dan de Koning.
• Met al dat geld konden ze krijgsmannen in dienst nemen.
• Belangrijkste hofmeier: Karel Martel.
• 732: Slag bij Poitiers —> Martel verslaat een moslimleger.  
• Pepijn de Korte zet de laatste Merovingische koning af.

Betrouwbaarheid van bronnen (4)

1. Wanneer is de bron gemaakt?
   
   
2. Hoe is de maker van de bron aan zijn informatie gekomen?
   
   
3. Wat is de bedoeling van de maker van de bron?

De Karolingen (5)

• Pippijn de Korte zijn zoon is Karel de Grote
• Hij is de machtigste Frankische Koningen. Naar hem wordt de koningsfamilie de Karolingen genoemd 
• Hij voert een aantal oorlogen om zijn rijk uit te breiden maar hij helpt ook de Paus. Karel wordt gezien als een beschermheer van het geloof en Europa. Hiervoor wordt hij Keizer gekroond in het jaar 800

1. Dertig jaar lang vecht hij tegen de Saksen die nog Heidenen zijn. 
2. In Spanje vecht hij met de Moslims 
3. Beschermde hij de Paus van de Langobarden uit Noord-Italië
4. Hij beschermde de Paus ook van de Romeinse stadsbevolking  

Bij het controleren van de betrouwbaarheid van bronnen let je op:

1. Wanneer is de bron gemaakt
2. Wat is de bedoeling van de maker van de bron
3. Hoe is de maker aan zijn informatie gekomen
4. Alle drie!

Waarom gebruiken we verschillende bronnen om het verleden te bestuderen?

1. Omdat niet elke bron even betrouwbaar is.
2. Omdat we houden van extra huiswerk.
3. Omdat sommige bronnen al niet meer bestaan.
4. Omdat alle bronnen door dezelfde personen gemaakt zijn.

Stel je doet onderzoek naar de vraag: "Hoe dachten de middeleeuwse mensen over geloof?" Welke van de volgende bronnen zijn dan betrouwbaar?

Betrouwbaar

Onbetrouwbaar

De meeste middeleeuwse Europeanen waren christelijk. Dit weten we omdat een hoop christelijke kerken stammen uit die tijd.

Geschreven door: Sjaak Apenoot, 10 jarige geschiedenis fanaat

De meeste Europeanen waren christelijk, dit weten we door bestudering van geschreven en ongeschreven bronnen.

Geschreven door: Leontien Snottebel, Professor van middeleeuwse geschiedenis aan de universiteit van Amsterdam

Lees eerst de bron.

Is dit een betrouwbare of onbetrouwbare bron voor een onderzoek over het leven van Karel de Grote?

1. Betrouwbaar
2. Onbetrouwbaar

Bekijk de schilderijen. Ze gaan over de kroning van Karel. Klik op de oogjes en sleep ze naar het juiste schilderij. Sommige oogjes kunnen bij beide schilderijen horen.

Betrouwbaarheid van bronnen

Het ziet er echt uit.

Gemaakt tussen 1350 en 1400

Gemaakt tussen 1850 en 1900

Het ziet er mooier uit dan het misschien wel echt was.

De gezichten lijken niet zo echt.

Ik zie veel gebeuren.

Er is geen mooie achtergrond.

Het schilderij lijkt te leven.

Wat is een hofmeier?

1. Beheerders van de bezittingen van de koning
2. Legeraanvoerders
3. Ridders
4. Monniken

Hier staan landen van Europa. Horen ze wel of niet bij het rijk van Karel de Grote? 

Sleep ze naar de juiste plek.

Nederland

België

Frankrijk

Italië

Duitsland

Engeland

Niet

Wel

Clovis, Vazallen en Ridders (6)

• Clovis had krijgsmannen in dienst die een eed van trouw hadden .
• Vazallen (krijgsman) werden onderhouden door de vorst of heer waar ze trouw aan hebben afgelegd. 
• Ridder zijn was duur, Onder Clovis werd de oorlogsbuit verloot. 

• Minder handel zorgt voor minder geld 
• De Karolingen losten dat anders op.

Wat is een vazal?

1. Leenman
2. Leenheer
3. Boer
4. Vorst

Leenstelsel (7)

481-511

768-814

Koning Clovis

Karel de Grote

?

?

?

Leenman

Leenheer

Leenstelsel 

Schrijf 2 dingen op die je
deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Video

Histoclips: Karel de Grote