2VG 3.9, 4.9 en 5.9 Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom 

bij 

deze les! 

Hoe was je weekend?

mevrouw Straver

Paragrafen 3.9, 4.9, 5.9 Spellingstoets

Wat frissen we op?

- tussen-n in een samenstelling

- voltooid deelwoord

- vd en td als bijvoeglijk naamwoord

- leestekens (trema, apostrof, accentteken)

- Engelse werkwoorden spellen

- koppelteken

- weglatingsstreepje

                                                   + quizje én Tijdschriftproject

Fictielezen

Tussenletters: -en-

Het eerste woord heeft altijd een meervoud op -en:

krantenbezorger, kippensoep, rozengeur

Tussenletter: -e-

Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is.

Het eerste woord heeft een versterkende betekenis.

Het eerste woord heeft meervoud op -en én op -s.

Koninginnedag, apetrots, secondewijzer

Tussenletter: -s-

De tussenletter -s- kun je meestal horen.

Begint het tweede woord ook met een s- of s-klank, vervang dan het tweede woord voor 'plein' om de tussenletter te horen.

meningsverschil - varkensstal (varkensplein) en varkensvlees

Tussenletter in samenstellingen

Wat is fout 

en waarom??

Paragraaf 3.9 Spelling

het voltooid deelwoord (vd) 

als bijvoeglijk naamwoord (bn) spellen

twee regels: 

Zo kort mogelijk opschrijven: 

• De weg werd verbreed --> de verbrede weg  
• De muren worden gewit --> de gewitte muren
• 
  

Het vd eindigt op -en, dus het bijv. nw schrijven we ook met - en

• Ik heb mijn boek uitgelezen --> het uitgelezen boek 
• De deuren zijn gesloten --> de gesloten deuren

Het tegenwoordig deelwoord (td) 

als bijvoeglijk naamwoord (bn): +e

Het tegenwoordig deelwoord: de handeling is nog niet voorbij.

        Lachend zitten we in de klas. Blozend stelde ik mezelf voor.

Maar ook als bn:

Het lachende meisje.

De huilende baby.

De blaffende honden

Wanneer gebruik je het trema?

 (leestekens in 4.9)

• Als je in een woord  twee klinkers niet als één klank mag lezen:                         beïnvloeden (beinvloeden); kanoën (kanoen).
• Woorden op -ee krijgen in het meervoud vaak  -ën:                                               zee - zeeën;  idee- ideeën.
• Woorden op -ie krijgen in het meervoud vaak -ën (let op de nadruk):              bacterie - bacteriën; kopie- kopieën.

              
  

Wanneer gebruik je de apostrof?

• Wanneer je één of meer lettergrepen weglaat: 

       't Regent.; 's Middags;  's Woensdags; Hij pakt 'm.

• Bij bezitsaanduidingen met een sisklank of open/ heldere klinker:

       Tess' fiets; Max' rugzak; Isa's gymschoenen; Toby's auto; Inez' boeken.

• cijfers, afkortingen en afleidingen:                                     

       vwo'er ; tv's; A4'tje;  cd'tje
              
  

Wanneer gebruik je het accentteken?

Dit teken zorgt ervoor dat je een woord op de juiste manier leest en uitspreekt of om nádruk te leggen op een lettergreep:

saté;  crème;  Hé of Hè; enquête. 

              
  

Wanneer gebruik je het weglatingsstreepje?

 (Paragraaf 5.9)

Wanneer je een deel van een woord kan weglaten: 

Dinsdagochtend en -middag moet ik werken.

op- en afrit

voor- en nawerk

keel-, neus-, en oorarts (kno-arts)

Wanneer gebruik je het koppelteken?

1. Voor de uitspraak bij een klinkerbotsing in samenstellingen: 

       milieu-invloed; horloge-industrie; ski-instructeur.

       maar: horecaonderneming; skiafdaling.

                           

   2. Bij aardrijkskundige namen:  Zuid- Limburg, Noord-              Amerika

en... 

• In samenstellingen met cijfers, letters (afkortingen) en andere tekens:

     90-jarige;  A4-papier;  €-teken ; tl-buis;  wc-papier; dvd-speler

• dubbele achternamen:  Claudia Leijssen-Stienen

• functie, rang of titel: minister- president; assistent- teamleider
• in combinatie met het woordje 'niet' / 'ex' /'oud'/ 'non' en een znw: 

       niet- roker; ex-voetballer; oud-directeur; non-alcohol

• gelijkwaardige delen in een samenstelling: woon-werkverkeer; moeder-kindrelatie; zwart-witfoto 

Het vervoegen van Engelse werkwoorden 

liken:

pv in tt     Ik like/ wij liken/

pv in vt     Ik likete/ wij liketen

vdw            Ik heb geliket

Je past precies dezelfde regels toe als bij Nederlandse werkwoorden. Soms ga je uit van de Engelse stam, zoals bij saven, deleten en daten.

deleten: 

pv in tt       Ik delete/ wij deleten

pv in vt       Ik deletete/                                          wij deleteten

vdw             Ik heb gedeletet

Klinkt het woord Engels in het Nederlands?

Let wel op bij de dubbele medeklinker bij en Engelse uitspraak.

   

Ik heb gebasketbald 

Ik heb gepaintballd. 

Ik pass de bal.

Ik heb de bal gepasst.

tussenletters

1. Tarwebrood
2. Tarwenbrood

tussenletters

1. rijstenpap en stekeblind
2. rijstenpap en stekenblind
3. rijstepap en stekenblind
4. rijstepap en stekeblind

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e- in beresterk?

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Waarom heeft de samenstelling een tussenletter -e- in maneschijn?

1. Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is
2. Het eerste woord heeft een versterkende betekenis
3. Het eerste woord heeft een meervoud op -en én op -s

Sjaan (verhuizen) morgen en Job is gisteren (verhuizen)

1. Sjaan verhuisT en Job is verhuisT
2. Sjaan verhuisD en Job is verhuisD
3. Sjaan verhuisT en Job is verhuisD
4. Sjaan en Job verhuisden niet.

Welke bn is juist?

1. De vergrootte foto's
2. De vergrote foto's
3. De vergroten foto's

Welke bn is juist?

1. De beantwoorde vragen
2. De beantwoordde vragen
3. De beantwoorden vragen
4. De beantwoordden vragen

Welke Engels ww is juist gespeld?

1. Hij savede de bestanden
2. Hij savete de bestanden
3. Hij savedde de bestanden
4. Hij zeefde de bestanden

Hij heeft ... (vd)

1. gevolleyballd
2. gevolleyballt
3. gevolleybald
4. gevolleybalt

Hij ......(vd)

1. racte
2. racete
3. racde
4. racede

Wat is juist?

1. mp3-tje
2. s' avonds
3. $-teken
4. milieu's

Welk woord is onjuist geschreven?

1. wc'tje
2. 70-jarige
3. A4-tje
4. milieuactiegroep

Welk woorden zijn goed gespeld?

1. vwo'er
2. vwo-leerling
3. havoër
4. havo-leerling

Welk woord is correct gespeld?

1. bacterieën
2. bacteriën

Welke woorden zijn goed gespeld?

1. buiig
2. barbecueën
3. kopiën
4. commercieel

Wat is verkeerd geschreven?

1. Maandagmiddag en - avond
2. binnen- en buitenland
3. zon- en feestdagen
4. bruine- en witte schoenen

Ik begrijp de theorie van
paragrafen 4.9 en 5.9 Spelling

😒🙁😐🙂😃

Welk onderdeel vind ik nog lastig?

Tijdschriftproject in redacties

Wat heb je geleerd?

Hoe ging het in de klas?

Spelling

- tussen-n in een samenstelling

- voltooid deelwoord

- vd en td als bijvoeglijk naamwoord

- leestekens (trema, apostrof, accentteken)

- Engelse werkwoorden spellen

- koppelteken

- weglatingsstreepje

                                                   

+ quizje én het Tijdschriftproject

De volgende les?

Volgende les: 
Tijdschriftproject

Vragen stellen over de toetsstof van donderdag

Daaropvolgende les:

Toets 3.9, 4.9, 5.9 Spelling

Tijdschriftproject