Fictie theorie + toepassen 3 mavo blok 4 en 5

                               Blok 5: tijd 
                                                                            Zoek bewijzen in het                                                                                 verhaal zoals jaartallen, maanden, weken, dagen of uren. Beoordeel daarna de personen of gebeurtenisessen. Kijk naar gebruiken, gewoontes, voorwerpen of kleding en de ruimte die de tijd beschrijven. 
1 / 31
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 3

This lesson contains 31 slides, with interactive quizzes and text slides.

Items in this lesson

                               Blok 5: tijd 
                                                                            Zoek bewijzen in het                                                                                 verhaal zoals jaartallen, maanden, weken, dagen of uren. Beoordeel daarna de personen of gebeurtenisessen. Kijk naar gebruiken, gewoontes, voorwerpen of kleding en de ruimte die de tijd beschrijven. 

Slide 1 - Slide

Welke trucs met tijd zijn er om de spanning in een verhaal te verhogen?

Slide 2 - Mind map

Noem minimaal één bewijs voor de tijd waarin een verhaal zich afspeelt?

Slide 3 - Open question

Blok 5: tijd 
Vertelde tijd: hoeveel tijd in het verhaal voorbij gaat. 
Tijdsverloop: de volgorde van de gebeurtenissen. 
Chronologisch verhaal:  tijdvolgorde vanaf het beginpunt doorverteld tot het eindpunt, zonder flashbacks of flashforwards. Opbouwschema van verhalen in juiste volgorde. 

Slide 4 - Slide

Blok 5: tijd
  • Tijdvertraging: uitvoerig beschrijven van een korte gebeurtenis met veel details zorgt voor meer spanning. 
  • Tijdversnelling: onbelangrijke gebeurtenissen overslaan.  
  • Tijdsprong: 'overslaan' van een tijdsperiode. 

Slide 5 - Slide

Het overslaan van onbelangrijke gebeurtenissen noemen we:
A
Tijdsvertraging
B
Tijdversnelling
C
Tijdsprong
D
Vertelde tijd

Slide 6 - Quiz

'Zo stil ik kan, sluip ik met een sporttas vol kleren de trap af naar beneden. Het hout kraakt. Mijn hart klopt. Ik wil niemand wakker maken thuis. '

Waar is dit een voorbeeld van?
A
Tijdsprong
B
Tijdvertraging
C
Tijdversnelling
D
Vertelde tijd

Slide 7 - Quiz

'Als ik twintig minuten later bij Najima de tuin in rijd, is het droog en breekt er een waterig zonnetje door.'

Waar is dit een voorbeeld van?
A
Tijdsprong
B
Tijdvertraging
C
Tijdversnelling
D
Vertelde tijd

Slide 8 - Quiz

Blok 5: tijd
 Vooruitverwijzing: mededeling over iets wat later nog zal gebeuren of iets over de toekomst. Meestal één of enkele zin. Het verhaal wordt hierdoor niet onderbroken, het is dus chronologisch.

Slide 9 - Slide

Blok 5: tijd
  • Terugverwijzing: een verwijzing naar het verleden. Het is een kort stukje (één of enkele zinnen) waarin een persoon terugdenkt aan of iets zegt over iets wat eerder gebeurd is. Het verhaal wordt hierdoor niet onderbroken, want
je gaat niet terug de tijd in, het is dus chronologisch. 

Slide 10 - Slide

'Pas bij de Belgische grens, als de moeder van Najima begint met bidden, omdat ze bang is dat de bus te zwaar beladen is en we zullen worden tegengehouden aan de grens,
bedenk ik dat ik de scooter van Savas niet op slot heb gezet.' De laatste zin is een voorbeeld van:
A
Vooruitverwijzing
B
Terugverwijzing

Slide 11 - Quiz

'Pas bij de Belgische grens, als de moeder van Najima begint met bidden, omdat ze bang is dat de bus te zwaar beladen is en we zullen worden tegengehouden aan de grens,
bedenk ik dat ik de scooter van Savas niet op slot heb gezet.' De derde zin is een voorbeeld van:
A
Vooruitverwijzing
B
Terugverwijzing

Slide 12 - Quiz

Blok 5: tijd 
Flashback (terugblik): het verhaal wordt onderbroken en je
gaat terug de tijd in. Meestal is dit een wat langer stuk tekst bijv. een alinea, bladzijde of hoofdstuk. Het verhaal wordt
wél onderbroken door een flashback en is dus niet-chronologisch.
In een terugblik kan de schrijver iets uit het verleden laten zien dat belangrijk
is voor het heden. Wat er nu gebeurt, wordt zo begrijpelijker voor je. 

Slide 13 - Slide

Blok 5: tijd 
Flashforward (vooruitblik): het verhaal wordt onderbroken en je
gaat terug vooruit in de tijd. Meestal is dit een wat langer stuk tekst bijv. een alinea, bladzijde of hoofdstuk. Het verhaal wordt
wél onderbroken door een flashforward en is dus niet-chronologisch.
In een terugblik kan de schrijver iets uit het verleden laten zien dat belangrijk
is voor het heden. Wat er nu gebeurt, wordt zo begrijpelijker voor je. 

Slide 14 - Slide

Dit kan in een chronologisch verhaal voorkomen. Er kunnen meer antwoorden goed zijn.
A
Flashback
B
Flashforward
C
Vooruitverwijzing
D
Terugverwijzing

Slide 15 - Quiz

Dit kan in een niet-chronologisch verhaal voorkomen. Er kunnen meer antwoorden goed zijn.
A
Flashback
B
Flashforward
C
Vooruitverwijzing
D
Terugverwijzing

Slide 16 - Quiz

Blok 5: Vertelperspectief
Bekijk de gebeurtenissen vanuit het standpunt van iemand
die het verhaal vertelt, de verteller. 
De verteller van een verhaal is niet dezelfde als
de schrijver, de auteur. 

Slide 17 - Slide

Blok 5: Vertelperspectief
Ik-perspectief: verhaal in ik-vorm. Je leest alleen de
gevoelens en gedachten van de ik-persoon.  Je weet
als lezer niet meer dan de ik-persoon. Gevolg: onbetrouwbaar!

Slide 18 - Slide

O, wat een heerlijke droom. Op het strand, het zand tussen mijn tenen.
De zon brandt op mijn huid.
Ineens word ik wakker! Een felle zaklamp schijnt in mijn ogen.
Even denk ik dat het de zon is uit mijn droom.
Ik zie schimmen met petten op.
"Opstaan, en snel een beetje" roept een van de schimmen.

Slide 19 - Slide

Blok 5: Vertelperspectief
Personaal perspectief (ook wel: hij/zij-perspectief): 
verhaal in de hij- of zij-vorm. Je leert hem of haar heel goed kennen, maar weet niet wat de andere personages voelen of denken.  Gevolg: onbetrouwbaar! 

Slide 20 - Slide

Vicky slaapt. Ze droomt van het strand. Het zand tussen haar tenen. De zon die brandt op haar huid. Intussen opent Fred geruisloos de deur van haar slaapkamer.
Hij denkt aan zijn zoontje. Voordat hij naar zijn werk ging, keek hij nog even in zijn bedje. Met een duim in zijn mond lag hij zacht te snurken. En nu staat hij hier, als politieagent, een levensgevaarlijke opdracht uit te voeren. Het zweet voelt hij in straaltjes over zijn gezicht lopen. Zijn hart klopt in zijn keel. Hij kan ieder moment doodgeschoten worden. Hij houdt de loop van zijn geweer om de hoek, wacht dan even, steekt zijn hoofd voorzichtig om de deur, ziet niemand. Hij sluipt verder naar binnen en ziet de verdachte vrouw in bed liggen. Ze slaapt.

Slide 21 - Slide

Blok 5: Vertelperspectief
Alwetend perspectief (ook wel: auctoriaal perspectief): 
De verteller is iemand die alles weet, het hele verhaal overziet, commentaar geeft en zich persoonlijk tot de lezer wendt. Hij weet alles (verleden/heden/toekomst) en vertelt over hen in de hij- of zij-vorm. Gevolg: meestal betrouwbaar. 

Slide 22 - Slide

Blok 5: Vertelperspectief
Meervoudig perspectief (ook wel: wisselend perspectief):
verschillende hoofdpersonen zijn aan het woord. Gevolg: redelijk betrouwbaar. Geef aan om welk perspectief het gaat ('ik' of 'hij/zij') en wie de vertellers zijn. 

Slide 23 - Slide

'Ze is dood. Geen twijfel mogelijk. Haar grote blauwe ogen staren me verbijsterd aan, alsof ze het zelf ook niet kan geloven. Het spijt me echt dat dit zo moest lopen, denk ik, en ik ga op haar bureaustoel zitten.
Wat is het vertelperspectief?
A
Ik-perspectief
B
Personaal (hij/zij) perspectief
C
Alwetend perspectief
D
Meervoudig perspectief

Slide 24 - Quiz

Welk vertelperspectief is meestal het meest betrouwbaar?
A
Ik-perspectief
B
Personaal (hij/zij) perspectief
C
Alwetend perspectief
D
Meervoudig perspectief

Slide 25 - Quiz

Blok 5: begin verhaal
Proloog: een apart hoofdstuk voorafgaand aan het eerste hoofdstuk. In dit hoofdstuk wordt vaak iets verteld over de afloop, maar pas aan het eind van het verhaal begrijp je wie de personages in de proloog zijn. De proloog wekt extra spanning op.

Slide 26 - Slide

Blok 5: begin verhaal
Inleidend begin: De gebeurtenissen komen rustig op gang. Je leert de personages kennen en leert hoe hun leven eruit ziet. Daarna ontstaat het probleem.
Midden in de gebeurtenissen starten: Het verhaal start niet aan het begin, maar bijvoorbeeld bij het ontstaan van het probleem. Je weet nog niets van de personages en hun leven. 

Slide 27 - Slide

Zo stil ik kan, sluip ik met een sporttas vol kleren de trap af naar beneden. Het hout kraakt. Mijn hart klopt. Ik wil niemand wakker maken thuis.
Waar is dit een voorbeeld van?
A
Inleidend begin
B
Midden in de gebeurtenissen starten
C
Epiloog
D
Proloog

Slide 28 - Quiz

Blok 5: einde verhaal
Gesloten einde: Als het probleem van de hoofdpersoon opgelost is, heeft het verhaal een gesloten einde. 
Open einde: Als het probleem van de hoofdpersoon niet (volledig) is opgelost, spreken we van een open einde. Het is onzeker hoe het verhaal afloopt. 

Slide 29 - Slide

Blok 5: einde verhaal
Epiloog: een apart hoofdstuk na het laatste hoofdstuk. De epiloog sluit vaak aan op de proloog en geeft een terugblik op de gebeurtenissen, soms op een later tijdstip of vanuit een ander personage. 

Slide 30 - Slide


Waar staat een epiloog?
A
Een hoofdstuk voor het laatste hoofdstuk.
B
Een hoofdstuk na het laatste hoofdstuk.
C
Een hoofdstuk voor het eerste hoofdstuk.
D
Een hoofdstuk na het eerste hoofdstuk.

Slide 31 - Quiz