3h1 verder met taalboekje zinsontleding

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Vandaag...

• opdrachten werkwoordspelling nakijken
• herhalingsopdracht samenstellingen
• verder met grammatica zinsdelen
  - bijvoeglijke bepaling
  - zelfstandig of naamwoordelijk gezegde?
  - voorzetsel voorwerp

Taaltoets einde van het jaar

1. Werkwoordspelling
2. Spelling: meervoud van zelfstandig naamwoorden
   Spelling: samenstellingen
3. Grammatica zinsdelen en bijzinnen benoemen
4. Grammatica woordsoorten
5. Formuleren: samentrekkingen
   Formuleren: incongruentie

Taaltoets einde van het jaar

1. Werkwoordspelling
2. Spelling: meervoud van zelfstandig naamwoorden
   Spelling: samenstellingen
3. Grammatica zinsdelen en bijzinnen benoemen
4. Grammatica woordsoorten
5. Formuleren: samentrekkingen
   Formuleren: incongruentie

Werkwoordspelling A, blz. 4

• 1. red
  
• 2. vermelde
  
• 3. richten
  
• 4. houdt, juichend
  
• 5. vergrootte
  
• 6. Wordt, vernieuwd
  
• 7. Bevrijdt/bevrijdde
  
• 8. Zoeken

Werkwoordspelling B, blz. 4

• 1. vlogt
  
• 2. vlogden
  
• 3. gevlogd
  
• 4. carpoolde
  
• 5. copywritet
  
• dartte
  
• 6. gedisplayd
  
• 7. aquarobict
  
• 8. dunkte
  
• 
  

Werkwoordspelling B, blz. 4

• 1. raad
  
• 2. bevrijdt
  
• 3. kleed
  
• 4. brandt
  
• 5. Rijd
  
• 6. spoedt, verbindt
  
• 7. Verraad, wordt
  
• 8. aanvaardt, vertrouwen
  
• 9. Vermoed, uitbreidt
  

• 
  

Wel of geen tussen-n?

1 maan + schijn

2 gedachte + sprong

3 spin + wiel

4 steek + blind

5 groente + soep

6 leraar + tekort

1. maneschijn
2. gedachtesprong
3. spinnewiel
4. stekeblind
5. groentesoep
6. lerarentekort

Wel of geen tussen-s?

1 bakker + school

2 advent + kalender

3 schiet + stoel

1. bakkersschool
2. adventskalender
3. schietstoel

Grammatica zinsdelen blz. 15

persoonsvorm, onderwerp, werkwoordelijk gezegde, naamwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, voorzetselvoorwerp, bijwoordelijke bepaling, bijvoeglijke bepaling.

samengestelde zinnen: hoofd- en bijzinnen aangeven, zowel de hoofd- als bijzinnen compleet ontleden, soorten bijzinnen benoemen

Grammatica zinsdelen

Bij grammatica bekijk je taal als een systeem van taalregels.

Hoe kan je een goede zin maken en een zin goed begrijpen?

Dit kan op twee niveaus:

1. woordsoorten
2. zinsdelen

1. Zoek de persoonsvorm (pv). Zet de zin in een andere tijd; het ww dat verandert, is de pv.

of: Maak van de zin een vraag; het ww dat vooraan komt te staan, is de pv.

2. Doe de zinsdeelproef.

Kijk welke woorden je samen voor de pv kunt zetten; deze vormen samen een zinsdeel.

Zet streepjes tussen de zinsdelen.

3. Zoek het onderwerp (ow). Vraag: wie/wat + pv?; het antwoord is het ow.

of: Verander de pv van getal (enkelvoud/ meervoud); het ow verandert dan mee.

4. Benoem het werkwoordelijk gezegde (wg). Zoek alle ww in de zin die met de pv een logisch geheel vormen.

5. Zoek het lijdend voorwerp (lv). Vraag: wat/wie + wg + ow?; het antwoord is het lv.

6. Zoek het meewerkend voorwerp (mv).

Vraag: aan/voor wie + wg + ow + lv?; het antwoord is het mv.

Let op: alleen als je aan/voor kunt weglaten of toevoegen, is het zinsdeel een mv.

7. Zoek de bijwoordelijke bepaling(en) (bwb). Waar?, Waarheen?, Waarom? Hoe? 

Even opfrissen
Benoem de zinsdelen in de oefenzin even op papier

Oefenzin:
Ik geef morgen een super koud ijsje aan de kinderen in de grote speeltuin.

persoonsvorm, onderwerp, werkwoordelijk gezegde, (naamwoordelijk gezegde), lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, (voorzetselvoorwerp), bijwoordelijke bepaling, (bijvoeglijke bepaling).

Even opfrissen
Bijvoeglijke bepaling

Oefenzin:
Ik geef morgen een super koud ijsje aan de kinderen in de grote speeltuin.

een super koud ijsje (lv)

in de grote speeltuin (bwb)

Als je in een zinsdeel extra info krijgt bij een zelfstandig naamwoord, is dat een bijvoeglijke bepaling (zinsdeelstukje)

Even opfrissen
Bijvoeglijke bepaling

Oefenzin:
Ik geef morgen een super koud ijsje aan de kinderen in de grote speeltuin.

een super koud ijsje (lv)

in de grote speeltuin (bwb)

Als je in een zinsdeel extra info krijgt bij een zelfstandig naamwoord, is dat een bijvoeglijke bepaling (zinsdeelstukje)

Werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde?

Onderwerp, wwg of nwg?
En is er ook een bijvoeglijke bepaling?

Maak opdracht A en B van bladzijde 15.

Nakijken opdracht A blz. 15

• 1. Ow = wij
• Wg = zullen toesturen
  
• 2. Ow = de trainer van ons team
  
• Ng = was [erg teleurgesteld]
  
• 3. Ow = Dat valse bericht
  
• Wg = werd verstuurd
  
• 4. Ow = de pest
  
• Ng = is [de meest gevreesde ziekte] geweest
  
• 
  

Nakijken opdracht A blz. 15

• 5. Ow = de mens
  
• Wg = is geweest
  
• 6. Ow = het winkelcentrum
  
• Wg = werd ontruimd
  
• 7. Ow = dat meisje uit 3 havo
  
• Ng = lijkt [veel ouder]
  

Nakijken opdracht B blz. 15

• 1. Gevraagde > brochure
  
• 2. Van ons team > trainer
  
• Zware > nederlaag
  
• 3. Valse > bericht
  
• 4. Gevreesde > ziekte
  
• 5. Geen bvb
  
• 6. Geen bvb
  
• 7. Uit 3 havo > meisje
  
• 
  

Samen oefenen met voorzetselvoorwerp blz. 259

Lezen: theorie blz. 259

• Ik sta te wachten op de trein (= voorzetselvoorwerp)
• Ik sta te wachten op het perron (= bijwoordelijke bepaling)

Samen oefenen met voorzetselvoorwerp blz. 259

Lezen: theorie blz. 259

• Ik sta te wachten op de trein
  Bijwoordelijke bepaling >>>

Zelf oefenen

Maak opdracht A en B van bladzijde 15 af (theorie op blz. 259-261 in je boek)

Maak opdracht C, blz. 15 > zin 1 t/m 3

persoonsvorm, onderwerp, werkwoordelijk gezegde, naamwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, voorzetselvoorwerp, bijwoordelijke bepaling, bijvoeglijke bepaling.