02. Luisteren

• LOB
• MBO
• Studiejaar 1

Periode 3 

Les 3

Luisteren 

Planning

• Wat is luisteren + definities  
• Filmpje "Luister je wel naar mij? "

• Irritante luistergewoonte(n)
• 5 manieren om écht te luisteren
• Opdracht 1: klassikaal
  
• 5 stellingen "luisteren" 
• Opdracht 2: samen met student + ClassNotebook 

Wat betekent:
luisteren

Definitie van luisteren  

Luisteren naar : is gericht waarnemen met het oor. Je hoort iets.

Actief luisteren:  je hoort en je reageert, je stelt ook vragen en probeert te achterhalen wat de precieze betekenis is van de woorden die de ander gebruikt.

Filmpje: "Luister je wel naar mij?"

Wat valt jou op? 

Ken jij een irritante
luistergewoonte?

** Top 10 **

van irritante luistergewoonten  

1. De verteller in de rede vallen

2. De verteller niet aankijken 

3. De verteller opjagen en hem het gevoel geven dat hij de tijd van de luisteraar verspilt

4. Belangstelling tonen voor iets anders dan het gesprek

5. Vooruitlopen op de verteller en zijn gedachten afmaken

** Top 10 **

van irritante luistergewoonten  

6. Niet reageren op verzoeken van de verteller

7. 'Ja maar ...' zeggen, alsof de luisteraar al besloten heeft wat hij denkt

8. Het verhaal van de verteller overtreffen met 'Dat is nog niks...'

9. Vergeten wat eerder besproken was

10. Te veel vragen stellen over details.

Maak oogcontact, kijk de ander op een rustige manier aan. 

Hierdoor laat je niet alleen zien dat je openstaat voor informatie, maar kun je ook letten op de gezichtsuitdrukking van de ander. 

Probeer zoveel mogelijk rust uit te stralen: beperk je bewegingen en houd bewegingen rustig, langzaam en klein. Te veel en te snelle bewegingen wijzen erop dat je de aandacht verliest. Let ook op onbewuste bewegingen zoals frunniken of bewegen met iets dat je in je handen hebt. 

Pas de 5 manieren 

toe om actief  te luisteren. 

Stem je mimiek af op wat de spreker vertelt. Spreekt de verteller zijn verbazing uit, kijk dan verbaasd. Uit hij zijn irritatie, laat dan zien dat je zjin boosheid deelt. Ook hiervoor geldt: het ligt best moeilijk dus overdrijf het niet. Speel geen rol, maar probeer de mimiek van de ander te spiegelen. 

Zorg voor een actieve houding en leun licht voorover in de richting van de ander. Zo laat je zien dat je je aandacht erbij hebt. 

Knik instemmend, maak 'hm'-geluiden tussendoor en zeg af en toe 'ja'. Zorg er wel voor dat het niet gekunsteld overkomt. Een teveel aan bevestiging of 'hm'- geluidjes komt niet geloofwaardig over, dus sla er niet in door. Laat heel af en toe blijken dat je luistert en het begrijpt. 

Opdracht 1:  

We kijken én luisteren eerst naar het volgende filmpje van

"De taarten van Abel". 

 Abel is de banketbakker en praat met kinderen. 

Tijdens het maken van de taart is er veel aandacht voor het kind.

Klassikaal: vertel eens.....

1. Hoe liet Abel blijken dat hij luisterde? 

2. Wat viel je op aan zijn lichaamshouding? 

3. Wat is het effect als iemand rustig over komt ? 

4. Wat kun jij van Abels luistertechnieken leren? 

We gaan nu aan de slag met 6 stellingen: 

Wat zou JIJ doen ?

Stelling 1: ONBEGREPEN
Je bent in gesprek met je klasgenoot en het is duidelijk dat jullie niet op één lijn zitten en elkaar niet begrijpen. Hoe handel je?

1. Ik vertel hem duidelijk wat ik bedoel zodat hij me begrijpt en op mij kan reageren.
2. Ik vraag om uitleg, zodat ik heb beter begrijp.

Uitleg bij stelling 1

Probeer eerst de ander te begrijpen, om vervolgens begrepen te worden.

Stelling 2: HOUDING
Je gaat op sollicitatiegesprek. Over jouw houding zit je een beetje te twijfelen. Want hoe kun jij jezelf het beste laten zien? Wat zou jij doen?

1. Ik zou achterover leunen, want dan laat ik zien dat ik opensta voor de ander
2. Ik zou voorover leunen, want dan laat ik zien dat ik de aandacht erbij heb

Uitleg bij stelling 2

Je kunt beter voorover leunen hoor!

Een rechte houding of licht voorover leunen zorgt ervoor dat je je aandacht erbij hebt en dat ook uitstraalt naar de ander.

Stelling 3: OOGCONTACT
Een vriend vertelt over zijn problemen thuis en hoe school daaronder leidt. Door oogcontact te maken wil je hem geruststellen en laten zien dat je hem begrijpt. Hoe doe je dat?

1. Ik kijk hem constant aan
2. Ik kijk hem niet constant aan

Uitleg bij stelling 3

Je kunt beter niet constant oogcontact maken. Maak vaak genoeg oogcontact om je vriend te laten merken dat je geïnteresseerd en meelevend bent, maar niet zo vaak dat hij zich ongemakkelijk gaat voelen. 

Stelling 4: BALPEN
Je weet van jezelf dat je het lastig vindt om lange tijd naar iemand te luisteren. Je denkt er over een balpen vast te houden, zodat je 'iets om handen hebt'. Wat doe jij ?

1. Ik probeer het gesprek aan te gaan zonder de balpen. Zo'n pen leidt alleen maar af.
2. Ik probeer het gesprek aan te gaan met de balpen. Wellicht helpt het me concentreren.

Uitleg bij stelling 4

Het is raadzaam zo veel mogelijk rust uit te stralen en zo'n balpen helpt je daar niet bij. Veel kleine bewegingen duiden erop dat je de aandacht verliest.

Stelling 5: INTENSIEF GESPREK
Jij en een vriendin hebben een emotioneel gesprek waarin zij net haar onvrede over haar werk vertelt. Het gesprek valt eventjes stil. Wat doe je?

1. Ik probeer een oplossing te bedenken voor haar onvrede
2. Ik vraag mijzelf af wat mijn vriendin nu voelt en probeer haar standpunt te analyseren.

Uitleg bij stelling 5

Het is beter om eerst jezelf af te vragen welke gevoelens jouw vriendin nu heeft. 

Probeer haar standpunt te analyseren. 

Opdracht 2: Luisteren + ClassNotebook

1. Zoek een klasgenoot en doe allebei de volgende opdracht

2. Vraag hem/haar om een verhaal te vertellen (wat er ooit is gebeurd, onderwerp maakt niets uit) 

3. Probeer tijdens het gesprek verschillende luistertechnieken uit: 

     - maak oogcontact

     - laat met je lichaamshouding zien dat je luistert 

     - straal rust uit

     - bevestig de ander door te knikken, maak 'hm'-geluid en zeg 

        af en toe 'ja'. 

AFSLUITING:
Wat heb jij geleerd,
of wat neem jij mee,
uit deze les?