Herhalingslessen PTO/PTA 2 formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Agenda

1. Komende 5 lessen
2. Wat weten we nog van stijl & formuleren? 
3. Dictee + oefening stijl (zoals in PTO)
4. Literatuur en boekopdracht

Op tafel: ZAKKIE, pen en papier, leesboek

Nog vijf lessen 

1. Vandaag: ophalen stijl/formuleren + dictee + lezen
2. Morgen: oefenen met schrijven boekopdracht (leesboek weer mee)
3. Donderdag: samen oefenen formuleren/leesvaardigheid
4. Dinsdag/woensdag: laatste vragen en oefenen

Periode 2

Toets: 

- Hoofdstuk 10 t/m 14 communicatie KERN Stijl en formuleren

- Literair werk gelezen => schrijfopdracht in toets 

Ook op rapport:

- NUMO - (45 minuten per week) - Totaal 5 uur aan einde van periode (20 januari) 

Wat weten we nog?

Over....

H10 Stijl

H11 Begrijpelijk formuleren

H12 Nauwkeurig formuleren

H13 Bondig formuleren

H14 Aantrekkelijk formuleren

Iedere 30 seconde een hint

Stijl

begrijpelijk             duidelijk                                              nauwkeurig            precies

               

                         bondig            verkort                                     aantrekkelijk           pakkend

Dictee

Pen + papier

Twee zinnen

Daarna twee vragen over die zinnen

Vragen

1. Vergelijk deze zinnen qua stijl: op woord- en zinsniveau.

2. Omschrijf of beschrijf de stijl van iedere zin 

(hoe zou jij deze stijl noemen als je aan een vriend uitlegt wat voor soort stijl dit is?)

Zin 1

Mijn idee is om vuurwerk onder toezicht van verenigingen in dorpen en steden af te steken bijvoorbeeld bij een voetbalvereniging. 

(Ingezonden brief AD, 5-1-2024)

Zin 2

Zonder vuurwerk zijn de adrenaline-asocialen niet op straat, zonder vuurwerk vervagen de grenzen niet en zonder vuurwerk ontstaat er geen sfeer waarin vandalisme en geweld het logische eindstation is.

(Column in De Volkskrant, 8-1-2024)

Zin 1:

Mijn idee is om vuurwerk onder toezicht van verenigingen in dorpen en steden af te steken bijvoorbeeld bij een voetbalvereniging.  (Ingezonden brief AD, 5-1-2024)

Woordniveau: eenvoudige woorden, geen gebruik verkleinwoorden, dynamische werkwoorden, weinig bijvoeglijk naamwoorden

Zinsniveau: actieve vorm, geen bijzinnen, korte zinnen.

Eigen woorden (bijvoorbeeld): direct, behulpzaam, duidelijk, to-the-point. 

Zin 2:

Zonder vuurwerk zijn de adrenaline-asocialen niet op straat, zonder vuurwerk vervagen de grenzen niet en zonder vuurwerk ontstaat er geen sfeer waarin vandalisme en geweld het logische eindstation is.

(Column in De Volkskrant, 8-1-2024)

Woordniveau: (enigszins) moeilijke woorden, neologisme, weinig variatie (herhaling van 'zonder'),   

Zinsniveau: actieve zin, maar toch ontkenning door gebruik woord 'zonder', dubbele ontkenning.

Eigen woorden (bijvoorbeeld): ingewikkeld, provocerend, boos. 

Formele of zakelijke mail

• Formeel taalgebruik 
• Onderwerp in regel "Betreft: ..." 
• Aanhef 
  
• Indeling (meerdere alinea's):
  - inleiding: noem het onderwerp. Waarom schrijf je de brief (reden)?
  - middenstuk: je geeft een uitleg.
  - slot: wat verwacht je van de lezer?
• Groet en ondertekening

 

Aan: 

Betreft:

Aanhef
Alinea 1, 2 en 3 (of meer)
Afsluiting

Ondertekening met je naam
Evt. Bijlage

De aanhef is de (welkomst)groet van een brief.

- Je begint altijd met Geachte...... ,

- Je noemt NOOIT iemands voornaam bij een formele brief

- Spreek de ander aan met heer of mevrouw

Geachte heer Spek,

Geachte mevrouw Van der Wiel,

Geachte heer El  Hamdaoui

- Weet je niet wie je brief leest, dan gebruik je:

Geachte heer, mevrouw,

Afsluiting

Formele brieven en e-mails worden vaak afgesloten met een beleefde groet, zoals 'Met vriendelijke groet,' 

of 'Hoogachtend,'   . 

Met vriendelijke groet, 

Roos Lingbeek

Geef enkele voorbeelden van beleefde afsluitingen en vraag de leerlingen om te bespreken waarom deze afsluitingen belangrijk zijn in formele communicatie.

Overige tips:

• Je begint je brief niet met ‘Ik’. 
• Let op spelling en leestekens.
• Het taalgebruik in een mail is formeel: gebruik u / uw (maar niet met een hoofdletter).
  

Hst 24 

Niet voor PTO, wel handig: hst 24 over e-mail/brief. 

Tijdens PTO ligt de nadruk meer op de inhoud dan op de vorm van de mail.

Lezen

Agenda

1. Herhaling hoofdstukken formuleren
2. Lezen 
3. Oefening mail 
4. Morgen

Op tafel: ZAKKIE, pen en papier, leesboek

Begrijpelijk formuleren

Sleutelwoorden	Aantekeningen
1. Zinslengte aanpassen 10. Kern bij elkaar & geen tangconstructie 13. Actieve vorm 15. Naamwoordstijl vermijden 17. Geen lastige/lange woorden	10-15 woorden Niet: om te voorkomen dat mensen zich somber voelen, krijgen ze lichttherapie Maar: Mensen krijgen lichttherapie om... Sommige mensen durven een jurk , nadat ze die hebben gedragen naar een leuk feestje, niet terug te sturen, nadat ze die... De kok bakt brood (het brood wordt gebakken door de kok) Niet: Het duiken naar oesters is lastig. Maar: Duiken naar oesters is lastig.

Nauwkeurig formuleren

Sleutelwoorden	Aantekeningen
2. Geen lege woorden/beperking 8. Geen homoniemen zonder context 9. Juiste verwijzing 11. Komma op de juiste plek 12. Vragen van de lezer beantwoorden	Ik heb heel vaak gewonnen ik heb drie keer gewonnen Over het algemeen ben ik blij op school Er staat een bank op de hoek De kok vertelde de ober dat hij ontslagen was, omdat hij (de kok) steeds te laat kwam opdagen. Schiet op jongens! Schiet op , jongens! Wie/wat/waar/waarom/wanneer/hoe?

Bondig formuleren

Sleutelwoorden	Aantekeningen
5. Tautologie & pleonasme vermijden 6 & 16 - zo min mogelijk bijwoorden/bijvoeglijke naamwoorden 7. Zo min mogelijk hulpwerkwoorden	Het was gratis en voor niets -> het was gratis / het koste niks + ronde cirkel De oude, grijze, vriendelijke vrouw had heel veel moeite met de storm -> De oude vrouw had moeite met de storm Als je een abonnement zou nemen, zou je veel geld kunnen besparen -> Als je een abonnement neemt, bespaar je veel geld

Aantrekkelijk formuleren

Sleutelwoorden	Aantekeningen
3. Creatieve woordkeuze 4. Neologisme/archaïsmen zo min mogelijk gebruiken 14. Beeldspraak/stijlfiguren 18. Persoonlijk taalgebruik	Synoniemen, beeldspraak, metaforen thans/tiktokken Maak gebruik van voorbeelden/vergelijkingen /stijlfiguren Bij ons op school smaakt koffie als rioolwater - Het duurde een eeuw voordat ze er was Schrijf vanuit jezelf

Lezen

Hulp?

Google translate

Aantekeningen 

LessonUp

Docent

Klaar?

Verder lezen of of leren PTO/PTA

Opdracht 

Schrijf een korte zakelijke e-mail naar de hoofdpersoon van je boek, waarin je een vraag stelt over een bepaalde keuze van de hoofdpersoon

Morgen

KERN oefenboek mee!!

Agenda

1. Herhaling hoofdstukken formuleren
2. Samen de tekst lezen
3. Opdrachten maken
   
   
   Op tafel: ZAKKIE, KERN oefenboek, pen en papier

Begrijpelijk formuleren

Sleutelwoorden	Aantekeningen
1. Zinslengte aanpassen 10. Kern bij elkaar & geen tangconstructie 13. Actieve vorm 15. Naamwoordstijl vermijden 17. Geen lastige/lange woorden	10-15 woorden Niet: om te voorkomen dat mensen zich somber voelen, krijgen ze lichttherapie Maar: Mensen krijgen lichttherapie om... Sommige mensen durven een jurk , nadat ze die hebben gedragen naar een leuk feestje, niet terug te sturen, nadat ze die... De kok bakt brood (het brood wordt gebakken door de kok) Niet: Het duiken naar oesters is lastig. Maar: Duiken naar oesters is lastig.

Nauwkeurig formuleren

Sleutelwoorden	Aantekeningen
2. Geen lege woorden/beperking 8. Geen homoniemen zonder context 9. Juiste verwijzing 11. Komma op de juiste plek 12. Vragen van de lezer beantwoorden	Ik heb heel vaak gewonnen ik heb drie keer gewonnen Over het algemeen ben ik blij op school Er staat een bank op de hoek De kok vertelde de ober dat hij ontslagen was, omdat hij (de kok) steeds te laat kwam opdagen. Schiet op jongens! Schiet op , jongens! Wie/wat/waar/waarom/wanneer/hoe?

Bondig formuleren

Sleutelwoorden	Aantekeningen
5. Tautologie & pleonasme vermijden 6 & 16 - zo min mogelijk bijwoorden/bijvoeglijke naamwoorden 7. Zo min mogelijk hulpwerkwoorden	Het was gratis en voor niets -> het was gratis / het koste niks + ronde cirkel De oude, grijze, vriendelijke vrouw had heel veel moeite met de storm -> De oude vrouw had moeite met de storm Als je een abonnement zou nemen, zou je veel geld kunnen besparen -> Als je een abonnement neemt, bespaar je veel geld

Aantrekkelijk formuleren

Sleutelwoorden	Aantekeningen
3. Creatieve woordkeuze 4. Neologisme/archaïsmen zo min mogelijk gebruiken 14. Beeldspraak/stijlfiguren 18. Persoonlijk taalgebruik	Synoniemen, beeldspraak, metaforen thans/tiktokken Maak gebruik van voorbeelden/vergelijkingen /stijlfiguren Bij ons op school smaakt koffie als rioolwater - Het duurde een eeuw voordat ze er was Schrijf vanuit jezelf

Hulp?

Google translate

Aantekeningen 

LessonUp

Docent

Klaar?

NUMO 'Oefenen PTO2'

Opdracht 

We lezen samen de tekst op blz. 76. Maak vervolgens opdracht 9a tot en met 9e. 

Volgende week

Wat wil je nog weten/doen/leren? Stuur het me uiterlijk zondag via Teams.