hersenen - het puberbrein

• Gedragswetenschappen
• Secundair onderwijs

hersenen ontwikkelen zich van achter naar voor, elk gebied heeft zijn eigen functie

de hersenen

• hersenen zijn opgebouwd uit miljarden hersencellen (= grijze stof) en de verbindingen (=  witte stof) daartussen. Intelligentie hangt samen met de hoeveelheid hersencellen waarover we beschikken, maar vooral met het aantal verbindingen daartussen.
• elke hersencel communiceert met duizenden andere hersencellen via grote elektrische impulsen.

de hersenen: rijpingsproces

• hersengebied dat ontwikkelt: eerst neemt aantal hersencellen toe, dan loopt het aantal weer terug
• cellen die goed werk leveren blijven, de andere worden afgevoerd
• dat rijpingsproces: ongeveer 1/4 van een mensenleven (bij een muis: 1/20)
• het gebied dat zich ontwikkelt is zéér gevoelig & past zich makkelijk aan aan de prikkels die binnenkomen. Informatie die dan binnenkomt mag géén fouten bevatten (bv lui oog). 
• op heel jonge leeftijd een nieuwe taal leren is ideaal omdat de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor taal dan heel gevoelig zijn.

achterhoofdskwab

• 1ste deel dat zich ontwikkelt
• verwerken van visuele informatie = wat we zien
• bv herkennen van gezichten
• bv herkennen van voorwerpen
• bv kleuren herkennen

proef met de papieren koker

pariëntaalkwab

• cognitieve functies: aandacht, ruimtelijk inzicht, lezen en rekenen
• helpt ons om afstanden in te schatten
• zintuigelijke functies
• verbanden leggen  (bv. analoge klok: voor- of namiddag?)

hoeveel keer passen de witte spelers de bal?

"the invisible gorilla"

• onze zintuigen laten ons heel vaak in de steek
  
• we registreren heel veel, maar we missen ook heel veel!
• waar wij naar kijken & waar onze hersenen zich op concentreren is in onze eigen persoonlijke wereld belangrijk

kleine hersenen

• voortbeweging, motoriek
• het evenwicht
• spelen een rol bij taal en taken die een rol spelen op het werkgeheugen bv. herhalen van een telefoonnummer om het niet te vergeten
• speelt een rol bij geautomatiseerde handelingen

slaapkwab

•  belangrijke rol bij het gehoor: via de oren komen trillingen binnen -> begrijpen wat je hoort

hersenstam

•  = 'reptielenbrein": evolutionair het oudste deel van de hersenen 
• verbindt de hersenen met het ruggenmerg
• sturen van reflexmatige bewegingen- en houdingen
• ademhalen, slikken, regelen van de bloeddruk en hartslag,...
• reguleren van de slaapcyclus: slaap- en waakritme
• van levensbelang!

ruggenmerg

= kanaal dat signalen vanuit de hersenen naar andere delen in het lichaam (en omgekeerd) transporteert.

De zenuwcellen kunnen ook rechtstreeks met andere zenuwcellen in het lichaam  communiceren, zonder tussenkomst in de hersenen. Bv. sommige reflexen (iemand die zijn hand brandt, trekt hij die reflexmatig terug)

voorhoofdskwab

•  fijne motoriek
• emoties (verhaal van Phineas Cage in 1848)
• spraak & taal
• denkvermogen
• PREFRONTALE CORTEX (plannen, organiseren, sociaal gedrag, impulsbeheersing, gedrag beheersen)
• laatste gebied dat zich ontwikkelt
• rond 25 jaar volledig ontwikkeld

"Strooptaak": opdracht: lees in de volgende slide de woorden luidop:

"Strooptaak": opdracht: lees in de volgende slide de kleuren van de woorden luidop:

"strooptaak"

• kleur wordt geregistreerd in 1 hersendeel, woorden in een ander deel
• frontaal deel van de hersenen onderdrukt de automatische reacties

prefrontale cortex

•  bij pubers: nog niet helemaal ontwikkeld
• ook het beloningscentrum draait op volle toeren
• experiment (proefpersonen in de scanner)
• ouders/opvoeders nemen rol van de prefrontale cortex even over
• creativiteit is veel groter dan bij volwassenen

GEVAAR

test: studeren deze woorden van buiten én in volgorde 

=> 2 hersenhelften laten samenwerken!

voetbal	konijn
radio	skistok
pen	zeis
sigaret	boom
wijn	auto
skateboard	telescoop
vliegtuig	batterij
brooddoos	playstation
beker	hockey
huis	zwembad

je hersenen wegen ongeveer 1,4 kilo

1. juist
2. fout

De hersenen van mannen zijn iets groter dan die van vrouwen

1. juist
2. fout

Hoe groter je hersenen zijn, hoe slimmer je bent.

1. juist
2. fout

Je hersenen zijn volledig volgroeid van zodra je in de puberteit zit.

1. juist
2. fout