havo 2-§7- Bijvoeglijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen vandaag?

Doel van de les=bijvoeglijke bepaling

15 minuten stil lezen

Terugblik vorige les

Huiswerk bespreken

Start nieuw onderwerp

Aan het werk

 

Telefoon in de kluis? Je jas over de stoel. IPad in de tas

studygo.com

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Oftewel, wat is doel van deze les?

Na deze les weet je hoe je bijvoeglijke bepalingen in een zin kunt herkennen

Cursus 5-§ 7

Oefening vorige les:

Kies het juiste woord.

a Als er maar één werkwoord in een zin staat, kan dat ene werkwoord een zelfstandig werkwoord óf een hulpwerkwoord / koppelwerkwoord zijn.

b Staan er meerdere werkwoorden in een zin met een werkwoordelijk gezegde, dan staat het hulpwerkwoord / koppelwerkwoord / zelfstandig werkwoord ergens achter in de zin.

 

Oefening vorige les:

 2 Noteer de woordsoort van de onderstreepte woorden: hulpwerkwoord (hww) of zelfstandig werkwoord (zww).

a Vind je het mooi hier? Of zou je liever ergens anders willen zijn?

b Volgens mij moet je er gewoon eerlijk met Raisa over kunnen praten.

c Volgens het KNMI zal het de hele week nog wisselvallig blijven.

d Tot mijn grote opluchting leek Fikkie de volgende dag weer beter te zijn.

Antwoorden vragen:

1 Kies het juiste woord.

a Als er maar één werkwoord in een zin staat, kan dat ene werkwoord een zelfstandig werkwoord óf een koppelwerkwoord zijn.

b Staan er meerdere werkwoorden in een zin met een werkwoordelijk gezegde, dan staat het zelfstandig werkwoord ergens achter in de zin.

2 Noteer de woordsoort van de onderstreepte woorden: hulpwerkwoord (hww), koppelwerkwoord of zelfstandig werkwoord (zww).

a Vind je het mooi hier? Of zou je liever ergens anders willen zijn?

zou = hww--willen = hww--zijn = zww

b Volgens mij moet je er gewoon eerlijk met Raisa over kunnen praten.

moet = hww--kunnen = hww--praten = zww

c Volgens het KNMI zal het de hele week nog wisselvallig blijven.

zal = hww--blijven = kww

b Tot mijn grote opluchting leek Fikkie de volgende dag weer beter te zijn.

leek = hww--zijn = kww

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

In deze zinnen zijn de bijvoeglijke bepalingen vetgedrukt. Een bijvoeglijke bepaling (bijv .bep) geeft binnen een zinsdeel (!) extra informatie over de kern van dat zinsdeel (het belangrijkste woord). 

Die kern is een zelfstandig naamwoord (dirigent, applaus, jongens, trainingspak) of een voornaamwoord (Wie). 

In de voorbeeldzinnen is de kern steeds onderstreept.

ZELFSTANDIG NAAMWOORD

Woorden voor mensen

bakker - tandarts - boer - leerling - jongen - meisje

Woorden voor dieren

hond - paard - lieveheersbeestje - panda - marmot

Woorden voor planten

tulp - roos - eik - dennenboom - tulp - boterbloem

Woorden voor dingen

iPad - telefoon - kast - etui - kleed - broek - stoel

me-di-pla-di

Woorden voor namen

Kees - Sofie - Praxis - Albert Heijn - Coca Cola - Haribo - Apple - Jansen

Woorden voor gevoel

liefde - haat - angst - geluk - pijn - dorst - boosheid

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Bekijk de volgende zinnen:

De oude, succesvolle dirigent ontving na het concert een daverend applaus.

Sommige stoere jongens in deze klas lopen graag in een oud trainingspak.

Wie van dit groepje wordt het aanspreekpunt?

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Bijvoeglijke bepalingen kun je heel vaak weglaten uit een zin, maar de kern blijft altijd staan:

– De dirigent ontving na het concert een applaus.

Een bijvoeglijke bepaling kan vóór of achter het zelfstandig naamwoord staan.

Er kunnen ook meer bijvoeglijke bepalingen bij één kern horen.

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Let op: lidwoorden (de), voornaamwoorden (dit, zijn) en telwoorden (sommige) zijn geen bijvoeglijke bepaling.

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Zo vind je de bijvoeglijke bepaling(en)

Zet streepjes tussen de zinsdelen.

Zoek van elk zinsdeel dat uit meerdere woorden bestaat, het belangrijkste woord, de kern, en bepaal de woordsoort.

Als de kern een zelfstandig naamwoord of een voornaamwoord is, noteer dan de woorden die extra informatie geven over de kern; dat zijn de bijvoeglijke bepalingen. 

Cursus 7-§ 13-Werkwoordsvormen en wwtijden

Noteer die zo:

bijv.bep = oude → dirigent

bijv.bep = succesvolle → dirigent

bijv.bep = daverend → applaus

bijv.bep = stoere → jongens

bijv.bep = in deze klas → jongens

bijv.bep = oud → trainingspak

bijv.bep = van dit groepje → Wie

apps.noordhoff.nl

Wat zijn voornaamwoorden?

Een voornaamwoord is een woord dat verwijst naar personen, dieren of dingen (concreet of abstract), zonder die met name te noemen. Voornaamwoorden komen dus in feite ‘in de plaats van’ een zelfstandig naamwoord, bijvoorbeeld die in plaats van ‘Andrea’, of het in ‘Ik begrijp het!’

Overeenkomst bijvoeglijk naamwoord en bijvoeglijke bepaling is?

Lijkt heel veel op het bijvoeglijk naamwoord

(gezien de naam niet zo toevallig natuurlijk).

Net als het bijvoeglijk naamwoord geeft de bijvoeglijke bepaling een kenmerk van een zelfstandig naamwoord aan.

Verschillen bijvoeglijk naamwoord en bijvoeglijke bepaling zijn?

Een bijvoeglijk bepaling is meestal een bijvoeglijk naamwoord, maar kan ook een bezittelijk voornaamwoord zijn, bijvoorbeeld: mijn kat, jouw vriend, onze spullen.

Een bijvoeglijke bepaling kan uit één of meerdere woorden bestaan.

Er kunnen meerdere bijvoeglijke bepalingen in een zin kunnen staan.

Een bijvoeglijke bepaling is altijd onderdeel van een ander zinsdeel (vaak van het lijdend voorwerp of meewerkend voorwerp)

Wat is het verschil tussen een bijwoordelijke en bijvoeglijke bepaling?

Een bvb zegt iets over een zelfstandig naamwoord; een bwb zegt iets over het gezegde.

 Een bvb is een deel van een zinsdeel; een bwb is een zelfstandig zinsdeel. Een bwb kun je voor de persoonsvorm plaatsen zonder de betekenis van de zin te veranderen, bij een bvb kan dat niet.

Even checken. Wie vertelt mij nog even wat we zojuist hebben gehoord?

Geen vingers, ik geef de beurt aan ..............................................

§7- Bijvoeglijke bepaling

Een voornaamwoord is een woord dat verwijst naar personen, dieren of dingen (concreet of abstract), zonder die met name te noemen. Voornaamwoorden komen dus in feite ‘in de plaats van’ een zelfstandig naamwoord, bijvoorbeeld die in plaats van ‘Andrea’, of het in ‘Ik begrijp het!’

Maken:

C5-§7-blz.218-219

opdr. 1- in je werkboek met potlood

opdr. 2 + 4 in je schrift

opdr. 3 in je werkboek met potlood