2.3 Burgers aan de macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H2. De tijd van regenten en vorsten

Het einde van de Gouden Eeuw

par. 2.3 Burgers aan de macht

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat de oorzaken en gevolgen waren van het Rampjaar.
• Je kunt uitleggen hoe de Gouden Eeuw tot een einde kwam

Absolutisme

In de 17e eeuw waren meeste landen in Europa een monarchie.

• Staat die door een koning bestuurd wordt.
• Koningschap is erfelijk.

Karel X (Zweden)

Bestuur van de Republiek

In de Republiek regeerden geen koningen of vorsten.

Kleine groep rijke burgers had het voor het zeggen in de Gewestelijke Staten: regenten.

Regenten en stadhouder

Tijdens de Opstand hadden stadhouders, zoals Maurits veel aanzien en macht.

In 1648 kwam er vrede met Spanje. Veel regenten wilden vrede, omdat oorlog duur en slecht voor de handel was. Daarbij wilden ze de macht van de stadhouder beperken.

In 1650 werd het leger door de regenten verkleind. 

Regenten en stadhouder

Stadhouder Willem II had door willen vechten en er ontstond ruzie toen de regenten het leger verkleinden.  

Toen Willem II in 1650 plotseling stierf werd er door de regenten geen nieuwe stadhouder benoemd (Eerste Stadhouderloze Tijdperk).

Het Rampjaar

In het Rampjaar 1672 wordt de Republiek tegelijkertijd aangevallen door Engeland, Frankrijk, Münster en Keulen.

Het Rampjaar

Oorzaken:

• Engeland wilde de winstgevende handel van de Republiek overnemen; 
• Frankrijk wilde zijn grondgebied uitbreiden tot de Rijn;
• Beide landen wilden ook de macht van de Republiek breken.

Verloop:

• Op zee won admiraal Michiel de Ruyter van de Engelsen;
• Op het land bezetten Frankrijk en Duitse bondgenoten groot deel van de Republiek. 

Het Rampjaar

Gevolgen: 

• Willem III werd stadhouder;
• Johan de Witt nam ontslag als raadpensionaris (en werd vermoord);
• = het einde van de Gouden Eeuw voor de Republiek (doordat Frankrijk en Engeland oorlogen bleven voeren. Ging ten koste van de handel)

Aan de slag

Maken 2.3 t/m 12

klaar?

werken aan je PO

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat de oorzaken en gevolgen waren van het Rampjaar.
• Je kunt uitleggen hoe de Gouden Eeuw tot een einde kwam