Klas 3 gymn Freitag, den 1. April 2022

• Duits
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Freitag, den 1. April 2022

• Willkommen
• Nachsehen Hausaufgaben
• Ziele dieser Unterrichtsstunde
• Hören
• Wiederholung Grammatik: sterke ww + vervoegen zwakke ww
• Grammatik starke Verben üben
• Hausaufgaben 
• Zum Schluss

Nachsehen Hausaufgaben:

Aufgabe 16.1 bron 1 6 + bron 15 -> op een blaadje => inleveren 

Aufgabe 18.1 Der Baron von Münchhausen

Ziele Unterichtsstunde

• Je kunt vragen beantwoorden tijdens het luisteren.
  
• Je kunt de grammatica herhalen m.b.t. het vervoegen van sterke en zwakke werkwoorden

Hören Seiten 30-31

Aufgabe 16.4

Wiederholung Grammatik

• Wat kun je vertellen over sterke werkwoorden met a in de stam?
• Bij welke persoonlijke vnw krijgt de a een Umlaut?
• Welke twee sterke werkwoorden krijgen ook een Umlaut?
• Wat kun je vertellen over over de uitgang van sterke werkwoorden in o.v.t.? Bij welke persoonlijke voornaamwoorden?
• Waaraan herken je een sterk werkwoord t.a.v. het voltooid deelwoord?

Vervoegen werkwoorden:

• zwakke werkwoorden
• werkwoorden met sisklanken
• werkwoorden met d/t in stam + 5 extra werkwoorden
• werkwoorden van modal en möchten + betekenissen
• voltooid deelwoord zwakke werkwoorden:  standaardregel + uitzonderingen
• sterke werkwoorden
• voltooid deelwoord sterke werkwoorden.

Wiederholung Grammatik:

Vervoegen van werkwoorden.

Vervoeg de werkwoorden op het bord!

o.v.t en sterke werkwoorden.

Bij welke persoonlijk vnw. krijg je geen uitgang?

Er .... (nehmen) ein Eis mit Schokolade.
Juiste vorm.

Marie .... (halten) den Takt.

..... (geben) du mir mein Geld zurück?

gebroken
Vertalen

gelopen
Vertalen.

aanbevolen
Vertalen.

gezwegen
Vertalen.

Hausaufgaben:

Lernen:      Grammatik Kapitel 13 TB Seiten 64-66  (niet verleden tijd!!!)

                       => Lijst van veel voorkomende sterke werkwoorden dus 

                             helemaal!!!!

Lernen:      Grammatik Kapitel 12 => stencils met de tegenwoordige tijd!!!! 

Machen Kapitel 13

• Aufgabe 17.5 Seiten 34-35

Zum Schluss

Boek A klas 2 => vervoegen zwakke werkwoorden

haben sein werden herhalen!!

Vervoegen sterke werkwoorden o.t.t.:

Bij sterke werkwoorden met een e in de stam verandert de stam bij de volgende persoonlijke vnw:

• du/er/sie/es/man -> i   of   ie  
• è uitspraak -> i
• ee uitspraak -> ie

Aandachtspunten:

Sterke werkwoorden met e in stam:

1. gehen, stehen en bewegen -> geen i/ie wissel
2. geben -> geen ie => i
3. nehmen -> bij du/er/sie/es/man: h wordt m 
4. nehmen -> geen ie => i  dus du nimmst/ er/sie/es/man nimmt
5. treten -> geen ie => i
6. treten -> bij du er/sie/es/man: uitgang anders dan bij werkwoorden met stam op d of t   

       du trittst    dus niet => tritest

       er/sie/es/man tritt   dus niet => tritet

Sterke werkwoorden met a in stam o.t.t.

Bij sterke werkwoorden met een a in de stam verandert de stam bij de volgende persoonlijke vnw:    -> du/er/sie/es/man -> ä

Aandachtspunten:

• bij laufen en stoßen geldt dezelfde regels als hierboven
• bij du er/sie/es/man: uitgang anders dan bij werkwoorden met stam op

       d of t   

       du hältst                   er/sie/es/man hält

Schema d/t + halten

Vervoegen sterke werkwoorden o.v.t.

-> sterke werkwoorden in het Nederlands zijn vaak ook sterk in het Duits.

-> lijst  veel voorkomende sterke werkwoorden TB Seiten 65-66

-> kolom 4: verleden tijd -> stam

1. geen uitgang bij ich/er/sie/es/man
2. bij stam op d/t => uitgang begint altijd met een e
3. bij stam op sisklank => bij du is uitgang t

Sterke werkwoorden en verleden tijd:

Stam verleden tijd in lijst kolom 4 Seiten 65-66

Geen uitgang bij: ich + er/sie/es/man

Standaard uitgang zou zijn: e st t en t en -> denk om stam op sisklank en stam op d/t (+ 5 extra werkwoorden)

Sterk ww. + voltooid deelwoord TB Seiten 65-66

Voltooid deelwoord sterke werkwoorden:

• eindigt op -en
• klinker wijkt regelmatig af van het hele werkwoord (o.t.t.)

Voltooid deelwoord zwakke werkwoorden:

• ge+stam+t
• stam+t   (besuchen, versorgen, trainieren) (be-, ver- en -ieren)
• ge+stam+et (stam d/t + 5 extra werkwoorden)

Voltooid deelwoord sterke werkwoorden:

voltooid deelwoord sterke werkwoorden:

1. eindigt op -en
2. klinker wijkt regelmatig af van het hele werkwoord

Grammatik: Wederkerend vnw.

Wederkerendvnw aandachtspunten:

• alleen wederkerend vnw in de zin -> 4e naamval
  
• naast wederkerend vnw ook lijdend vnw in de zin -> wederkerend vnw 3e naamval
  
• Lichaamsdelen in zin -> wederkerend vnw 3e naamval -> in Nederlands gebruiken we het bezittelijk vnw ipv wederkerend vnw.

Betekenis Modalverben:

dürfen = mogen, toestemming hebben

können = kunnen, in staat zijn tot

mögen = houden van, lusten, aardig vinden

müssen = moeten/noodzaak -> het kan niet anders

Betekenis Modalverben:

sollen = moeten/bevel, wil van een ander

wollen = willen

wissen = weten

möchten = zou graag willen

(möchten andere vorm van mögen)

Vervoegen van de Duitse Modalverben:

De Duitse Modalverben verschillen in de tegenwoordige tijd in twee belangrijke opzichten van de gebruikelijke vervoeging van Duitse werkwoorden:

1. de enkelvoudige personen (ich, du, er, sie, es) hebben een klinkerwisseling ten opzichte van het meervoud. Bv. 'ich kann' en 'wir können'.
   
2. de 1ste (ich) en 3de persoon enkelvoud (er, sie, es) hebben géén uitgang. Bv. 'ich darf' én 'er darf' (dus niet 'darft!').
   

Uitzonderingen bij wissen en sollen

sollen -> geen klinkerwisseling bij: ich, du, er, sie, es, man

wissen -> bij ich, du, er, sie, es, man -> ss wordt β

Möchten

Stam eindigt op een t!!

Ezelsbruggetje: eindigt de stam op een d/t begint de uitgang altijd met een e. Deze regel geldt ook voor möchten, maar.....

Uitzondering op uitgang:

bij er/sie/es/man → niet et    → e    als uitgang

er/sie/es/man möchte                     (er/sie/es/man antwortet)