Afsluitende les Hoofdstuk 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

H1: Regenten en vorsten

Voorbereiding toets per paragraaf

P1: De gouden eeuw van Nederland 

P2: Machthebbers in Europa 

P3: Europa en de wereld 

P4: De Stedelijke cultuur van Nederland

Welke zinnen zijn waar?
A. Handelskapitalisme is kapitalisme waarbij handelaren de leiding hebben in de economie.
B. Concurrenten zijn mensen die niet hetzelfde willen.
C. Om winst te blijven maken moesten ondernemers rekening houden met hun concurrenten.
D. Ondernemers zijn eigenaren van bedrijven
E. De grachtengordel was een nieuwe woonwijk in Amsterdam, waar arme mensen moesten wonen.

In 1607 legden een aantal rijke Amsterdammers geld bij elkaar voor het droogmaken/polderen van de Beemster. 38 kilometer aan dijk en 43 windmolens werden gebruikt om dit grote meer leeg te pompen. Waar wilden de rijke Amsterdammers het nieuwe gebied voor gebruiken?

De hoogste regent in dienst van de gewesten was de ....

De bestuurders in de Republiek noemen we ....

De 7 gewesten werkten samen in de ....

De plek waar de Staten een paar keer per jaar samen kwamen was .....

Het hoogste bestuur in elk gewest waren de ....

Staten

Staten-Generaal

Den Haag

regenten

Stadhouder

In de 18e eeuw was Lodewijk XIV de machtigste vorst in Europa. Hij had zijn macht van god gekregen en hoefde zich tegen niemand te verantwoorden. Hoe noemen we het regeringssysteem waarin de vorst onbeperkte macht heeft?

Welke zin is juist?
A. Willem III was de laatste absolute vorst van Engeland.
B. Willem III werd in 1672 tot koning van de Republiek benoemd.
C. Ministers zijn de hoogste dienaren van een staat en lid van een regering.
D. Lodewijk XIV wilde zijn macht vergroten door de rechten van de katholieken af te pakken.

Hoe noemen wij deze handel?

Wat werd er vanuit Afrika naar Amerika vervoerd?

Wat werd er vanuit Amerika naar Europa vervoerd?

Wat werd er vanuit Europa naar Afrika vervoerd?

driehoekshandel

Textiel

Slaven

Suiker

Geweren

Katoen

Tabak

Welke zin klopt niet. Laat ook zien waarom deze zin niet klopt.
A. De VOC, onder leiding van Piet Hein, moest tijdens de 80 jarige oorlog meevechten tegen de Fransen.
B. Kolonialisme is het overheersen van een kolonie om eraan te verdienen.
C. Met het woord wereldeconomie bedoelen we een economisch systeem van wereldwijde handelscontacten.

In de 17e eeuw kreeg schilder Rembrandt van Rhijn de opdracht van een groep Amsterdamse burgers om een schilderij van hen te maken. Als jij kijkt naar Europa uit die tijd was dit heel bijzonder. Leg uit waarom.

Om Gods bedoeling precies te leren kennen, lieten de Staten-Generaal de Bijbel opnieuw vertalen vanuit de oorspronkelijke taal. Waarom was dit zo belangrijk voor de calvinisten?

De katholieke kerk was in de Republiek verboden, maar katholieke bijeenkomsten werden wel toegestaan, zolang ze niet te veel opvielen. Welk begrip hoort hierbij?

Met welk tijdvak zijn we bezig geweest?

1. Tijd van ontdekkers en hervormers
2. Tijd van steden en staten
3. Tijd van monniken en ridders
4. Tijd van Regenten en Vorsten

Van wanneer tot wanneer loopt dit tijdvak ofwel de 'gouden eeuw'?

1. 1400-1500
2. 1500-1600
3. 1600-1700
4. 1700-1800

De ................ besliste of Nederland oorlog ging voeren of niet

1. gewestelijke staten
2. Staten-Generaal

Wat is de belangrijkste functie van de raadspensionaris?

1. Legeraanvoerder
2. De koning van Nederland
3. Voorzitter Staten-Generaal
4. Familielid van Oranje

Geld investeren in handel met als doel winst maken noemen we .......

1. Kaapvaart
2. Regenten
3. Staten-Generaal
4. Handelskapitalisme

In welk gebied ging de VOC vooral handel drijven?

1. Amerika
2. Oostzeegebied
3. Afrika
4. Indië

De WIC had toestemming om aan .... te doen om de Spanjaarden mee te verzwakken

1. kaapvaart
2. handelskapitalisme
3. driehoekshandel
4. investeren

Amsterdam werd een belangrijke havenstad in de zeventiende eeuw. Waarom lag Amsterdam voor de handel op een goede plek? Kies het juiste antwoord.

1. De stad lag halverwege op de handelsroute tussen Noord- en Zuid-Europa.
2. Omdat Amsterdam de hoofdstad van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was.
3. Vanaf Amsterdam kon je per schip over de rivieren naar Duitsland varen.
4. Amsterdam lag dichtbij de rivier Schelde. Dat was makkelijk voor de handel.

Gebruik de twee gebeurtenissen en de vier uitspraken.

In 1688 vinden in Engeland twee gebeurtenissen plaats kort achter elkaar:

1 Stadhouder Willem III wordt koning van Engeland

2 In een nieuwe wet wordt bepaald dat de koning voor belangrijke besluiten toestemming nodig heeft van het Engelse parlement.

Kies de uitspraak die het beste past bij de twee gebeurtenissen.

1. Door de gebeurtenissen bleef Engeland een monarchie, waarbij de Engelse koning meer macht kreeg
2. Door de gebeurtenissen bleef Engeland een monarchie, waarbij de Engelse koning minder macht kreeg
3. Door de gebeurtenissen werd Engeland net als Nederland een republiek, waarbij de Engelse koning meer macht kreeg
4. Door de gebeurtenissen werd Engeland net als Nederland een republiek, waarbij de Engelse koning minder macht kreeg

Gebruik de vier uitspraken.

Welke uitspraken passen bij de werkwijze van wetenschappers in de tijd van de wetenschappelijke revolutie? 

Kies de twee juiste uitspraken door de vinkjes naar de uitspraken te slepen

De wetenschappers:

deden veel nieuwe ontdekkingen in de wiskunde, sterrenkunde en natuurkunde

kwamen voornamelijk uit de republiek

twijfelden niet aan de juistheid van de Bijbel

vonden dat de filosofen uit de oudheid per definitie gelijk hadden

✔

✔

Nederland was vóór 1600 al een echt handelsland. Nederlanders handelden in de zestiende eeuw met landen in Noord-, Oost én Zuid-Europa. Waar kwamen de producten vandaan?

Nederland

Noord- en Oost-Europa

Zuid-Europa

kaas

wijn

hout

melk

leer

graan

olijfolie

Wat past bij welke tijd?

Middeleeuwen

Renaissance

Reformatie

Wetenschappelijke revolutie

Gods wil openbaart zich via de kerk

Gods wil openbaart zich via de Bijbel

De mens kan zijn eigen lot bepalen

De wereld is te begrijpen door onderzoek

Sleep de onderstaande woorden naar de juiste kolom, kies uit:

- VOC, of

- WIC, of

- VOC en WIC

VOC:

WIC:

VOC en WIC:

slavenhandel

monopolie

specerijen

aandelen

J.P. Coen

multinational

Spaanse schepen kapen

Fort Elmina

Batavia

driehoeks- handel

Piet Hein

kolonialisme