grammatica les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Grammatica

- persoonsvorm

- onderwerp

- gezegde

- lijdend voorwerp

- meewerkend voorwerp

De persoonsvorm (pv)

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord.
• Elke zin heeft altijd één persoonsvorm.
• Staat er maar één werkwoord in de zin? Dan is dat automatisch de persoonsvorm. 

Persoonsvorm

De persoonsvorm vind je door het volgende te doen:

1. Verander de tijd in de zin (tegenwoordig of verleden). Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.
2. Verander de personen in de zin (enkelvoud of meervoud). Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.
3. Bij een enkelvoudige zin (zin met maar 1 persoonsvorm), kun je ook een vraagzin maken. De persoonsvorm komt dan voorop te staan  

Wat is de persoonsvorm?

Henk en Theo hebben op school een toets gemaakt.

1. hebben
2. gemaakt
3. hebben gemaakt

Wat is de persoonsvorm?
Morgen gaan we op schoolreisje.

1. morgen
2. gaan
3. we
4. op schoolreisje

Werkwoordelijk gezegde

De persoonsvorm is altijd onderdeel van het 

werkwoordelijk gezegde.

werkwoordelijk gezegde =

persoonsvorm + alle andere werkwoorden

Wat is het gezegde?
Ik heb een toets Nederlands gemaakt.

1. heb
2. een toets Nederlands
3. heb gemaakt
4. gemaakt

Hoe vind je het onderwerp?

Stel de vraag: Wie (Wat) + persoonsvorm?

Veel leerlingen hadden dit fout bij de toets.

Hoe vind je het onderwerp.

Wie of wat + persoonsvorm.

Wat is het onderwerp?
Henk en Theo moeten erg hard lachen.

Het lijdend voorwerp

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

Stel de vraag: wie of wat + gezegde + onderwerp?

Het antwoord op die vraag is het lijdend voorwerp.

Wat is het lijdend voorwerp?
Ik geef een kop koffie aan de buurvrouw.

1. ik
2. aan de buurvrouw
3. een kop koffie
4. geef

Meewerkend voorwerp

Hoe haal je het meewerkend voorwerp uit de zin?

Meewerkend voorwerp