13.2 de nieren

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

 13.2 de nieren (les 1)

In deze lessenserie ga je aan de hand van deze lessonup zelf bezig met 13.2. Houdt de theorie en je BiNaS erbij. 

leerdoelen les 1

Je kunt de bouw, werking en functie beschrijven van de nieren.

Je kunt de relatie tussen de bouw en de functie van de nieren herkennen.

Je kunt de rol van de nieren bij uitscheiding benoemen.

Onderdelen oefenen

Bestudeer uit je boek figuur 4 uit paragraaf 13.2.
Klaar? Ga dan naar de volgende slide

(1) ga naar de link hieronder, (2) maak de opdracht, (3) maak een foto van je score en lever die hier in. https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Nieren/bouwnefron.htm

Noem de twee belangrijkste functies van de nier.

Herhaling: osmose

Osmose = Diffusie van water door een semi-permeabel membraan naar de kant met de hoogste osmotische waarde

Osmotische waarde = aantal opgeloste deeltjes per volume-eenheid

Wat zal er gebeuren in het plaatje hiernaast?

1. Deeltjes gaan naar rechts
2. Deeltjes gaan naar links
3. Water gaat naar rechts
4. Water gaat naar links

Osmose nog lastig? 

Bekijk:  https://biologiepagina.nl/Havo4/N7Onderzoek/introdiffusie.htm

of bekijk:  https://biologiepagina.nl/Videobiologie/Uitleg1osmose.htm

Denk je osmose te snappen, ga dan door naar de volgende slide. 

Bestudeer figuur 6 uit 13.2 goed. Klaar? Ga dan door naar de volgende slide. 

(1) ga naar de link hieronder, (2) maak de opdracht, (3) maak een foto van je score en lever die hier in. https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Nieren/nierenoefenen.htm

niereenheden

1. handhaven osmotische waarde bloed (door water/ zouten meer of minder uit te scheiden)

2. filteren bloed (afvalstoffen eruit filteren)

1 miljoen niereenheden per nier

deels in schors, deels in merg

In welke BiNaS tabel is informatie te vinden over de nieren?

Welke delen van een nefron liggen er in het niermerg?

Aan de bak!

Maak een begrippenlijst van 13.2.1, 13.2.2 & 13.2.3 (zie dikgedrukte woorden)

13.2 De nieren (les 2)

leerdoelen les 2

Je kunt de begrippen ultrafiltratie, terugserorptie en ureum uitleggen. 

Je kunt de relatie tussen bloeddruk en de werking van de nieren uitleggen. 

Je kunt uitleggen hoe het hormoon ADH de nieren aanstuurt en welke invloed dat heeft op het lichaam.

Je kunt uitleggen wat negatieve terugkoppeling is.

werking

• bloeddruk
  
• ultrafiltratie
  
• terugresorptie
  
• excretie
  

Welke componenten worden niet uit het bloed gehaald via ultrafiltratie?

Figuur 7 in je boek:
Op welke plek kun je urine aantreffen?

1. 4
2. 6
3. 8
4. 9

Waar in het nefron vindt de ultrafiltratie plaats?

Welke factor(en) speelt/spelen een rol bij de ultrafiltratie?

1. Osmotische waarde
2. Bloeddruk
3. Osmotische waarde & bloeddruk

Waar lijkt voorurine qua samenstelling het meest op?

1. bloed
2. urine
3. bloedplasma

Welke stoffen worden terug geresorbeerd in de Lis van Henle?

In de nierkanaaltjes worden de bruikbare stoffen uit de voorurine opgenomen. Waarom noemen we dit terugresorptie en niet gewoon resorptie (zoals in de darmen)?

Wat is de functie van de excretie?

(1) Wat voor soort transport is de excretie van zouten? (2) En wat heb je daar bij nodig?

Bekijk BiNaS tabel 84C. Welke twee letters geven de excretie aan?

Waarom is er bij de regeling van de osmotische waarde m.b.v. ADH sprake van een negatieve terugkoppeling?

Urine

Jouw 5L bloed wordt 230x gefilterd per 24 uur

1. alles eruit (ultrafiltratie)

2. alles nuttig terug (terugresorptie = actief transport)

3. enkele afvalstoffen er nog uit (excretie = actief transport)

Mensen met een te lage bloeddruk kunnen last krijgen van hun nieren. Leg uit hoe dit kan.(T2)

Zijn er nog vragen over 13.2?

aan de bak

1. lezen 13.2 en 13.3
   
2. Maak de basiskennisvragen en toetsvragen van 13.3
3. Kijk deze na
4. Controleer of je alle leerdoelen gehaald hebt over dit onderwerp (zie 13.6)