6.2 Verteringsstelsel 4H 2122

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

6.2 Verteringsstelsel

Doel 6.2

Je leert wat verteren is

Je leert welke weg je voedsel aflegt door je verteringskanaal

Je leert welke organen je voedsel verteren

Wat is vertering?

Verteringsstelsel

Functie:

Er voor zorgen dat voedings-

stoffen uit je voedsel op de

plek komen waar ze nodig zijn.

 

Verteringsstelsel

Functie:

Vertering (klein maken)

Opname (in je bloed)

Opslag (tijdelijk bewaren)

Transport (naar het doel)

 

Welke route

legt je voedsel

af door je spijsver-

teringskanaal?

Mondholte - gebit

Nodig voor het fijnmalen van je voedsel.

Gebit is aangepast aan dieet.

melkgebit/ volwassen gebit.

Fijnmalen is nodig zodat enzymen beter je voedsel kunnen afbreken.

Mechanische vertering/ mechanische verkleining

 

Gebit - oppervlaktevergroting

Chemische afbraak

Voedingsstoffen bestaan uit macromoleculen/ grote moleculen.

Koolhydraten, eiwitten, vetten

Deze grote moleculen moeten in stukken worden geknipt om te kunnen opnemen in het bloed vanuit je darmen.

Chemische afbraak

Koolhydraten, eiwitten, vetten

Polymeren: moleculen die zijn opgebouwd uit een groot aantal vrijwel identieke bouwblokken.

Welke zijn polymeren? Koolhydraten, eiwitten, vetten, DNA?

Mondholte

Speekselklieren maken speeksel (BINAS 82F):

Slijm: vergemakkelijkt het slikken

Enzym: breekt zetmeel af

Slokdarm

                                                                                                                   Langs de hele route 

(slokdarm, maag, darmen)

zorgen lengte- en kring-

spieren ervoor dat het

voedsel de goede kant

op beweegt. 

Maag

Maagsapklieren maken maagsap (BINAS82F):

Zoutzuur: lage pH. Doodt bacteriën

Pesinogeen (inactief enzym), bij lage pH (in het maagzuur) wordt hieruit een actief enzym gevormd: enzym knipt eiwitten in stukken

Slijm: beschermt de maagwand tegen het zuur én tegen de werking van het enzym

12 vingerige darm (eerste deel dunne darm)

Afvoergang van galblaas

In de lever wordt gal gemaakt

en dit wordt in de galblaas

opgeslagen (via de galgang).

Gal helpt bij de vertering van vetten

12 vingerige darm (eerste deel dunne darm)

Afvoergang van alvleesklier

In de alvleesklier wordt 

alvleessap gemaakt:

Enzymen voor de afbraak

van DNA, vetten, koolhydraten

Dunne darm

Darmsapklieren maken darmsap:

Enzymen die koolhydraten, vetten, eiwitten, DNA en RNA afbreken.

Hierna is de vertering klaar!

Dat wil zeggen: de moleculen zijn klein genoeg om opgenomen te worden.

Dikke darm

• Opname van water
  
• Woonplaats van darmflora
  

Bacteriën helpen bij de vertering, anderen maken vitamine K aan.

Tussen dunne en dikke darm: blinde darm (bacterie-opslag) met appendix (afweer)

Blinde darm

Darmflora

Goede bacterien in de dikke darm.

• verteren onverteerbare plantaardige stoffen
• Voorkomen vestiging van slechte bacterien

Blinde darm: ' opslag ' van je darmflora

Darmflora van moeder -> kind tijdens geboorte

Endeldarm en anus

• Endeldarm is de opslag van ontlasting
• Anus is de kringspier aan het einde van het darmkanaal, deze sluit de endeldarm af

Doel 6.2

Je hebt geleerd wat verteren is

Je hebt geleerd welke weg je voedsel aflegt door je verteringskanaal

Je hebt geleerd welke organen je voedsel verteren

BINAS 6.2

BINAS 67F1, 2, 3

BINAS 67G

BINAS 67H

BINAS 82C Spijsverteringsorganen

BINAS 82F Samenstelling spijsverteringssappen

Begrippen 6.2

melkgebit, volwassen gebit, mechanische verkleining, chemische afbraak, macromoleculen, polymeren, verteringsenzymen, speekselklieren, maagsapklieren, maagzuur, pepsinogeen, alvleesklier, gal, darmsapklieren, appendix, vitamine K, ontlasting

Huiswerk

In de online methode/ boek

Kies een leerweg (default B).

Vragen paragraaf 6.2