1 herhaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

1 herhaling

Programma

-Huiswerk controleren + nakijken	10 min
-Herhalen hfst 1	30 min
-Vragen?	10 min
-Zelfstandig werken	25 min

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

•  Je weet wat je kunt verwachten voor de toetsweek;
• Je beheerst alle leerdoelen.

Huiswerk controleren + nakijken

Open je schrift. 

Ga naar Google Classroom. 

In de map "Nederlands h3u" vind je een kopje met "Antwoorden". 

Daarin staan de antwoorden van 1.e (f voor vwo) gedichten.

Kijk je gemaakte opdrachten na.  

Een docent zegt 'ah toe nou jongens, werk even mee, ik heb al zo'n rotdag' Waar speelt de docent op in?

1. logos
2. pathos
3. ethos

Wat ontbreekt?
'Daarom is geen reden, als je van de trap af valt, ben je snel beneden.

1. Ethos.
2. Logos
3. Pathos

Mijn huisarts zegt dat ik rustig aan moet doen, omdat mijn bloeddruk te hoog is.

1. Logos
2. Pathos
3. Ethos

Reclame: De Mazda hybride X bevat geavanceerde techniek. Deze soort reclame maakt gebruik van:

1. pathos
2. logos
3. ethos

'Als je deze telefoon koopt, dan hoor je er echt bij' Deze soort reclame maakt gebruik van:

1. pathos
2. logos
3. ethos

Ethos

Ethos --> Geloofwaardigheid als spreker. Kom je eerlijk en betrouwbaar over? Als dat lukt, zal je publiek gunstig over je denken en bereid zijn wat je zegt te geloven.

Kan ook verraderlijk zijn: politici kunnen hun imago oppoetsen met mooie praatjes waar in de praktijk niks van terecht komt. 

Logos

Logos --> Inhoud van de spreker: argumenteren en logisch redeneren. Je probeert mensen te overtuigen door met feiten, argumenten en bewijzen te komen. 

Pathos

Pathos --> inspelen op de emoties van je publiek. Je kunt boosheid, verdriet of angst aanwakkeren of mensen juist blij en hoopvol stemmen. Onder invloed van emoties kun je mensen in een bepaalde richting sturen. 

Tekstdoel en tekstsoort?

1. Instrueren, handleiding
2. Informeren, column
3. amuseren, gedicht
4. Overhalen, opiniestuk

Tekstdoel en tekstsoort?

1. Overtuigen, reclame
2. Informeren, reclame
3. Activeren, reclame
4. Instrueren, routeplanner

Tekstdoel en tekstsoort?

1. Overtuigen, reclame
2. Activeren, uitnodiging
3. Informeren, uitnodiging
4. Activeren, reclame

Tekstsoorten

Verhalende teksten	De schrijver wil je vermaken of tot nadenken aanzetten. Hij wil je als lezer meeslepen in het verhaal en je laten inleven in personages. Gevoelens en emoties spelen een belangrijke rol. Fantasie en fictie mogelijk.	Roman, sprookje, sciencefiction, strip, gedicht, liedje, verhaal bij kampvuur.
Informerende teksten	Gaat om feiten. Schrijver wil je betrouwbare informatie geven.	Krantenberichten, schoolboek, werkstuk, gebruiksaanwijzing, uitnodiging, recept.
Waarderende teksten	De schrijver geeft antwoord op wat hij ergens van vindt of wat hij erover kan denken. Het doel is om zijn oordeel te geven. Hij kan proberen de lezer te overtuigen van zijn mening, maar hij kan ook verkennen welke meningen er allemaal zijn of beschrijven hoe hij iets heeft ervaren.	Boekrecensie, protest, discussie, debat.

Tekstdoelen

Vertelling	Delen van persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen.	gesprek, dagboek, persoonlijk verslag, blog.
Verhaal	Vermaken of tot nadenken aanzetten door een verhaal te vertellen.	kort verhaal, fabel, mop, roman, sprookje, strip.
Verslag/rapport	Een zaak of verschijnsel beschrijven en ordenen.	werkstuk, verslag, logboek.
Procedure	Instructie geven en beschrijven hoe je iets moet doen.	gebruiksaanwijzing, recept, routebeschrijving, reglement.
Verklaring/uiteenzetting	Een verschijnsel of gebeurtenis verklaren en uitleggen.	lesboek, nieuwsbericht, historisch boek, werkstuk.
Oproep/verzoek	Activeren; anderen motiveren of verzoeken om iets te doen.	aankondiging, advertentie, reclametekst, sollicitatie, uitnodiging
Betoog	Overtuigen door een standpunt met argumenten te onderbouwen.	ingezonden brief, klachtenbrief, leus, protestbrief.
Recensie	Evalueren van een boek, film, toneelstuk......	blog, review, krantenartikel.
Beschouwing	Een onderwerp vanuit een of meer gezichtspunten bekijken.	column, discussie, essay.

Onderwerp

Onderwerp --> waar de tekst over gaat in één woord. 

Vaak in de titel, afbeeldingen, inleiding en slot te vinden. 

Deelonderwerpen --> meerdere kanten van het onderwerp. 

Tussenkopjes geven deze aan. 

Hoofdgedachte --> het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp wil zeggen. 

Vaak in de titel, inleiding en slot. 

Staat vaak niet letterlijk in de tekst, moet zelf geformuleerd worden. 

Geeft antwoord op de vraag: wat is het belangrijkste wat er over het onderwerp wordt gezegd?

Inleiding

Een zakelijke tekst bestaat meestal uit een inleiding, middenstuk en slot. 

Een inleiding van een tekst wordt bijna altijd het onderwerp genoemd. Daarnaast wordt bijvoorbeeld:

- de aanleiding voor het schrijven genoemd;

- een voorbeeld bij het onderwerp gegeven;

- een anekdote verteld;

- een belangrijke vraag gesteld;

- een mening of standpunt (over het onderwerp) gegeven;

- de hoofdgedachte van de tekst genoemd;

- een deskundige over het onderwerp geïntroduceerd;

- iets over de opbouw van een tekst verteld;

- een korte samenvatting van een tekst gegeven. 

Middenstuk

In het middenstuk van een tekst worden verschillende zaken behandeld die met het onderwerp te maken hebben. Dat zijn de deelonderwerpen. 

Slot

In het slot van een tekst  wordt bijvoorbeeld:

- de hoofdgedachte van de tekst genoemd;

- een advies gegeven;

- een conclusie getrokken;

- een korte samenvatting van een tekst gegeven;

- een toekomstverwachting genoemd;

- een vraag uit de inleiding beantwoord. 

. 

Welk verband hoort bij het signaalwoord "echter"?

1. oorzaak-gevolg
2. opsomming
3. voorwaarde
4. tegenstelling

Welk verband hoort bij het signaalwoord "indien"?

1. voorwaarde
2. reden
3. concluderend
4. vergelijking

Welk signaalwoord hoort bij het tekstverband "vergelijking"

1. daarna
2. doordat
3. als
4. net zo als

Welk signaalwoord hoort bij het tekstverband "reden"

1. hoewel
2. zo
3. immers
4. dus

Om goede pizza te maken heb je een aantal dingen nodig. Om te beginnen, patentbloem, gist en water. Daarnaast ook tomaten en mozzarella.

Wat is het signaalwoord en het bijbehorend tekstverband?

Jolanda verdient minder geld dan ik.

Wat is het signaalwoord en het bijbehorend tekstverband?

Welk tekstverband geeft het signaalwoord aan?

Sleep de signaalwoorden naar het goed tekstverband.

vergelijking

samenvatting

doel-middel

al met al

meer dan

kortom

zodat

met behulp van

evenals

Welk tekstverband geeft het signaalwoord aan?

Sleep de signaalwoorden naar het goed tekstverband.

concluderend

oorzaak-gevolg

tijdsvolgorde

dus

nadat

zodat

dadelijk

doordat

dan ook

Tekstverbanden en signaalwoorden

Opsomming	eerst, ten eerste – ten tweede – ten slotte, om te beginnen, ook, en, daarna, tevens, vervolgens, bovendien
Tijd	Eerst, nadat, toen, terwijl, wanneer, daarna, dadelijk, intussen
Tegenstelling	maar, echter, toch, hoewel, daarentegen
Reden-oorzaak-gevolg	doordat, daardoor, als gevolg van, het gevolg is
Voorbeeld	zo, bijvoorbeeld, zoals, neem nou, onder andere
Voorwaarde	als, indien, wanneer, in het geval dat, tenzij
Conclusie	dus, concluderend, dat betekent, kortom
Vergelijking	net zo als, even … als, in vergelijking met,
Doel-middel	waarmee, zodat, om ... te, door middel van, met behulp van
Voorwaarde	Als, wanneer, tenzij, mits, indien
Inperking	hoewel, ondanks, natuurlijk....maar
Verduidelijking	dit betekent, met name, dit houdt in, dat wil zeggen, onder meer
Samenvatting	samengevat, kortom, dus

Woordraadstrategieën

Hoe meer woorden je kent, hoe meer je begrijpt. Soms vraag je de betekenis, soms zoek je het op en soms gebeurt het vanzelf doordat je hersenen de betekenis uit de rest van de zin of text, de context, afleiden. 

Hier zijn strategieën voor:

Een woord wordt uitgelegd in de zin waarin het woord staat.	Nanno is een ontzettende hypochonder want hij denkt de hele tijd dat hij erge ziektes heeft.	Een hypochonder is iemand die denkt dat hij erge ziektes heeft.
Er staat een synoniem in de buurt.	Mijn vader was furieus , ik heb hem nog nooit zó kwaad gezien.	Furieus betekend heel erg boos.
Er staat een tegenstelling in de buurt.	De negatieve recensies verbaasden de makers van het spel, die juist goede reacties hadden verwacht.	Negatief is tegengesteld van goede . Juist geeft dit aan.
Het woord is een samenstelling.	Dit boek is een geesteskind van deze schrijver.	Kind ken je. Geesteskind geeft aan dat het iets is wat de schrijver heeft voortgebracht.
De betekenis is af te leiden uit een voor- of achtervoegsel.	De docent klaagde over de inactieve houding van Anne.	Actief ken je wel. Het voorvoegsel in- geeft een tegenstelling aan.
Het woord lijkt op een woord dat je wel kent, bijvoorbeeld uit een andere taal.	Er is een sterk causuaal verband tussen de tijd die je besteed aan het leren voor een toets en het cijfer dat je ervoor haalt.	Je herkent cause/because wat aangeeft dat het om een oorzaak gaat.

Samenvatten

Hoofd- en bijzaken --> belangrijke delen onderscheiden van minder belangrijke delen. Bijzaken kun je weglaten. 

Aanpak --> 

1. Eerst lees je de tekst intensief en geconcentreerd van begin tot eind.
2. Tijdens het lezen let je op signaalwoorden en markeert deze + belangrijke informatie.
3. Hoofdzaken zet je bij elkaar. 
4. Controleer of je de verbanden tussen informatie op de juiste manier hebt weergegeven. 

Verschillende vormen --> uitgeschreven samenvatting, schema, steekwoorden, tekening, mindmap, quiz. 

Feit/mening/argument:
want bijna iedereen slaagt voor zijn examen.

1. feit
2. mening
3. argument

Feit/mening/argument:
Almelo is een mooie stad, omdat er oude huizen staan.

1. feit
2. mening
3. argument

Is het tweede
argument
een feit of
een mening?

1. feit
2. mening

De laatste zin:
feit, mening of
argument?

1. feit
2. mening
3. argument

Dichtvormen

Versregel -->  een regel in een gedicht

Strofe --> versregels die in blokjes zijn gegroepeerd, oftewel 'alinea'.

Enjambement --> het punt waar een regel wordt afgebroken. 

Vrije dichtvorm --> dichten op eigen manier.

Vaste dichtvorm --> regels aan dichtvormen. 

Haiku --> beschouwende dichtvorm. 

Limerick --> een humoristische dichtvorm. 

Sonnet --> klassieke dichtvorm.

Chute --> overgang in een gedicht. 

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig.
Wat?	Maak de opdrachten die je nog niet hebt gemaakt.
Hoe?	Oefenboek + handboek hoofdstuk 1.
Hulp?	Docent.
Tijd?	Tot 9:45
Uitkomst?	Je beheerst de leerdoelen.
Klaar?	Huiswerk vrijdag/volgende week: zie Magister.

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je weet hoe je een gedicht moet lezen.

Je kan een gedicht begrijpen.

Je kan uitleggen welk gevoel een gedicht weergeeft en je kan een mening over een gedicht vormen. 

Je kan zelf niet-bestaande woorden en hun betekenis verzinnen en je kan in dichterlijke taal een gevoel of situatie beschrijven.