Ethiek - les 8 - Oefentoets

• Godsdienst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Ethiek laatste les

Welkom!

Laat je laptop in je tas!

10 minuten uitleg - daarna oefentoets en zelfstandig leren

Deze les

Laatste deel deugdethiek

Oefentoets

Zelfstandig studeren

Niet teveel

Wijsheid: overanalyseren

Moed: roekeloos

Matigheid: vreugdeloos

Rechtvaardigheid: inflexibel?

Maar ook niet te weinig

Wijsheid: ondoordacht

Moed: laf

Matigheid: losbandigheid

Rechtvaardigheid: onrecht

Goed mens = goed handelen

Het gaat bij deugdenethiek niet om bepaalde doelen en ook niet om allerlei dwingende gedragsregels.

Deugdenethiek: ‘wat voor een mens wil ik zijn?’ of: ‘wat maakt iemand tot een goed mens?’ Als mensen zelf goed/verstandig zijn, volgt het goede handelen dan vanzelf.

De deugdethiek geeft alleen richting, zonder precies te zeggen: dit moet je doen! Dat moet een goed/verstandig mens inzien in die situatie.

Onderdeel van je persoonlijkheid

Leren door opvoeding, onderwijs, buurt, kerk/moskee

 Een geïntegreerd onderdeel van de persoon --> goed persoon = goed handelen

Opdracht 54: Acute operatie

Je bent hartspecialist in een ziekenhuis. Om twee uur ’s nachts komen er twee spoedgevallen binnen. Deze twee mensen moeten acuut geholpen worden om doodsgevaar af te wenden. De enen patiënt (mevrouw De Wit) is een dementerende alleenstaande bejaarde vrouw van 73 jaar. De andere patiënt is een levenslustige jonge vrouw van 27 jaar, gehuwd en moeder van 3 kinderen. Ze zijn op exact hetzelfde moment aangemeld. 

Wie moet je als eerste opereren als je kijkt naar de deugdethiek? En waarom? 

Deugdethiek & acute operatie

Deugdethiek: niet strikte regels, maar ook niet alleen maar naar de gevolgen.

Wijsheid: wijs persoon houdt rekening met relevante factoren (medische urgentie, impact eigen levens en dat van hun naasten)

Rechtvaardigheid: gelijke behandeling

Moed: de arts moet een beslissing nemen, ga er maar aan staan...

Compassie: meededogen voor beide vrouwen

Deugdzaam handelen

Beslissen om de jongere vrouw eerst te opereren, niet omdat het leven van de oudere vrouw minder waardevol is, maar omdat de jongere vrouw meer mensen direct beïnvloedt en meer jaren te leven heeft, wat kan worden beschouwd als een rechtvaardige overweging. Dit zou een voorbeeld zijn van deugdzaam handelen dat rekening houdt met wijsheid, rechtvaardigheid, moed, en compassie.

Concluderend: dit is (wat mij betreft) de meest voor de hand liggende ethische benadering, gevolgenethiek vliegt soms uit de bocht (denk aan z'huis), beginselthiek te star (soms is het beter om iets soepeler te zijn, bijvoorbeeld om niet eerlijk te zijn)

Oefentoets

Oefentoets staat bij materiaal lesson-up

Antwoorden staan daar ook bij

Toetsstof: Reader blz 3 t/m bladzijde 19 

TOT kopje 3.4 Levensbeschouwing en ethiek (die dus niet meer)

Aan de slag! Rustig, zodat iedereen kan studeren

Wat betekent zaken vanuit diverse optieken bekijken?

Wat zijn voorbeelden van ethische uitspraken?

1. Het is goed weer
2. Het is positief dat er minder armoede in de wereld is
3. Door zijn goede spel viel de speler op bij de scouts
4. Behandel een ander zoals je zelf ook behandeld wilt worden

Wat is het verschil tussen instrumentele en intrinsieke waarden? Laat zien door de waarde eerlijkheid.

Noem de drie hoofdstromen binnen de gevolgenethiek

Thomas Hobbes wordt gerekend tot de hedonisten. Wat waren zijn ideeën?

Wat is een ethisch dilemma?

Tot welke ethische stroming behoorde Kant?

Wat moet je doen volgens Kant als je twijfelt wat te doen?

Wat zijn waarden?

Wat verstaan we onder de ethische optiek?

Wat verstaan we onder normen?

We kunnen een drietal morele normen onderscheiden. Welke?

Wat zijn publieke normen?

Geef de definitie van moraal

Noem tenminste 4 deugden

Om welke vraag draait het in de deugdethiek

Waarin verschilt het eudemonisme van het hedonisme?

Wat is utilisme?

Geef de definitie van hedonisme

Noem twee bekende utilisten

Waar draait het om bij de beginselethiek?

Noem 2 voorbeelden van zulke beginselen

Epicurus vond dat je blind je genot moest nastreven. Klopt deze stelling?

Hoe en waar ontwikkel je deugden, zodat je kunt uitgroeien tot een goed persoon?