Fictie

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Fictie

Leerdoelen

- Je herkent fictie en non- fictie;

- Je weet het verschil tussen realistisch en niet- realistisch;

- Je kunt het genre van een boek herkennen;

- Je kunt het verschil tussen chronologisch en niet- chronologisch vertellen;

- Je kunt het eind van een boek benoemen;

- Je kunt personages en hun ontwikkeling beschrijven;

- Je kunt argumenten onderscheiden en je mening onderbouwen;

- Je kent de verschillende vertelstandpunten en deze bepalen.

Genre

Genre is een verzameling van verhalen die tot dezelfde soort horen. Voorbeelden van genres:

• avonturenroman;
• historische roman;
• liefdesroman;
• oorlogsroman;
• psychologische roman;
• science fiction.

Tijd

Hoe verloopt het verhaal?

• chronologisch;
  - van begin naar eind
• voorgeschiedenis;
  - midden in het verhaal
• niet-chronologisch;
  - van eind naar begin

Eind

Een verhaal kan op twee manieren eindigen:

• gesloten;
  - het verhaalprobleem is opgelost
• open;
  - sommige zaken zijn nog niet opgelost (zelf invullen)

Personage - hoofdpersoon

• je weet wat hij denkt en voelt;
  
• je weet wat zijn karaktereigenschappen zijn;
• hij maakt een karakterontwikkeling door.
  - round characters!

Personage - bijpersoon

• je weet gedachten en gevoelens niet;
• ze veranderen niet;
• ze reageren vaak voorspelbaar.
  - flat characters!

Perspectief

Een schrijver kiest een perspectief van waaruit hij het verhaal vertelt:

• vertelstandpunt eerste persoon:
  ik-persoon / gedachten / niet de auteur
• vertelstandpunt derde persoon:
  één van de personages / gedachten
• wisselend perspectief:
  meerdere personages / gedachten / meerdere belevenissen

Mening en argument

Als je je mening geeft over een boek, onderbouw je die met argumenten:

• realistisch argument: vind je wat er verteld wordt geloofwaardig?
  
• emotief argument: grijpt het verhaal je aan en leef je mee met de personages?
  
• moreel argument: ben je het eens met de overtuigingen en ideeën in het boek?
  
• argument over de opbouw: vind je dat het verhaal goed verteld wordt; zit het verhaal goed in elkaar?
  

Onderwerp en thema

• Onderwerp: geeft neutraal aan waar het verhaal over gaat.
• Thema: formuleert kort en algemeen wat de strekking van het verhaal is.
  Je kunt het thema formuleren:
  in een paar woorden / in een korte zin / in een vraag.

Fictie en non-fictie

Fictie: verzonnen verhalen

Non-fictie: teksten over de werkelijkheid

fictie

non-fictie

tijdschriftartikel

gedicht

tekst op Wikipedia

journaal

toneelstuk

leesboek

realistisch of niet........

Verhalen zijn altijd verzonnen. Het doel is vermaken / amuseren.

Realistisch: de mensen en de gebeurtenissen lijken op de werkelijkheid.

Niet-realistisch: de schrijver heeft een verhaal verzonnen met dingen die in de werkelijkheid niet kunnen.

Dit maakt een verhaal realistisch

Dit maakt een verhaal niet-realistisch

Mensen lijken echt in wat ze doen en zeggen.

De wereld waarin het verhaal zich afspeelt is verzonnen.

Er komen verzonnen wezens / fantasiefiguren voor.

Er komen mensen / plaatsen voor die echt hebben bestaan.

De gebeurtenissen zijn in werkelijkheid ook mogelijk.

Chronologische volgorde

&

Niet-chronologische volgorde

Een schrijver vertelt met de gebeurtenissen mee.

1. Chronologisch
2. Niet- chronologisch

Leerdoelen

- Je herkent fictie en non- fictie;

- Je weet het verschil tussen realistisch en niet- realistisch;

- Je kunt het genre van een boek herkennen;

- Je kunt het verschil tussen chronologisch en niet- chronologisch vertellen;

- Je kunt het eind van een boek benoemen;

- Je kunt personages en hun ontwikkeling beschrijven;

- Je kunt argumenten onderscheiden en je mening onderbouwen;

- Je kent de verschillende vertelstandpunten en deze bepalen.