HC 1.2: Steden, netwerken en bestuurders

Steden, netwerken en bestuurders
1 / 31
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 31 slides, with interactive quizzes and text slides.

Items in this lesson

Steden, netwerken en bestuurders

Slide 1 - Slide

Leidende vraag:
Welke invloed hadden economische en politieke ontwikkelingen op de positie van de stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten (1302-1602)?

Slide 2 - Slide

Rond 1000 n.Chr

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Waarom waren in de Noordelijke Nederlanden de steden tot de 14e eeuw zo klein en onbelangrijk?
A
Hollandse veenbodem was ongeschikt voor landbouw
B
Veel natuurrampen (overstromingen) in Holland
C
Er was veel politieke onrust

Slide 6 - Quiz

Werken en leven in de stad

Slide 7 - Slide

Bonum commune
  • = algemeen belang
  • Er worden lokale belastingen betaald voor de aanleg en het onderhoud van openbare bouwwerken (bijv. stadsmuren, bruggen, pleinen etc.)

Slide 8 - Slide

De stad voor de burger
  • Voor burgers was de stad waar ze in woonden veel belangrijker dan de regio of hun vorst. 
  • Hierdoor deden steden hun best om zoveel mogelijk onafhankelijkheid te behouden
  • Dit ging moeizaam door de toenemende centralisatie 

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Slide

De Middeleeuwse stad
Zeker geen saaie plaats! Welke ambachten zie jij? 
Wat herken jij voor gebouwen? Herken jij de 3 standen? Wat is een gilde? 

Slide 13 - Slide

ontwikkelingen in het Nederlandse handelsnetwerk vanaf de 14de eeuw
Centrum van handelsnetwerk
grote verbindingshaven
specialist in de graanhandel 
met de Oostzee

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Slide

schaalvergroting: uitbreiding nav de handel. Denk bijvoorbeeld aan het systeem van de banken.
Innovatie: verbeteringen, deb=nk bijvoorbeeld aan de wisselbrief
Steden groeiden en werden individueel sterker
een versterkt stedelijk gebied (binnen het Bourgondisch rijk!

Slide 20 - Slide

Het Bourgondische Rijk
Hertogen van Bourgondië (leenman van de Franse koning) breidden tussen 1385 en 1477 hun gebied steeds verder uit door
  • (huwelijks-)verdragen
  • Veroveringen
  • chantage

Slide 21 - Slide

Wat deden de Bourgondische vorsten om centralisatie te bevorderen?

Slide 22 - Open question

Dit is Filips de Stoute van Bourgondië
('stout' in de zin van dapper / stoutmoedig)

Door erfenissen, verovering, aankoop en huwelijkspolitiek vergroten de Bourgondiërs hun gebied behoorlijk.


Slide 23 - Slide

Filips de Goede
Hertog Bourgondië van 1419 - 1467
Landsheer van:
  • Het graafschap Vlaanderen
  • Het hertogdom Brabant
  • Het graafschap Namen
  •  Het hertogdom Limburg 
  • Zorgde voor een centraal bestuur in alle Nederlandse Gewesten en centrale belastingen (centralisatie en uniformering)
  • 1464: invoering Staten-Generaal

Slide 24 - Slide

Filips de Goede
  • Deed dus veel om de centralisatie in de gewesten te bevorderen
  • Maar niet iedereen was het hier mee eens...
  • De steden 

Slide 25 - Slide

Filips de Goede
Uniformeerde de rechtspraak en de wetgeving + centraliseerde het bestuur:

1473: Parlement van Mechelen (= hoogste rechtsorgaan van de Bourgondisch Nederlanden.


Slide 26 - Slide

Slide 27 - Slide

Leven in de stad
Burgerij nam taken over van de geestelijkheid
Geestelijkheid paste zich aan aan het leven in de stad

Slide 28 - Slide

Burgerij neemt taken over van geestelijkheid

  • Vanaf 14e eeuw: steden stichtten scholen
  • Onderwijs in de volkstaal ipv Latijn --> toegankelijker, dus meer kinderen gaan naar school 
  • Gebruik van het schrift nam toe (ook door productie van papier)
  • Sociale zorg, gilden hadden hier een belangrijke taak in 

Slide 29 - Slide

Geestelijkheid past zich aan aan de stad
  • In steden leefden mensen meer individualistisch 
  • Geloofsbeleving was daardoor ook voor ieder anders
  • Begijnhoven
  • Bedelorden (kloosterorden van monniken die leefden van de liefdadigheid)
  • Moderne devotie (nadruk op individuele verantwoordelijkheid om een goede christen te zijn)

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Slide