Zuren en zure oplossingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

Zuren en zure oplossingen

Leerdoelen

• Je leert wat de chemische eigenschappen zijn van zuren.
• Je leert een aantal bekende zuren kennen.
• Je leert het verschil kennen tussen sterke en zwakke zuren (notatie!)

Hoe zat het ook alweer?

Zuur-base reacties:

• Het zuur staat een H⁺ af aan de base.
• Als je moet uitleggen of iets een zuur-base reactie is moet je altijd laten zien waar de H⁺ -overdacht plaatsvindt.

Herhaling koolstofchemie

Ethaan

Eth = 2 C

-aan = enkele bindingen tussen C's

Binas 66CD

Ethaanzuur

zuur = COOH-groep

Molecuulformule ethaanzuur = CH3COOH

Geef de naam van het molecuul.

Zuren

• Een zuur is een deeltje wat één of meerdere H+ ionen kan afstaan aan een base. (H+ donor) .
• In  water ontstaat het oxoniumion, H3O+, doordat de H⁺ ionen binden aan watermoleculen. Water reageert dan eigenlijk als Base. (op de Havo gebruiken we H⁺)
• Hoe meer H3O+ in oplossing, hoe zuurder de oplossing (dus hoe lager de pH).
• Bij een alkaanzuur, wordt de H+ van de zuurgroep afgestaan.

Zuren in water (ionisatie) 

• Zoutzuur = oplossing van waterstofchloride in water (Binas 66A):

HCl + H2O -> H3O+ + Cl-

• Zwavelzuur in water (Binas 66B):

H2SO4 + 2 H2O -> 2 H3O+ + SO42-

• Azijnzuur (ethaanzuur, Binas 66A) in water: 

CH3COOH + H2O < -> H3O+ + CH3COO- 

Geef de vergelijking van mierenzuur in water. Gebruik Binas 66A/D (en evt. 49).

sterke en zwakke zuren

(evenwicht)

zwakke zuren (evenwicht)

Sterke en zwakke zuren

• Binas 49 geeft een overzicht van bekende zuren en basen.
• Onder te verdelen in: sterk, zwak en zeer zwak, zie volgende slide.
• Hoe sterker een zuur, hoe makkelijker het H+ ion kan worden afgesplitst.
• Bij gelijke molariteit, heeft een sterk zuur een lagere pH, een hogere geleidbaarheid en zal hij sterker reageren dan een zwak zuur (meer H3O+ in oplossing).

Binas 49

Is salpeterzuur een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 49 en 66B.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Is het sulfide-ion een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 49.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Is het ammonium-ion een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 66B en 49.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Binas 49

NH₄⁺

S2-

HNO3

In rood de antwoorden op de quizvragen

Leg uit waarom de oplossing van een sterk zuur beter de stroom geleidt dan een zwak zuur met dezelfde molariteit.

Geef de reactievergelijking die optreedt als het sterke zuur waterstofjodide in water wordt opgelost en geef de notatie van de oplossing van het zuur.

Het zwakke zuur waterstoffluoride (HF) is een gas bij kamertemperatuur.

Geef de reactievergelijking met toestandsaanduiding van de reactie die optreedt als waterstoffluoride in water wordt opgelost.

Antwoord

C₆H₈O₂ (aq) + H₂O (l) ⇄ H3O⁺ (aq) + C₆H₇O_2⁠⁻ (aq)

Citroenzuur is een driewaardig zuur met molecuulformule C₆H₈O₇.

Wat denk je dat wordt bedoeld met de term ‘driewaardig’?

Antwoord

Driewaardig betekent dat het zuur 3 H⁺ kan afstaan.