Zorg en begeleiding in de GGZ les 3

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Zorg en begeleiding in de GGZ

Les 3

2022-2023

Programma

TWIXX over Module 3

• H7 oriëntatie op de psychopathologie
  
• H8 Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen
  

Maken digitale opdrachten van H8 vanaf vraag 5 (na het lezen van deze hoofdstukken)

Maken logboekvragen (zie planning in je reader)

Werken aan je folder

Lesdoelen

• De student kan vertellen welke 5 psychische functies je bij cliënten kunt observeren
• De student kan de belangrijkste kenmerken van ASS en ADHD benoemen en uitleggen wat belangrijk is in de begeleiding

H 7 Oriëntatie op de psychopathologie 

Psychopathologie = wetenschap van het geestelijk of psychisch lijden – geneeskundig specialisme

Psychomotoriek (non-verbale- en verbale expressie) zegt veel over psychische toestand

Wat kun je observeren - psychische functies?

1. Bewustzijn
   
2. Waarneming
   
3. Denken
4. Gevoelsleven
5. Willen en verlangen

1. Bewustzijn

Stoornissen in helderheid

Stoornissen in aandacht

Stoornissen in oriëntatie

2. Waarneming

Illusie

Hallucinaties

3. Denken

• Vorm en beloop (stoornis in de manier waarop je denkt, langzaam/snel) - formele denkstoornis
• Inhoud - waandenkbeeld of waan
• Intelligentieniveau (tijdelijk verstoord of verstandelijke beperking)
• geheugen - organische geheugenstoornis ( bijv. dementie) of psychische geheugenstoornis (bijv. bij ernstig trauma)

4. Gevoelsleven

Stemming:  is een gemoedstoestand (humeur) van een zekere duur, die niet direct betrekking heeft op een specifieke ervaring of beleving (abnormale vormen = stemmingsstoornis).

Gevoel: verwijst naar een opvallend, overheersend en intens voelen van meestal korte duur, dat betrekking heeft op een bepaalde ervaring (verstoringen in het gevoelsleven = affectstoornis).

5. Willen en verlangen

Remming

Ontremming of impulsiviteit

Drang of dwang (obsessies en compulsies)

Even zelfstandig werken

I.v.m. de lengte van de TWIXX nu eerst zelfstandig werken aan opdrachten.

Na de pauze weer verder.

Hoofstuk 8 Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen

Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen hebben te maken met de hersenen – ontstaan vaak vroeg in ontwikkeling kind

Wat zijn executieve functies (hogere denkvaardigheden)?

H8 ASS: Zorgvragers met autisme spectrum stoornis

Breed spectrum: kan op verschillende manieren tot uitdrukking komen en in ernst verschillen

PDD-NOS, klassiek autisme en Asperger vallen onder dit spectrum

Stoornis in informatie verwerking in de hersenen

Meest voorkomende kenmerken:

• Beperking in de sociale interactie
  
• Gestoorde communicatie
  
• Beperkte en zich herhalende handelingen of routinematig gedrag
  
• Volledig in beslag genomen worden door bepaalde onderwerpen, voorwerpen of activiteiten

ASS

Autisme brengt ook sterke kanten met zich mee: 

• scherp oog voor detail
• kunnen goed analyseren 
• zijn recht door zee
• eerlijk en/of hardwerkend.

Richtlijnen in de begeleiding

• Wees duidelijk in je communicatie
• Vermijd het gebruik van beeldspraak
• Bewaar voldoende afstand
• Toon interesse en neem de tijd
• Bied de zorgvrager hulp bij het inzien van zijn beperkingen, maar vooral ook zijn sterke kanten en mogelijkheden. Stimuleer zijn mogelijkheden, geef complimenten en positieve feedback.

Richtlijnen in de begeleiding

• Wees consequent
• Bied structuur
• Zorg voor rust
• Heb aandacht voor de gevolgen en beperkingen die autisme met zich mee kan brengen. Denk aan eenzaamheid, frustraties en spanningen. Bied hulp bij het omgaan met emoties die dit geeft.

H8 ADHD

Zorgvragers met aandachtstekort/hyperactiviteitsstoornis (ADHD)

Ernst is niet bij iedereen hetzelfde

Belangrijkste kenmerken:

• Aandachtstekort
  
• (mentale) hyperactiviteit
  
• Impulsiviteit
  

Overige kenmerken

• emotionele buien en stemmingswisselingen
• behoefte zich terug te trekken
  
• grote passie en concentratie voor zaken waar interesse in is
  
• groot voorstellingsvermogen en rijke fantasie
  
• gevoelig en emotioneel
  
• neiging zaken uit te stellen tot het laatste moment/moeite zichzelf te motiveren
  
• regelmatig overspoeld voelen door prikkels
  
• neiging te staren, kan afwezig lijken
  
• veel energie of compleet uitgeput, een middenweg lijkt er niet te zijn
  
• moeite met ontspannen (en tijd voor zichzelf maken).
  

https://www.psyq.nl/adhd

Begeleiding ADHD

• Bied hulp bij het aanbrengen van (dag)structuur, plannen, prioriteiten stellen en het maken van keuzes.
  
• Ondersteun het daadwerkelijk innemen van medicijnen (dat wordt bijvoorbeeld gemakkelijk vergeten).
  
• Benadruk en maak gebruik van de sterke kanten van de zorgvrager, reageer neutraal op minder sterke kanten.

Begeleiding ADHD

• Wees duidelijk bij grensoverschrijdend gedrag (de zorgvrager heeft soms geen idee wat het effect is van zijn hyperactiviteitof van zijn veelheid aan ideeën).
  
• Heb in positieve zin aandacht voor het vaak negatieve zelfbeeld (vaak is er een angst voor falen).
  
• Maak concrete afspraken (hoe, wat en als), houd jezelf aan de afspraken en houd de zorgvrager aan zijn afspraken.

Aan de slag

opdrachten H8 vanaf vraag 5 (en lezen dit hoofdstuk 2e deel)

Maken van je folder

Logboek vragen uitwerken

Lesdoelen behaald?

• De student kan vertellen welke 5 psychische functies je bij cliënten kunt observeren
• De student kan de belangrijkste kenmerken van ASS en ADHD benoemen en uitleggen wat belangrijk is in de begeleiding