3M herhaling thema 1 + genetica

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Organen, Cellen en Genetica

Wat zijn de levenskenmerken?

Zet de volgende onderdelen op volgorde van klein naar groot:

Orgaan

Cel

Orgaanstelsel

Weefsel

Organisme

Organen zijn delen van ons lichaam met één of meer functies.

Welk orgaan zorgt voor de scheiding tussen de borstholte en de buikholte?

Bij welk orgaanstelsel horen de hersenen?

1. het bloedvatenstelsel
2. het verteringsstelsel
3. het zenuwstelsel
4. het ademhalingsstelsel

Dierlijke en plantaardige cellen:

Korrels in het cytoplasma van plantaardige cellen:

Bladgroenkorrels zorgen voor fotosynthese.

Kleurstofkorrels geven bloemen en vruchten een kleur. 

Zetmeelkorrels zijn kleurloos en slaan zetmeel op.

Welke cel onderdelen hebben plantaardige cellen en dierlijke cellen beide?

1. Alleen een celkern
2. celkern en cytoplasma
3. celkern, cytoplasma en celmembraan
4. celkern, cytoplasma, celmembraan, celwand

Er worden continu nieuwe cellen gemaakt in een lichaam. Waarom heeft een 10-jarige veel mitose? Noem 2 redenen.

In iedere cellen liggen de erfelijke eigenschappen op chromosomen

Hoeveel chromosomen heeft de mens per lichaamscel?

Hebben alle organismen 46 chromosomen per lichaamscel?

1. Ja
2. Nee

Een levercel van een struisvogel bevat 80 chromosomen. Hoeveel paren chromosomen bevat een huidcel van deze struisvogel?

De informatie voor alle erfelijke eigenschappen noemen we het genotype van een organisme 

    Ligt vast in je chromosomen /  DNA

Fenotype zijn alle zichtbare kenmerken van iemand      Je uiterlijk

Vanaf welk moment ligt het genotype van een organisme vast?

Door welke 2 factoren wordt het fenotype van een organisme bepaald?

Chromosomen van de mens

Welke geslachtschromosomen hebben jongens?

1. XX
2. XY
3. YY

Dominant en Recessief:

Sommige genen zijn altijd te zien in je uiterlijk

Dominant (het " sterke"  gen)

Sommige genen zie je alleen als je twee keer dezelfde hebt

Recessief  (het "zwakke" gen)

Hoe noemen we het als je twee dezelfde genen hebt voor een erfelijke eigenschap?

1. Homozygoot
2. Heterozygoot

Wat is de schrijfwijze van een homozygoot recessieve eigenschap?

1. aa
2. Aa
3. AA
4. Aa/AA kan beide

Een man is heterozygoot voor een zwarte haarkleur. Wat is zijn genotype?
Gebruik de letters A en/of a

Sommige mensen hebben een uitstaande duim, waarbij het topje van de duim iets naar achteren wijst. Het gen voor een uitstaande duim (D)
is dominant over het gen voor een rechte duim (d).

Welk genotype is of welke genotypen zijn mogelijk voor een uitstaande duim?

1. DD
2. Dd
3. dd
4. DD of Dd

Maar... Soms zijn twee genen even sterk.

We praten dan niet van dominant / recessief maar van een intermediair fenotype.

AzAz

AwAw

AwAz

Zwart haar is dominant: A, blond haar is Recessief, a

Hoeveel % kans heeft dit stel op een kind met zwart haar. Vul je antwoord in bij de volgende vraag.

Hoeveel % kans heeft dit stel op een kind met zwart haar.

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Dit is een voorbeeld van de schrijfwijze van een intermediair fenotype.

ArAr = rood

AwAw = wit                  Hoeveel % roze bloemen zullen er ontstaan bij deze kruising?

ArAw = roze

Hoeveel % roze bloemen zullen er ontstaan bij deze kruising?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 75%

Stambomen

Hoe erven bepaalde eigenschappen over binnen een familie. 

Rondje = vrouw

Vierkant = man

1 en 2 zijn ouders van 3, 4 en 5

Zwart haar (blauw vakje) is dominant. Wat is het genotype van het kind met blond haar (geel vakje)

1. AA
2. Aa
3. aa

Is een donker vlak dominant of een wit vlak? Kijk goed bij kruising 5.

Welke kleur was dominant in de stamboom?

1. Donker
2. Licht