Grammatica t/m bijwoordelijke bijzin

• Nederlands
• Middelbare school

Oké. Zinsontleding.

1. Ontleed de zin --> alles op de stappenkaart (stof leerjaar 1).

2. Vind de bijvoeglijke bepalingen --> alle KZN + verwijzingen.

3. Doe dit in alle lagen totdat je alle KZN'en hebt gehad!

In de bijzinnen hoef je de kzn'en niet te selecteren. 

4. Ontleed de bijzin(nen).

Zwaar bewapend | trokken | de agenten | na de oproep door de plaatselijke 

_________________D  =======  ___________O  _________________________________

                                           

corpsbeheerder | naar het versterkte, gebarricadeerde gebouw.

________________B  _______________________________________________B

Zwaar bewapend | trokken | de agenten | na de oproep door de plaatselijke 

_________________D  =======  ___________O  _________________________________

                                                              --> kzn           vz -->kzn<-----------------------

                                                                                                                      vz    --> ---------->

corpsbeheerder | naar het versterkte, gebarricadeerde gebouw.

________________B  _______________________________________________B

-----------------       vz    -->  -----------> ------------------>  kzn

kzn

Stappen Bijvoeglijke bepaling --> en nu verder

• Zet per woord een pijl richting het kzn waarover iets wordt gezegd. 

De oude kat van de buren | is | verdwaald | in het grote bos.

__________________________o  pv     nw deel     ________________v

--> ----> kzn<-------------                                    vz--> -----> kzn

• Als er sprake is van een voorzetsel naar het kzn toe schrijf je vz in plaats van een pijl.

De oude kat van de buren| is | verdwaald | in het grote bos.

_________________________o   pv      nw deel     ________________v

--> ----> kzn <------------                                    vz--> -----> kzn

• Ga daarna verder met de volgende laag.

Haal het daarna belangrijkste zelfstandig naamwoord eruit en noteer kzn. Zet de pijlen richting het kzn. (Pijl geeft aan wat er wordt gezegd over het kzn).

De oude kat van de buren| is | verdwaald | in het grote bos.

__________________________o pv     nw deel        ________________v

--> ----> kzn <------------                                      vz--> -----> kzn

                              vz --> kzn                                 

• Ga zo door totdat je alle lagen hebt gehad.     

Let op: uit de bijzin hoef je de kzn'en niet te selecteren!

Dan is <------------- bvz  of ------------ bwz voldoende. 

Oké. Zinsontleding.

1. Ontleed de zin --> alles op de stappenkaart.

2. Vind de bijvoeglijke bepalingen --> alle KZN + verwijzingen.

3. Doe dit in alle lagen totdat je alle KZN'en hebt gehad!

In de bijzin hoef je de kzn'en niet apart te selecteren.

4. Ontleed de bijzin.

Hoe weten we dat we hier te maken hebben met bijvoeglijke bijzinnen?

De geleerde, wie ik een uitnodiging had gestuurd, heeft zich gisteren 

afgemeld wegens ‘drukke bezigheden in Engeland, die niet onderbroken 

konden worden.

Hoe weten we dat we hier te maken hebben met een bijvoeglijke bijzin?

De geleerde, wie ik een uitnodiging had gestuurd, heeft zich gisteren 

afgemeld wegens ‘drukke bezigheden in Engeland, die niet onderbroken 

konden worden.

1. Dat/wat, die/wie, waarmee, waarin, waarvan, waarop, etc.

2. Nog een PV

Bijvoeglijke bijzin

• Een bijv. bijzin zegt ook iets over een zn. 
• Het is een zin en heeft dus een pv.
• De bijzin begint met een beginwoord: die, dat, wie, wat, waarop, waarmee, doordat..... 
  
  

De jongen die gisteren een ongeluk kreeg | ligt | in het bekende ziekenhuis.

---------------------------------------------O  ====  ---------------------------B 

--> kzn        <----------------------------bvz                vz --> ------->     kzn

                       

Bijvoeglijke bijzin: en nu een stapje verder!

• Stap 1: ontleed de hele zin
• Stap 2: benoem de bijvoeglijke bepalingen (kzn en pijlen). Doe dit telkens in een laag totdat alle zelfstandig naamwoorden aan de beurt zijn geweest. Benoem ook de bijzin (<-----bvz). 
• Stap 3: Ontleed de bijzin!

De jongen die gisteren een ongeluk kreeg | ligt | in het bekende ziekenhuis.

---------------------------------------------O  ====  ------------------B 

--> kzn        <----------------------------bvz                vz --> ------->     kzn

                        

                      __O  ______B   ___________L  ====

Handig schema op volgende sheet

• Dit schema geeft aan welke voegwoorden bij welke bijzin horen.
• Dit schema geeft aan welke functie het beginwoord heeft.

Bijv.:

Hij geeft aan dat hij loopt.

_O  ===     SD    ___________L

                            <---------bijvoeglijke bijzin (want dat hoort nooit bij bijwoordelijke bijzin!)

                            vw  _O  ===

Dit schema geeft aan welke

functie het beginwoord heeft.

Bijv.:

Hij geeft aan dat hij loopt.

_O  ===     SD    ___________L

                            <---------bijzin

                            vw  _O  ===

Bijwoordelijke bijzin

Hij komt naar school, nadat hij ontbeten heeft.

Bijzin: 'nadat hij ontbeten heeft'. 

(Nadat is voegwoord, heeft is extra persoonsvorm)

Geeft antwoord op de vraag: Wanneer? 

(Is echt een vraag die hoort bij een bijwoordelijke bepaling!)

De bijwoordelijke bijzin

•  Bijwoordelijke bepaling in de vorm van een zin

• Inleidende onderschikkende voegwoorden:

toen, wanneer, zodra, nadat, hoewel, als, opdat, mits, tenzij, zodat, etc...

Dat en of leiden nooit een bijwoordelijke bijzin in!

Bijvoeglijke bijzin

Zegt iets over een zelfstandig naamwoord

Voegwoorden:

die/dat/aan wie/wat/waarmee/waarop/ waarvoor/waarin/(etc.)

Bijwoordelijke bijzin

Vervult de functie van een bijwoordelijke bepaling maar dan als zin.

(Geeft antwoord op vragen van tijd, plaats, reden, voorwaarde etc.)

Voegwoorden:

omdat/nadat/zodat/terwijl/hoewel/   toen/wanneer/als

bwz & bvz

Omdat hij bezig was met het bekladden van het aanplakbiljet 

--------------------------------------------------------------------

voor de verkiezingen, dat vorige week pas was bevestigd op die 

----------------------------------------------------------------------

                                              <---------------------------------------------

muur, werd hij in de kraag gegrepen.

 --bwz  (=)

---bvz