paragraaf 2.2 (On)beheersbare rivieren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Lesdoelen

- je kunt de onderdelen in het dwarsprofiel van een rivier benoemen.

- je weet wat wordt bedoeld met het verval en het verhang en je kunt beide berekenen.

- je kunt uitleggen wat wordt bedoeld met de piekafvoer en het regiem van een rivier.

- je kunt het verband uitleggen tussen eigenschappen van het rivierprofiel en de afvoer van de rivieren Rijn en Maas.

02:54

Bij hoog water wordt vooral zand en klei afgezet. Waar wordt vooral zand afgezet en waar klei? Wat is hiervoor de verklaring.

02:54

1. zandige hogere delen langs de rivier noemen we....
2. De gebieden met klei noemen we...

1. 1. duinen 2. schalen
2. 1. kommen 2. bekkens
3. 1. oeverwal 2. kommen
4. 1. oeverwal 2. uiterwaarden

02:54

Welk verband is er tussen de stroomsnelheid in een rivier en de mate van erosie en sedimentatie?

02:54

Welke sedimenten worden afgezet door een rivier? Zet in volgorde van groot (zwaar) naar klein (licht).= gesorteerd

Zoek een afbeelding van de uiterwaarden waaruit ook de functie van de uiterwaarden in de zomermaanden en wintermaanden naar voren komt.

Stroomgebied van de Rijn

Regiem van de Rijn

Regiem & debiet

Verschil in waterafvoer: regiem

Totale hoeveelheid water op een bepaald punt: debiet. 

Regiem is afhankelijk van...

1. klimaatomstandigheden, hoeveelheid en vorm neerslag. Temperatuur en wind.
   
2. voeding rivier
3. eigenschappen ondergrond, reliëf en bodem.
4. ingrepen van de mens, dijken, ontbossing, verstening.

klimaatverandering en regiem

1. onregelmatiger regiem rivieren door onregelmatig neerslagregiem
2. vaker verhoogde piekafvoer door afname waterbergend vermogen uiterwaarden
3. moeilijkere afvoer rivieren door verhoogde zeespiegel, hogere waterstanden en verzilting

vertragingstijd

De vertragingstijd neemt hierdoor af.

Het water komt dus sneller in de rivier.

Hierdoor neemt de piekafvoer toe.

Vertragingstijd

afhankelijk van:

1. vegetatie
2. ondergrond
3. invloed van de mens

Check begrippen:

* Stroomstelsel (boven-, midden- en benedenloop)

* verval/verhang

* stroomgebied

* waterscheiding

* vertragingstijd

* regiem/debiet

* regen-, gletsjer- of gemengde rivier

* piekafvoer

*vertragingstijd