Staatsrecht les 4

• Staatsrecht
• MBO
• Studiejaar 1

Staatsrecht

Les 4

Basisboek juridisch

Hoofdstuk 3 (t/m 3.3)

Gedecentraliseerde overheid

Drie lagen:

1. Centrale overheid/Rijksoverheid (wetgeving);
2. Provincies (infrastructuur, ruimtelijke ordening);
3. Gemeenten (bouwvergunningen, veiligheid voetbalwedstrijden).

Daarnaast: overheidsinstanties.

Voeren taken uit namens de overheid.

- Waterschappen  controleren kwaliteit zwemwater, beheren natuurwater / waterstanden, dijken;

- SVB  voert sociale zekerheid uit;

- CBR  neemt rij-examens af, geeft rijvaardigheidsbewijzen uit;

- Politie  verleent hulp en handhaaft de rechtsorde.

Trias Politica

Drie taken:

1. Wetgevende taak: wetten maken (bijv. de Tweede Kamer, de Provinciale Staten, de gemeenteraad)
2. Bestuurlijke/uitvoerende taak: het praktisch uitvoeren van wetten (door bijv. de landelijke regering, de Gedeputeerde Staten van de Provincie, het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente)
3. Rechtsprekende taak: het oplossen van juridische (wettelijke) problemen (door bijv. de Kantonrechter, de Rechtbank, het Gerechtshof)

Deze taken zijn gescheiden: Trias Politica/leer van de machtenscheiding

Wat is het doel van de machtenscheiding?

Het voorkomt dat één overheidsonderdeel alle taken uitvoert en alle macht heeft. Voor burgers betekent dit evenwicht meer vrijheid en rechtszekerheid.

Landelijke overheid

De twee belangrijkste overheidsorganen zijn:

1. De Staten-Generaal;
2. De regering.

Door wie wordt de Staten-Generaal gevormd?

1. De eerste Kamer
2. De tweede Kamer
3. De eerste en tweede Kamer
4. De ministers en staatssecretarissen

Staten-Generaal

Twee taken:

1. Wetgevende taak: beslist op wetgevingsvoorstellen van de regering; mogelijkheid tot eigen wetsvoorstellen
2. Controlerende taak: controleert de regering door bijvoorbeeld vragen te stellen tijdens het vragenuurtje op de dinsdag middag!

02:36

Waar maakt het Kamerlid zich
druk om?

Wat vind je van het antwoord van
de minister?

Lees art. 81 GW.

Klopt de volgende stelling?
De Staten-Generaal kunnen alleen wetten maken.

1. ja
2. nee

In welk wetsartikel in de Grondwet staat dat
een minister verplicht is om antwoord te geven op
een vraag?

Art. 68 Gw. 

Regering

Ook de regering heeft twee taken:

1. Wetgevende taak: regering maakt op de ministeries wetsvoorstellen (super veel werk!!!) en past deze op wens van de Kamer aan, art. 84 GW; [Staten-Generaal stemmen hierover]
2. Uitvoerende taak (besturen): op grond van het coalitieakkoord wordt uitvoering gegeven aan wetten door beleid te maken; de regering moet het algemeen belang behartigen en bijv. zorgen voor de veiligheid, volksgezondheid, huizen en werk.

Maak opdr. 1 t/m 6 van h.3

Maak opdracht 1 t/m 6

Volgende les

De provinciale en gemeentelijke overheid

De provinciale overheid

Iedere provincie heeft haar eigen overheid en hebben bevoegdheden die ze zelfstandig kunnen en mogen uitvoeren (Provinciewet!) 

Het bestuur van iedere provincie bestaat uit de volgende drie organen, artikel 6 Provinciewet: 

1. Provinciale Staten
2. Gedeputeerde Staten
3. commissaris van de Koning

1. Provinciale Staten

• Vertegenwoordiging van de gehele bevolking van de provincie
• Controle beleid van Gedeputeerde Staten 
• Vaststellen van wetgeving             provinciale verordeningen

2. Gedeputeerde Staten

• Besturen de provincie
• Maken beleid 
• Leden van de GS worden benoemd door de Provinciale Staten

3. Commissaris van de Koning

• Voorzitter van Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten
• Diverse taken op het gebied van veiligheid, openbare orde en klachtenafhandeling 
• Wordt benoemd door de Koning

Mevr. mr. Ina Adema (CvdK sinds 1 oktober 2020)

Rechten gestudeerd

Wethouder in de gemeente Deventer geweest, burgemeester gemeente Veghel en Lelystad geweest en sinds 1 oktober 2020 CvdK in Noord-Brabant. 

Voorbeelden qua taken:

Alle officiele besluiten van de provincie tekenen, regelmatig gemeenten bezoeken om op de hoogte te blijven wat er speelt, belangrijke rol bij burgemeestersbenoemingen, bij rampen of crisissen geeft ze aanwijzingen, ziet toe op de samenwerking tussen overheidsorganisaties in Brabant, vertegenwoordigt de provincie bij officiele gelegenheden en behartigt de belangen van de provincie.

De Koning benoemt de commissaris van de Koning voor een periode van 6 jaar. De commissaris kan daarna weer voor 6 jaar herbenoemd worden. Zoek eens op hoe het benoemingsproces eruit ziet en schrijf de stappen op.

https://www.politiekeambtsdragers.nl/ambt-in-praktijk/benoemingen/commissaris-van-de-koning

Provinciale Staten

Gedeputeerde Staten

Commissaris van de Koning

Volksvertegenwoordiging

Vaststellen van wetgeving

Maken beleid

Besturen de provincie

Wordt benoemd door de Koning

Veiligheid, openbare orde en klachtenafhandeling

Test je kennis

Bespreken

Nog vragen over hoofdstuk 2?