De Verlichting en Aapenland

De Verlichting


1 / 33
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 33 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 80 min

Items in this lesson

De Verlichting


Slide 1 - Slide

Lesdoelen

  • Kenmerken van de Verlichting kennen;
  • Je weet waar de literatuur uit de Verlichting vaak over gaat;
  • Plaatsen van Reize door het Aapenland - J.A. Schasz

Slide 2 - Slide

Wat weet je al van de Verlichting?

Slide 3 - Mind map

Tijdlijn
middeleeuwen (500-1500)
renaissance (1500-1700)
verlichting (1700-1800)
romantiek en realisme (1800-1900)
moderne tijd (1900-1945)

Slide 4 - Slide

Verlichting vs Renaissance
  • Verstand vs gevoel
  • Objectviteit vs subjectiviteit
  • Wetenschap vs kunst
  • De mens beheerst de natuur vs de mens maakt deel uit van de natuur




Slide 5 - Slide

DE VERLICHTING
  • geeft de literatuur weer een nieuwe impuls
  • ook wel rationalisme genoemd
  • vrijheid, gelijkheid en broederschap
  • iedereen gelukkig
  • ratio brengt verlichting in de duisternis van 
     maatschappelijke wantoestanden

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Video

DE VERLICHTING


De rationalisten willen de maatschappij veranderen

en dus invloed uitoefenen op de openbare mening

daarom schrijven zij vooral voor de burgerij die zij

tot een democratischer levenshouding willen inspireren

door middel van hun tijdschriften.

Slide 8 - Slide

DE VERLICHTING
  • In Nederland trekt
     vooral Justus van Effen
     de aandacht met zijn
     tijdschrift
    "De Hollandsche Spectator"

Slide 9 - Slide

Justus van Effen

"De Hollandsche Spectator"

bestemd voor burgerij.

In dit tijdschrift kunnen zij

hun stem laten horen.

Van Effen heeft vooruitstrevende

standpunten..



Slide 10 - Slide

DE VERLICHTING
  • de opvoeding van het kind is belangrijk
  • geen onderdanigheid maar vrijheid

  • Hiëronymus van Alphen 

Slide 11 - Slide

Hiëronymus van Alphen

"Proeve van kleine gedigten voor kinderen"

moderne opvoeding

het kind moet zelf inzien wat het doen en laten kan

geen dwang

vrijere opvattingen over de opvoeding in brede kring

Het bekendste versje is "De Pruimenboom".



Slide 12 - Slide

Lees blz. 202 Hiëronymus van Alphen 

Slide 13 - Slide

literaire uitingen in de 18e eeuw
  • zedenblijspel
  • essay of betoog
  • spectatoriaal geschrift
  • kindergedicht
  • briefwisselingsroman

Slide 14 - Slide

    Imaginair reisverhaal

Slide 15 - Slide

0

Slide 16 - Video

Hét Nederlandse voorbeeld
'Reize door het Aapenland' van J.A. Schatz (Gerrit Paape)

In apenland willen twee groepen apen mens worden.
Groep 1 -> door ander gedrag te leren
Groep 2 -> door de staart af te hakken
Groep 2 weet het volk op te jutten en krijgt zijn zin...

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Video

Reize door het Aapenland
Lezen hoofdstukken 1,  2, 3 en 4 -> huiswerk voor volgende week maandag
PDF staat in zowel Magister als Teams 

Slide 19 - Slide

Aan de slag....
Je hebt in deze presentatie uitleg gekregen over de verlichting. Beantwoord nu de afsluitende vragen om te zien of de lesdoelen beheerst:
  • Je kent de kenmerken van de verlichting.
  • Je weet wat voor soort inhoud literatuur uit de Verlichting vaak heeft.
  • Je weet welke nieuwe genres er toen bijkwam of populair werd.

Slide 20 - Slide

Vandaag + vrijdag
- eerste vier hoofdstukken gelezen?
- analyserende vragen
- samen stuk lezen
- 'hertalen' 

Slide 21 - Slide

Reize door het Aapenland
Wat vind je tot nu van

- het verhaal
- de taal

Slide 22 - Slide

Wie denkt de hoofdpersoon te zien of te horen in de aap die hij het eerst ontmoet?
A
de dienstmeid
B
de hond
C
zijn paard
D
zijn vrouw

Slide 23 - Quiz

Waarom promoveert de hoofdpersoon snel in rang bij aankomst in het Aapenland?

Slide 24 - Open question

Hoe worden de aanhangers van aap Nommer Vijf genoemd?

Slide 25 - Open question

Wat stelt aap Nommer Een voor om te doen alvorens alle apen hun staart moeten afhakken?
A
eerst alle apen kaal te laten scheren
B
eerst alle vrouwtjesapen hun staarten te laten afhakken
C
eerst een aantal apen als proef hun staart te laten afhakken
D
Hij stelt voor dat aap Nommer Vijf voorgaat in het afhakken.

Slide 26 - Quiz

Hoe zorgen de apen ervoor dat ze allemaal tegelijk hun staart afhakken?

Slide 27 - Open question

Waaraan merk je dat we hier met een werk uit de verlichting te maken hebben?

Slide 28 - Open question

Zoek op: wat is een satire? Welke kenmerken zie je hierin terug?

Slide 29 - Open question

Wat zou in middeleeuwen of renaissance anders geweest zijn?

Slide 30 - Open question

Waaraan zie je dat Nederland ten tijde van dit boek al protestants is?

Slide 31 - Open question

Reize door het Aapenland
Waar is dit een persiflage op? Zie ik in het hedendaagse Nederland of de wereld vergelijkbare situaties? 


Slide 32 - Slide

Waar is dit een persiflage op? Zie ik in het hedendaagse Nederland of de wereld vergelijkbare situaties?

Slide 33 - Open question