VWO 5 - Clase 15_Periodo 2: Haití & República Dominicana (10-03-2025)

• Spaans
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

              Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Clase 15 del periodo 2

Clase cultural: Haití & República Dominicana

¡Bienvenidos!

            El programa de hoy

• Clase cultural: Haití & República Dominicana
• Preparar y contestar a las preguntas (para el examen)

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

         Los objetivos

• Después de la clase, yo puedo relacionar suces históricos con el presente.
• Después de la clase, yo puedo hablar brevemente sobre la historia de los países de la Española.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Haití y República Dominicana

Black in Latin America by Henry Louis Gates Jr.

¿Qué habéis aprendido sobre Haití & República Dominicana?

2. Voorkennis activeren

De docent activeert relevante voorkennis aan de hand van een terugblik-opdracht, waarbij eventueel een beroep op de thuistalen wordt gedaan. Op deze manier biedt de docent een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van de les. Tegelijkertijd worden hiermee misconcepties van leerlingen zichtbaar gemaakt, waar de docent vervolgens gericht op in kan spelen. 

Haití

Ayiti - Haïti

• Ubicación: en la parte occidental de la isla "La Española"
• Lengua oficial: criollo haitiano y francés
• Capital: Port-au-Prince (Puerto Príncipe)
• En Miami hay una comunidad grande de haitianos, especialmente en el barrio "Little Haiti".

República Dominicana

• Ubicación: en la parte oriental de la isla "La Española"
  
• Lengua oficial: español
• Capital: Santo Domingo
• En Nueva York hay una comunidad grande de dominicanos, sobre todo en el condado El Bronx

Las castas de "Nueva España"

Mestizo =  Dicho de una persona: Nacida de padre y madre de raza diferente, en especial de hombre blanco y mujer indígena, o de hombre indígena y mujer blanca.

Castizo = De buen origen y casta.

Morisco = En la América colonial, nacido de mulato y española, o de español y mulata.

Lobo = En la América colonial, nacido de indio y negra, o de negro e india.

Chino = En la América colonial, nacido de padres de distintas razas, especialmente de indio y zamba, o de zambo e india. 

Mulato = Dicho de una persona: Nacida de negro y blanca, o de blanco y negra.

Indio = Dicho de una persona: De alguno de los pueblos o razas indígenas de América.

Albino = En la América colonial, nacido de morisco y española, o de español y morisca.

Tornatrás = En la América colonial, descendiente de mestizos y con caracteres propios de una sola de las razas originarias. / En la América colonial, hijo de español y albina, o de albino y española.

Toen de suikerindustrie in Santo Domingo instortte, gingen de slavenhouders over naar veeteelt. Wat waren de verschillen tussen de slaven en de slavenhouders?

Rafael Leonidas Trujillo

• Dictator tussen 1934 en 1961 (vermoord)
• Eurocentrisch beleid: Dominicaanse Republiek was een land met witte mensen; 
• Anti-Haïti propaganda: Haïtianen waren inferieur in vergelijking met Dominicanen.
• Rio Masacre: 15.000 Haïtianen omgebracht
•  Mulato met Haïtiaanse roots.

Sammy Sosa

François-Dominique Toussaint Louverture

• Voormalig slaaf en de voorvader van de Haïtiaanse revolutie. Deze strijd begon onmiddellijk na een voodoo ceremonie. 
• Einde slavernij, maar nog een Franse kolonie.
• Van 1791 tot aan de onafhankelijk in 1804 en werd hierdoor de eerste zwarte republiek.

Wat zijn de opvallende verschillen tussen Trujillo y Toussaint Louverture?

Vodou & Santería

Waar denken jullie aan als jullie het woord "voodoo" horen?

Vodou & Santería

• Santería en vodou (voodoo) zijn godsdiensten ontstaan uit syncretisme.
• Syncretisme: het combineren van tegengestelde religies; katholicisme en West-Afrikaanse godsdiensten.
• Tijdens de koloniale tijdperk (slavernij) werden deze religies achter gesloten deuren gepraktiseerd.
• Zowel delen in West-Afrika als delen in Amerika (gehele continent) wordt deze religie gepraktiseerd.

En otros países

Vodou (Haïti)

Winti (Suriname)

Candomblé (Brazilië)

Santería (Spaans-Amerika)

Hoodoo (Gullah: North Carolina)

Vodunu (Trinidad & Tobago)

Etc.

Haití y República Dominicana hoy en día

Resumen de Don Quijote 

El resumen de Don Quijote está disponible en Teams. Estudialo bien y lee también los capítulos tratados para que esté bien preparado para el examen en marzo.

El examen: parte literaria

• Castilla-La Mancha: el paisaje, ciudades, el nombre, gastronomía (queso manchego y pisto manchego) y los molinos.
• Personajes importantes de la obra: don Quijote (Alonso Quijano), Sancho Panza, Dulcinea y Rocinante.
• Ciertos acontecimientos
• Don Quijote: el personaje de don Quijote mismo.
• Episodo 1: ciertas escenas del primer episodio

El examen: parte sobre América Latina

• Puerto Rico: solo para los que tienen obtener 10 o 5 puntos para T2.
• La mujer latina: preguntas sobre el artículo
• Haití y República Dominicana: preguntas acerca el episodio 1 de Black in Latin America y ciertas preguntas sobre temas culturales.

          ¿Hay preguntas o dudas?

Estudiad el resumen completo de don Quijote de la Mancha que está disponible en un documento de PDF en Teams. Además, el mismo documento contiene información básica sobre la Comunidad Autónoma, Castilla-La Mancha.

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner. 

¡Hasta luego!